Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

YB YSGÌIi ID^HST OLTG-IAETH Mr. W. T. REES (Alaw Ddu), a'r Parch. J. OSSIAN DAYIES. RHIF 5. MAI, 1878. PRIS CEINIOG. CYNWYSEB: Caniadaeth Cysegr Duw...... Gwersi Cerddoroí......... Teithiau Cerddorol Cynulleidfaol Barddoniaeth— 33 34 35 YGanaGollwyd......... ......36 Bywgraffiadau Byrion — Evan Eees, Abercarn ...... ......30 Penod i'r Hanesydd— Traethgan "Saul," Handel ... Colofn Holi ac Ateb ...... ......37 ......37 Colofn y Dadganydd— Dadganu beb gyfeiliant ......38 Y Bwrdd Golygyddol— Congl y Cyfansoddwr ...... Ein Bwrdd Cerddorol ...... Y Wasg Gerddorol ...... ......38 ......39 ......39 CANIADAETH CYSEGÍt DÜW. GAN SYLWEDYDD PREGETHWROL. TJn o brif ddyledswyddau djn tuag at y Duw sydd wedi ei greu a'i gynal yw ei folianu. Saif dyh ar fanlawr llawer uwch pan yn moli na phan yn gweddio, oblegyd y mae yn efelychu yr angel mewn mawl. Cardotyn isel yw efe pan yn gweddio ; ond bod urddaeol yn seinio allan desti- monial o fawl i Dduw yw efe pan yn canu. Dyn sydd yn rhoddi i Dduw yn y gan; ond Duw sydd yn rlwddi i ddjn mewn atebiad i'r weddi. Mewn mawl esgyna dyn i fyny i gyflawni gwaith yr angel gogoneddus. Dywedodd athronydd un- waith fel hyn :—" Pe buaswn i yn cael creu dyn fel fy hunan, y petli cyntaf a ddysgwyliwn gael ganddo fuasai can o fawl o'i enau am ei greu mor gywrain, ac os na wnelai hyny, buaswn yn ei falurio yn llwch am ei anniolchgarwch." Tru- garedd i ni nad ysbryd dinystriol yr athronydd yna sydd yn ein Duw ni, oniae buasem oll, drueiniaid anniolchgar, wedi cin Uwyr falurio er ys blynyddoedd lawer. Grweddus yw i ni gofio fod y Duw a'n gwnaeth yn dysgwyl mawl oddiwrthym fel ag y mae y peirianydd yn dysgwyl atn glodydd gwlad gyfan oddiwrth ei beiriant. Rhoddi a chyineryd yw rheol fawr y greadigaeth. Rhydd y cefnfor fenthyg dwfr i'r cwmwl, a cha bob dy- feryn yn ol cyn hir gan y ffynonau, a'r cornentydd, a'r afonydd. Bcnthycia y planedau oleuni gan eu heuliau canolog, a thalant bob pelydryn yn ol drwy ad- lewyrchu ffrydiau claer o wawl drwy y ffurfafen. Benthycia y pren adnoddau o'r cwmwl, a'r awel, a'r haul i adeiladu ei hunan, a thal yn ol yn dda mewn coed, a phrydferthwch, ac arogledd, a ffrwythau. Dyna reol y greadigaeth. A chyn y bydd dynyn arglwyddteilwng ar ygreadigaeth, rhaid iddo dalu yn ol i Dduw mewn mawl am yr hyn a gaganddo mewn bendithion. Mae i'r tylotaf o honom etifeddiaeth fawr o drugareddau, a'r unig ardreth a ofyna y Brenin mawr am yr etifeddiaeth yw am- bell garol o fawl o galon frwdfrydig. Mae genym beiriant ysblenydd at y gwaitli. Dywed un cerddor fod yn y gwddf a'r ysgyfaint 14 o lywethau yn cynyrchu 16,383 o seiniau, a 30 o fan-lywethau yn cpryrchu 173,741,823 o seiniau gwahanol, a barna fod yn y llais dynol pcríîcithicdig 17,592,186,044,415 o seiniau rhyfedd! Os gwir hyn oll, y mae gan ddyn gerdd- offeryn ardderchog i folianu ei Grewr, a phechod yw ei gadw yn segur. îíi ddylid hongian y fath delyn gywrain yn y to, gan hyny, " pob perchen anadl molianed yr Arglwydd." Yr oedd y cerddor cyntaf yn fab i'r bardd cyntaf, a byth oddiar hyny y mae yna berthynas agos wedi bod rhwng cerddoriaeth a bai'ddoniacth—maent yn ddwy chwaer-gelfyddyd. Cerddoriaeth a ddygodd y celfyddydwr cyntaf allan, sef Jubal, tad pob teimlydd telyn ac organ ; a thebygol yw fod cerddoriaeth yn llawer hynach nag arluniaeth a cherfiadaeth— mae yn batriarches benwen yn mysg y celfyddydau. Sonir yn y Beibl am amiyw fathau o ganiadau. Djma y fawl-gan ddiolchus, fel can Miriam, can Mair, a llawer o'r Salmau. Dyna yr alar-gan bruddglwyfus, fel eiddo Dafydd ar ol