Cylchgronau Cymru

YR ID^-IST OLYGIAETH Mr, W. T. REES (Alaw Ddu), a'r Parch. J. OSSIAN DAYIES. RHIF 10. HYDREF, 1878. PRIS CEINIOG. CYNWYSEB: Cyngherddau ein Heisteddfodau.........1 Yr Eisteddfod Genedlaethol yn Birkenhead (Penbedw)... ...............< Cylchwyl y Tri C'hor ............î Bywgraffiadau Byrion— Bywyd a Marwolaeth Heman Gwent......' Barddoniaeth— Penillion i'r Awel ............' Cerddoriaeth i'r Teuenctyd — I fyny mae'r nef............ ... ' Eistoddfod Genedlaethol Carnarfon ......7 Ein Bwrdd Golygyddol— Congl y Cyfansoddwr............1 Y "Ẁasg Gerddorol ............' Ein Bwrdd Cerddorol............' Hysbysiadau .. CYNGUERDDAU EIN HELSTEDD- EODAU. Fel y sylwasorn yn ein rhifyn diweddaf, fnd rhagoriaeth mawr yn y modd y cerir yn mlaen ein heisteddfodau yn y Goglerìd rhagor y Deheu ; felly liefyd y mac gwahaniaeth dirfawr yn ansawdd a threfn y cyngherddau yno. Mewn eistcddfod ar raddfa weddol fychan yn y deìien, ymddibynir ar y cystadleuwyr bnddugol ac un neu ddau o arweinwyr corau a ddygwydda fod yn bresenol, haner pa rai sydd yn methu gwneud eu hymddang- osiad yn fynych. Yn anaml y ceir clywed canwr neu gantorcs broffcsedig a galluog ynddynt, os na ddygwydda fod y cyfryw yn beirniadu yno; ac os byrìd dygwydd fod un ncu ragor o'r cyfryw yn brosenol, gorfodir hwy i fyncrì drwy eu caneuon a'u darnau celyd yn fynych, heb gymhorth offeryn o fath yn y byrì, cr dinystr i'r cynyrchiou ac aufantais rnawr i'r dadganwyr. Ynddynt cymysgir y rìarnau mwyaf plentynaidd ac isel, yn fynych, gyda'r eyfansoddiadau godidocaf íic aruchelaf. Eisicu gwncud elw sydrì ar bwyllgorau cin heisteddfodau, ar cyn heied o draul ag sj'dd yn bosibl; o gan- lyniad y rhialtwch a'r annhrefn. Yn "Wir, o ran hyny, nid yw cyngherddau ein heisteddfodau mewn llawer cymydogaeth yn Nghymru, yn enwedig yn y deheudir, onrì fel ysmalbeth (farce) yn llaw yr actors rìifedrìwl s^'rìrì yn gwasanaethu ynrìdynt. Gwna hynyma y tro i'r managers hunan- lcsol sydd yn cyforìi yr cdlychod ar enwau eistedrìfodau yma a thraw ar hyd y tir, ond ni wna y tro i'r bobl a'r wlarì yn hir. Yv hyn syrìrì yn ein synu, ie yn ein synu yn ddirfawr, yw paham y mae cantorion syrìd wedi cyrhaedd cnn cnwogrwydd yn troi yn mhlith y dosbarthiarìau hya o gwbl! a phaham y maent yn gwneud i fyny a'r annhrefn yma o gwbl ? Cyn y rìaw llywodraethiad y cyfarfodydd yma i ddwylaw y dynion iawn, rhaid i'n can- torion a'n ccrrìrìorion rìrìysgu gwersi i'r ffug-gencrìlgarwyr hyn. trwy beidio cyrì- ymffurfio a hwyut. Fel y dywerìorìd y Proffeswr Rhys yn eisttddfod Porth- aethwy (a byddai yn werth ibobeisterìrì- fodwr rìrìarllen yr araeth onest ac ysblen- yrìd hon)—"rhaid i ni osorì i lawr reolau uchel i ni ein hnnain a'u carìw ;" a buan y ccir gwared o'r lledrithod andw^'ol dan yr enwau cynrjherddau eìsteddfudol. Gall- em drìwyn ger bron luaws o enghrcifftiau o gyngherdd.au ar ol cistcddfod.au lle na chafwyd canu o gwbl—ambell waith o rìrìiffyg defnyddiau, bryrì araH o eisieu trefn a rìystawrwydrì—ond ni byddai ln-n}T ond dwyn prawfion i brofi peth sydd cisoes yn hysbys i'n darllenwyr. A gallem nodi allan amrywiol o brograms sydd wedi dod o rìan eiu sylw yn rìrìiwcddar syrìrì yn warth i'n sefydliadau—y rhai s\Tdrì yn jiroffesu coethi, arìrìysgu, gwr- teithio, a chefnogi talent. Onrì beth well fyddem ? Y mae hyn yn ddigou hysbys eisoes, ysyvaith ! Er hyny, ceir rhai cantorion yn rìrìigon ý'ol ('rìocs gyda ni ddim gair gwell) i ganu can neu rìdarn o gyfansorìrìiarì aruchel yn nghanol rhestr o ffwlbri a fwriadwyd ond yn unig i greu crechAven a stwr. Ceir hefyd rhai gweini- dogion, blaenoriaid capelau a ch^mideith- asau yn ddigon gwirion i eistedd yn y gadair lywyddol am ddwy awr, ac ym-