Cylchgronau Cymru

YR SGOL JDA.ÌST OLTGIAETH Mr. W. T. REES (A/aw Ddu), a'r Parch. J. OSSIAN DAYÍES. CYFROL II. RHIF 13- IONAWR, 1879. PRIS CEINIOG. CYNWYSEB: Cerddoriaeth a Chaniadaeth y Cysegr Nodau Damweiniol............ Y Ddau Nodiant............ Dic-Shon-Dafyddiaeth ......... Gwersi'Cerddorol............ Barddoniaeth— ■ Craig y Mor ............ Mi glywais lais y Fronfraith...... Cerddoriaeth (Anthem) — Y Tlawd hwn a lefocîd......... Y Mis—Cofnodion ol a blaen ...... Colofn yr Hanesvdd— Y Delyn ... " ............ Eisteddfod Genedlaethol Birkenhead, 1878 Eisteddfod Assembly Booms, Caerfyrddin Ein Bwrdd Golygyddol— Congl y Cyfansoddwr......... Ein Bwrdd Cerddorol......... Y Wasg Gerddorol ......... Hysbysiadau.............. 10 10 11 12 CWRS 0 ANERCHIADAU NEU BAPYRAU YMARFEROL A BEIRNIADOL AR GERDDORIAETH A CHAN- IADAETH Y CYSEGR. Dijlaìtioad Ccrddoriaeth, a,r lle ddylai jael yn y Gwasanaeth Crefyddel. jieî papyr a ddarllenwyd yn ngbyfarfod chwar- teiol y Methodistiaid Calfinaidd a gynaliwyd yn Nghapel Hcol-y-Dwfr, Caerfyrdùin, Ebrill, 1878, gan W. T. Rees (Alaw Ddu). I. Dylamoad Cerddoriaeth.—Xid oes dim sydd yn cymeryd meddiant llwyraeh nac yn gadael argraff ddyfnach ar y galon ddynol na cherddoriaeth. Y mae ganddi hi y fath allu i ymwthio ei hun i fewn i'r sei'caiadau, a braidd yn ddiar- wybod cymer feddiant hollol o'r holl ddyn. Medr hi danio ysbryd y milwr, ^es peri iddo anghofio ei huuan yn gyfan- gwbl, a'i gynhyrfu i ymladd brwydrau ei jvlad yn fwy dewr nag o'r blaen. Medr »i hefyd ddoti, lliniaru, ac hyd y nod wellhau llid a chenfìgen, fel y gwelwn íü yr hanes am Dafydd yn gorchfygu Saul gyda'i delyn, a hud-ddylanwad ei luiwsig. A rhyfedd raor llwyr yr ad- ^waenai y gwr ieuanc y natur ddynol. Nis gallwn ymgymeryd a phrofi yn yr ysgrif hon beth yw yr achos, neu yn hytrach yr achosion, o'r dylanwadau hyn sydd gan gerddoriaeth ar ein synwymu i'n deffroi a'n hysgogi i weithgarwch; ond yn sicr y mae ganddi ddylanwad rhyfeddol ar bawb sydd yn medru teimlo oddiwrth ei swynion. Pwy na theimlodd oddiwrth ddylanwad miwsig tyner yr awel, ac na allodd ei hadnabod yn hud- iadau melancolaidd a lleddfus bôn y gwynt ? Ai ni theimlasom ni ddim swyn yn nhreigliad llyfn y nant fas, neu felodedd yn rhediad ardderchog yr afon ddofn, neu gynghancdd ddyeithriol yn swn mawreddog y mor '? Y mae natur yn llawn o gerddoriaeth. Fel y " cyd- ganodd ser y boreu, ac y gorfoleddodd holl feibion Duw," ar greadigaeth y byd (fel y darllenwn yn llyfr Job xxxviii. 7). Grwrandewch ar furmur y wenyncn. Y mae ei clian hi mor ddylanwadol ncs tynu sylw pawb. Medr adar ganu (o leiaf pynciant ddiolchgarwch i'w Creawdwr yn eu ffordd hwy). " Daeth amser i'r adar i ganu," meddai'r bardd Cymreig. Cyfeir- iad at y gwanwyn, a gesyd y bardd eiriau megys yn ei enau, a dywed " Yr adar ganasant pan welsant fy n^wedd." Ac fel y mae can un aderyn yn effeithio ar gan y llall. Sylwch ar y fwyalchen yn pyncio yr ochr yma i'r cwui. Y mae ei chan lawer yn fwy swynol, a llawer mwy dylanwadol, os bydd un arall yr ochr draw yn ei hateb. Ar foreu tawel yr amser yma o'r flwyddyn, pan mae natur drwyddi yn adfywio, y mae math o ym- gom cyffredinol yn myned yn mlaen gyda'r adar; a hynod mor effeithiol y niaent. Yr ydych werli bod yn gwrando arnynt, a chael mwynhad yn y cynghcrdd hwn, mi wn, fel finau. Nid yn unig y mae cerddoriaeth yn dylanwadu ar ddynion a chreaduriaid, ond y mae hefyd yn effeithio ar angelioü a seraffiaid. Ün enghraifft yn unig fydd yn ddigon i ddangos hyn, llo mae yv angel yn hysbysu genedigaeth y Messiali