Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y BEDYDDIWR. TACHWEDD, 1859. TRAETHAWD AB Y NIWED I BEOFFESWYE CBEFYDD ESGEÜLIISO YE YSGOL SABB0TH0L. TJn o Destunau Eisteddfod Ffynon Taf. 1858. (rAEHAD o tüd. 292.) T mae yr ystyriaeth o berthynas ieu- enetyd a dynoldeb yn myned yn mhell' at ddangos y niwed i broif'eswyr creí'ydd esgeuluso yr ysgol sabbothol. Y mae cyssylltiad dieithriad rhwng yr hyn ydyw y plentyn, a'r hyn a f'ydd y dyn neu'r ddynes. Dywedodd yr archesgob Whateley,—" Cymmerwehofalo'r plant, ae í'e gymmer pobl mewn oed ofal o , honynt eu hunain." Gallem aralleirio i y frawddeg yna,—" Na ofalwch am y j plant, ac ni ofala dynion mewn oed I drostynt eu hunain." Solomon a ddy- 1 wedodd—" Hyfforddia blentyn yn mhen j ei ffordd, a phan heneiddio nid ymedy j â hi." Y mae hynyna yn arwireb j dwyfol; ae y mae yn wir hefyd, os | esgeulusir hyfforddio plentyn yn mhen ' ei ff'ordd, fel rheol gyffredin ni cherdd byth ai hyd-ddi, eithr cerdd ar hyd tfordd lydan dystryw. Y mae yn hen arwireb mai y plentyn ydyw tad y dyn, —yr hyn y caiff ei wneyd erbyn y bydd yn ddeuddeg neu bymtheg oed,"dyna, gydag ychydig eithriadau, fydd am ei fywyd... Nid ydym am wadu "dylanwad gras Duw ar bechaduriaid wedi cyr- haedd aeddfedrwydd oedran. Y mae llawer o'r cyfryw yn cael eu dychwelyd at grefydd, ar ol treulio blynyddoedd yn ngwasanaeth Satan. Ond y mae yn ffaith anwadadwy, fod y rhan fwyaí' o'r cyfryw ddychweíedigion yn rhai wedi bod ryw dro yn yr ysgol sabbothol, neu wedi bod dan addysg grefyddol—wedi gweled dagrau mam, a ehlywed gweddi- au tad yn ofni Duw; a phán fydd dagrau edifeirweh yn deehreu redeg, a'r afradlon yn cyfodi ac yn myned at, ei Dad, y mae hyny yn eymraeryd Ue, ! J rhan fynychaf, trwy fod rhyw gord \ o'r eof yn cael ei daro, yr îiyn sydd yn I Rhif. 215.—Cyf. xviil i dwyn yn ol i'w feddwl yr hen addysg- : iadau a'r gweddiau hir annghoíiedig i hyny. Dichon y bydd ryw. hen athraẁ í yn wyddfodol pan fydd yr afradlon yn ■ dychwelyd i dý ei Dad, ac yn coíìo yr j addysg a roddodd eí' iddo yn y dosbarth | yn yr ysgol sabbotliol, ae yn cael y I boddlonrwydd amîrhaethadwy o weled I yr had da yn dwyn ffrwyth. Ond nis ; gall yr hwn a esgeulusa'r ysgol sab- , bothol byth obeithio proíi'r" i'ath dded- | wyddwch yn ei enaid. Y mae ei esgeu -# ■ lusdod ef wcdi cynnyrchu etfeítin'au* ! hollol waha,nol—effeithiau ag y dy- ì chryuai rhagddynt pe y caffai eu gweled j yn glir a digwmwl. i Pa beth yw yr achos fod gwleidyddion I a dyngarwyr, yn y blynyddoedd dí- i weddaf hyn, yn troi eu sylw mor bry- derus at y dosparth ieuainc ? Pa beth ond yr argyhoeddiad o'r íFaith y rhaid ymosod ar y drwg yn ei darddiad, cyn y gellir byth obeithio ei symud yn effoithiol—"os gadewir yr ieuenctyd i dyfu i fyay yn ol symbyiiad natur an- niwylliedig, a thueddiadau auhyffordd- iedig, nas gellir diltu y llwgr," ac nad oes dim i'w wneyd ond cadw yno y troseddwr yn hualau y gyfraitíi—fod rhag-ooheliad, nid yn unig yn wèll, eitlir yn haws na gwaredigaeth o'r drwg ar ol myned iddo, ac mai yr unig ddi- ogelwch i foesoldeb a rhyddid gwlad ydyw nddysgu a diwyllio y dosbaith ieuanc o'iphoblogaeth. OudNnid yw athrawon yr ysgol sabbothol yn adèil- adu eglwys wladol, eithr eglwys i'r Duw byw—eglwys ysprydol— eglwys na chydnebydd rym cyfraith ddynol; ae y mae y gwaith sydd ganddynt hwy i'w gyflawni yn Uawer uwch, dyfnach, lletach, hwy, auhawddach, mwy angen- rheidiol, a gogoneddusach na pharotoi dyn ieuane ar gyfer saüe ddaearol. Y mae gan athrawon yn yr ysgol sabbothol i osod sylfaen erbyn tragywyddoldeb; y mae ganddynt hwy, fei offerynau yn. liaw Duw, i ddarpyru defn^-ddi'au ys- prydol auian neí'ol *, ae oa na wneir