Cylchgronau Cymru

ADÖLYGIAD Y WASG. 21 gwirioncdd fcl y mae yn yr Icsu! Ai tebyg yw ein bod yn gwneutbur cin dyledswydd trwy ddarpar moddion yn y capeli yn unig, a gadacl y lliaws i drengu o cisiau gwybod- acth ? Dichon rbai í'cddwl nad yw Cyiu- deithas y Tracthodau wcdi rhoi mantais deg i Gymru, gan nad y w wedi dwyn aUan ond ychydig o weithiau at cin gwasanaeth; rhaid i niunau gofio nad ydyru wedi ym- ddwyn ond yn llcd wael ati hithau. Gaílem fod yn wasanacthgar i'n gilydd. Pe gwnelid tanysgrifiadau yn gyffrcdinol yn cin mysg, byddai genym rym i ofyn i'r Gymdeithas a enwyd am argraffiad rhad o ryw waith a deimicm ei eisiau yn cin gwlad. Y mae gwir angcnrhcidrwydd yn yr amserau hyn i blant y dcyrnas fod yn gall yn cu ccncdl- acth; y mae gelyn dyn yn effro; y niae ci wcision yn ddyfal wrth cu gwaith ar hyd y byd; taenir miloedd o lyfrau o bob maint a mcsur, lliw a llun, cr eangu ymerodracth tywysog llywodracth yr awyr; gresyn yw fod milwyr Tywyseg tangnefcdd wcdi gwneuthur oyn lleicd hyd yn hyn trwy y moddion fydd, cyn hir, y pwysicaf i ymladd y frwydr rhwng gwir a gau, rhwng tywyll- wch a golcuni.—Gwylicdydd, Tanygraig. CIUST OLL \X OLL. Gall dyn fod hcb ryddid, ac cto bod yn ddedwydd fcl Joseph; gall fod heb heddwch yn ci dŷ, ac eto bod yn ddedwydd fcl Dafydd; gall fod yn ddiblant, ac eto bod yn dded- wyddMÍob; gall fod mewn cisiau, ac eto fod yn 11 iwn o gysur fcl Micaiah; ond yr hwn sydd hcb Grist sydd hcb bob pcth a all wneyd daioni iddo. Crist sydd oll yn oll. Efe yw y Ffordd; hebddo yr ydym yn grwydriaid. Efc yw y Gwiriouedd; hcbddo yr ydyni yn byw mewn cyfeiliornad. Efe yw y Uywyd; hebddo yr ydym yn feirw mewn camweddau a phechodau. Efe yw y Goleuni; hebddo yr ydym yn y tywyllwch, ac ni wyddom i ba le yr ydym yn myned. Efc yw y Winwydden; y rhai sydd heb eu hirapio ynddo ydynt gangenau gwywedig, wedi eu parctoi i dân. Efe yw y Graig; y rhai nad ydynt arno a ddygir ymaith gan y llifciiiant. * Efe yw yr Alpba a'r Omega, y Cyntaf a'r Diweddaf, Awdwr a Pherffeith- ydd ein ffydd. Yr hwn, gan hyny, sydd heb Grist, sydd heb ddeebreu i'w wynfyd, ac ni chaiff ddiwcdd i'w Avac.—Dr. Ówen. ADOLYGIAD Y WASG. "Twn y Phaidd," dicy ddarlith; itn ar Arddcrchawgrwydd y liibl; a'r lluü ar Ffydd Moscs. Gan y Farch. E. Morgan, Caerdydd. Cyhocddcdig ar anogacth Cyf- arfod Misol Morganwg. Cacrdydd : Ar- graffwyd gan W. 0 wcn. 1851. Awgryma. yr Awdwr Parchcdig yn ci rag- ymadrodd, cin bod yn ddyledus am y llyfryn hwn i'w "gystudd hirfaith, yr hwn sy'dd o'r diwcdd wcdi ei analluogi i barhau yn hŵy yn ngwaith y wcinidogacth." Mac yn ddrwg gcnym o'n calon am gystudd cin hanwyl frawd. Mae yn ddrwg genym er ei fwyn ei hun. Mac yn un o'n hoff ddynion, a'n hoff bregethwyr cr dyddiau ein mebyd. Nid ocdd ond ambcll un a garem ei wclcd yn eistedd yn y "gadair fawr" yn y Tỳ-dan-y-coed gystal a Mr. Morgan. Ac y mae yn ddrwg gcnym cr mwyn yr cglwysi. îíid mcddwl cyffrcdin sydd wedi ei golli o bwlpudau Morganwg. Ni a obeithiwn nad yw y golled ond dros amscr. Ein gwcddi yw ar iddo gacl ei roddi i ni drachcfn. Ar yr un pryd rhaid i ni ddywcdyd fod yn dda genym fod rhywbcth wèdi ci dueddu i "hwyìio ei gerddcdiad tua'r macs llenyddol." Y mao yma lo iddo weithio, ac mac cisiau gweith- wyr o'ifath ef ar y "macs." Y mae genym ychydig o frodyr cto ac y byddai da genyni pe byddai rhyw storom yn pcri iddynt hwy- thau hwylio eu cerddcdiad yr un ffordd. Y maeyUyfryn yn wir wcrthfawr; hyderwn na bydd iddo gael ei adael yn sypynau ar flyd y tai capelydd (gany na chaem angylion i fyw yn y preswj'lfeydd hyn). Gwnaoth y Cyfarfod Misol yn dda wrth anog Mr. Mor- gans i gyhoeddi; gwnaod yr eglwysi cu rhan i'w ddigollcdu; bydd hyny yn galon- did iddo i gyhocddi etô. Byddai yn golled iddo ef pc safai gwcrthiad y llyfr; ond byddai yn golled fwy i'r werin gael bod hcbddo, ac yutau wedi dyfod at cu drysau. "Duych y Pkif Oesoedd," yn ddwy ran. Rhan Istfn tracthu am hcn ach y Cymry o ba lc y dauthant aìlan ; y Rhyfclocdd a fu rhyngddgnt tír Rhufcinimd, g Bríth- toyr, a'r Saeson; a'u mocsau cyn troi yn Gristionogion. Rhan II sý'ti tracthu am brcgethiad a chynydd yr cfengyl yn Mhryd- ain, athrawiaeth y brif eglwys, a mocsau y príf Gristionogion. Gan y Farch. Theo- phitus Ecans, gynt Ficar Llangamarch, yn ttgwlad Fuallt a Dcwi, yn Mrychciniog. Gyda Rhagdracth, gan y Farch. J Witti- ams, A.C., Archddiacon Ccrcdigion. Caer- fyrddin: W.Spurrell. Llundain: Hughes, St. Martin's le Grand. 1851. Diolch i ysbryd hynafiacthol ac anturiaethus Mr. Spurrell, dyma gynyg i'r Cymry eto ar yr hen hoff lyfr "'Drych y Prif Oesoedd." Pe na buasai gair o wirionedd o'i fewn, y mae yr hon awdwr Parchcdig yn dywedyd ei chwofi'mewn ffordd mor gysurus, fel na bydd ai" un dyn a'i pryno ac a'i darlleno hiraeth ar ol yr arian a'r amser. O'n rhan ein htmain yr ydym wedi methn a gorch- fygu y brofcdigacth i ddarllcn ajnbell ddara