Cylchgronau Cymru

ÊWËm SEF CYHOEDDIAD PYTHEFNOSOL AT WASANAETH CREFYDD, LLENYDDIAETH, AC ADDYSG. Cyhoeddedig er Coffadwriaeth am y Parchedig Thomas Charles, o'r Bala. Cyf. I.—Rhif. 19.] DYDD IAU, MEDI 8, 1859. [Pbis Un Geinioo Y Genadaeth Gartrefol......................... 269 LlyfryrActau................................ 270 Yr Hen Awrlais .............................. 272 "Y rhai Bychain hyn." ........................ 272 Fferyìliaeth .................................. 273 Yr Adfywiad Crefyddol yn sir Aberteifi, a Chymanfa Llangeitho.................................. 274 Traethodau Bacon............................ 275 Cbalmersyn y Pulpud ......-------*............. 276 (ttpttntopgtafc. Maintioli Ynys Prydain........................ 276 Peroglion yr Aipht..............«............. 276 Bwrw dy fara ar wyneb y dyfroedd............... 276 Aelodffyddlonafyr Eglwys...................». 277 Adfywiad Crefyddol yn Glasgow.................. 277 Detíiolion.................................... 277 Deng Noswaith yn y " Black Lion ".............. 278 Hel dy Rosynau .............................. 280 Yr Amlen................................. i.—ìt. Yn cae) ei barotoi i'r Wase, ALMANAC CYMRU am 1860. Pris un geiniog. Cyhoeddedig yn Swyddía'r ' Herald,' Caernarfon, gan James Evans. [45 ITDGORN SÎOÎí. Pris 2s. 6c.—trwy y post, 2s. 8c. YMAE gan yr awdwr ychydig gopiau o'r 'Udgorn' heb eu gwertbu, pa rai a ellir ^ael trwy tryfeirio fel y canlyn :—David Jones (Dewi Wyllt), Car- narvon, North Wales. O.Y.—Y neb a oíala am arian chwech o gopìau a paiff y seithfed am ei lafur. [43 SlWITG 0 SYLW Y BEIRDD. RHODDIR Gweithiau Paley (Bohn's Edi- tion, 1851) yn wobr atn yr ENGLYN BEDD- ARGRAFF poreu i Mr. ISAAC JONES, argraffydd, Dolgeliau. (Gwel ei gofiant yn 'Nysgedyád' Mai, 1859.) Y cyfansoddiadau, o dan ffug-enwau, i'w hanfon i Meirionfab, Brecon Coilege, South Wales, erbyn y 30ain o Fedi nesaf. R~ HIANGERDDI gan CEIRIOG: yn cyn- wys y Riangerdd (love-song) fuddugol yn Eisteddfod Llangollen. Ychydig gopiau i gyfeillion i'w cael yn rhydd gyda'r post yn ol grôt yr un, neu bedwar am swllt John Hughes, 14, Selby Street, Ardwick Green, Man- chester, D. S.—Hefyd ar law ychydig gopiau o'r Fugeilgerdd Fuddugol yn Eisteddfody Merthyr am yr unpris. [44 Yft Eglwys Babaidd .ac Addysg yn Iwerddon.— Y mae gweithrediadau a phenderfyniadsu penaethiaid yr Eglwys Bíbaidd Wyddelig, ar y cwestiwn o addysg, o'r diwedd wedi eu rhoddi yn awdurdodedig i'r byd. Y noaent wedi liwyr gondemnio y gyfundrefn o addysgu plant Pab- yiidion yn gymysgedig â phlant Protêstaniaid; ac y maent wedi penderiynii gofyn i'r Jlywodraetb am rodd wahanol i ysgohon Pabaidd, fel y maent yn cael yn Lloegr. Y maeat wedi rhoddi oolegau y frenines hefyd yn y rhestr ddu. Y mae y penderfyniad hwn eisoes wedi dwyn ei ffrwythau. Y mae yr aelodau Pabaidd o'r Bwrdd Aidysg Owladwriaethol yn encilio oddiwrtho; ac y mae tu hwnt i bob amheuaeth y bydd i'r holl ofTeiriaid Pabaidd yn IWér- ddor» ddefnyddio eu holl ddylanwad i beri i*w djsgybH<ra dýnü eu'pîant o'r Ysgolion Gwladwriaethol. "■;■: ■ Dywed newyddiadur Americaidd fod yno ddyn mor deneu yn Michigan, fel y bydd yn dianc i falir ei wn pan y bydd y swyddog gwladol yn ei erlyn, gan edrych drwy y tandwll. Y Barwn Bramwell. —Nid yn unig cyhoeddodd y Barwn Bramwell y dyn a wrthodai gymeryd ei lw, yn mrawdlys Bristol yn anghymwys i fod yn rheithiwr, ond gorchymynodd roddi ei bresennoldeb bob dydd yn y Uys, ac oherwydd nad oedd yn bresennol boreu dranoeth i ateb i'w enw pan elwid ef, gorchymynodd am iddo gael ei ddirwyo i 20p. am fod yn absennol. Dyma esiampl o'r gorthrwm mwyaf digywilydd ac annyoddefol y clybu- wyd erioed am dano. Mae yn esboniad teg ar opiniwn ei arglwyddiaeth " nad oes dim a wnelo gras â materion daearol." Atebiad i Oftniad Dewi Gwyllt.-*A ellir profi o'r Hen Destament fod byd ar ol hwn ? " Mi a wn forl fy Mhrynwr yn fyw, ac y saif yn y diwedd ar y ddaear," Job xix. 25. (" Ac y cyfodir o'r diwedd ar y ddaear," Dr. Mor^aii). Mae y geiriau yn cynnwys tystiolaeth ragorol am berson a swydd y Cyfryngwr, ac o ffydd Job ynddo ; Fy Mhrynwr, fy ajjos berthynas, fy nghyfathrachwr, fy rhyddäwr, mi wn ei fod yn bresennol yn fyw, sef ei fod yn Dduw tragywyddol; yn fyw er tragywyddoldeb ynddo ac o hono ei hun, ac y bydd fyw byth, " Ac a saif yn y di- wedd ar y ddaeaT." Mae gwahanol ddeongliadau yn cael' eu rhoddi i'r geiriau. Mae rhai yn eu priodoli i gnawdol- iaeth yr Arglwydd Iesu. - Mi wn ei fod yn fyw fel Duw yn bresennol, mi wn hefyd y saif fel dyn ar y ddaear, yn y diwedd. Ereill a'u priodolant i'w adjiyfodiad, canys mae y gair Hebraeg yn arwyddo cyfodi yn gystal a sefyli. Ereill a'u cymhwysant i'r adgyfodiad a'r farn ddiweddaf, pan y saif Crist uwchlaw y llwch, yn fuddugoliaethus ar y ddaear. Ond gan fod y golygiadau hyn oll yn gytun â'u gilydd, ac yn wirioneddau diamheuol, a'r naill yn cynnwys y Ilall, pa raid cyfyngu y geiriau ? Yr oedd yn rhaid iddo ymgnawdoli a marw, ac onide nis gallasai adgryfodi y meirw, a'u barnu, ond gaia ei fod wedi ymgnawdoli a marw ac adgyfodi, adgyfyd ei bobl hefyd yn y diwedd, fe saif yn ddiweddaf yn fuddugoliaethus ar, neu uwchben y ddaear a'i holl breswylwyr, yn anfeidrol dderchafedig fei barnwr pawb, ac a sefydja eu cyflyrau yn ddigyfnewid byth. Mae yr ystyriaeth hwn yn «irioli Job dan ei holl gystuddiau, yn wyneb holl gamgyhaddiadau ei gyfeìliion. Gyda llawn sicrwydd ffyd4JÊ«e yn ei alw îy Mhrynwr, ac yn edrycharno trwy ffydiŷn fuddugoliaethus ar bob gelyn, ar angeu a'r bedd.—I. Glmi Erchydd. m^A . , -. ,■ . .■