Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

GOLEUAD CYMRÜ. Ofnwch Dduw. Anrhydeddwch y Iìrenin» Rhif. lxxxi.] GORPHENAF 182ó. [Xlyfr. iv. HANES Y BIBL, (Parhâd tu dalen 124 ) -ffi/? yr holl ofergoeìion a soniwyd, parbâodd y Cristiop.ojîion i fyn- wesu y parch mwyaf tuag at yr Ysgrythyrau Sanctaidd, a phwy bynag a allai gyrhaeddyd cyfys- giif o honynt, a dyhiai ei bitn yn feddiannydd ar drysor anmhrisiad- wy. Ýr hoffedd hwn o'r llyfr dwyfol a fu 'n achly«ur o'r llew- yhchiadau, neu yr addurniadau dillynaidd â pha rai y prydferthent y llaw-ysgiifenadau ysgrythyrol, ag oeddynt líosog iawn yn y bedwaredd a*r bummed ganrif, a rhai yn ddiweddarach. Mae 5t. Jerome, yr hwn oedd yn byw yn y bedwaredd ganrif, yn dywëyd fod yn ei amser ef lyfrau wedi eu bysgrifenu ar femrwn rhuddgoch mewn llythyrenau euraid, arian- aidd, a breision, y cyfryw ag a arferir yn nechreu adranau, ac a clwir Unical neu ddecbreuol* Y mae yn y Hyírgell ymerodrol yn Vienna gyfysgrif nodedig o Iyfr Genesis, yr hon y bernir si bod o leiaftyn 1400 mlwydd oed. Y mae wedi ei hysgrifenu ar femrwn rhuddgocb mewn Hythyrenau aur :»c arian, ac ynddi 20* o ddalenau wedi en haddurno âg 48 o ddar- luniadau lliwiedig. Cyboeddodd y Dr. Holmes argraffiad o'r ysgrif faon yn 1795 j ac y mae *r darlun- iadau wedi eu cerfio yn y 3ydd llyfr o Restr Lambecius, a ar- ^Hieronymi, Opera, m lib. Job prsefat. •fcom. 4, fe. 10. Smü, iô06. graffwyd yn Vienna yn V mae hefyd ddernyn o lawys- «rifen o'r Tes^ament Newydd yn y Llyfr-geli Gottonaidd yn y Bri- tish Musenm, wedi ei hys«iifenu ar y papyrus neu ar bapur (Charta Egijptiaca) o liw rhudd-goch ; ac y mae Wetstein yn myuegi i ni ddarfod iddo ef ei hun weled dau Sallwyr, un Groeg, yn cael ei gadw yn llyfr-gell Zurich, a'r llall yn Lladin yn cael ei gadw yn Mynachdy St. Germain, yn Mha- ris, a phob un wedi ei ysgrifenu ar femrwn rhuddgoch neu gôçh neu ar bapur.J Yn hanes Ymerawdwyr Con- stantinople, y mae sÒn, am y Chrysographi, neu yí>grifenwyT mewn Uythyrenau aur, yr hon fel yr ymddengys ydoedd alwedig>.eth o anrbydedd. Y mae Siineon Logotheta yn dywedyd am yr Ymerawdwr Artemius, mai Chrys- ographus neu ysorifenydd mewn llythyrenau aur ydoedd cyn iddo ddyfod i'r ymerodraeth. Yr oedd llythyrenau aur yn cael eu harferyd yn foreu iawn yn wyneb-ddalenaii a phrif-lythyrenau llyfrau ; ac weithiau ysgrifenid llyfrau drwydd- f Astle's Origin and Progress of Writ- ing, chap.* 5. p.70. % Wetsteinii Proleg. C 1. p. 1- & C. 2. p. »6. Atnstel. 1730. 4to. Du Cange, Glossariam, sub. voc "Membraoeum Purpureum,,, Tom*2»p. 602.