Cylchgronau Cymru

Ofnioch Dduw. Anrhydeddwch y Brenin. RHIF. XLVI. AWST 1822. LLYFît IL MoESGARWCH. WRTH fynych ddarllen Goleuad Cymru, ac ystyried y fath oleuni buddiol sydd yn tarddu o hono i íìloeddo werin ein gwlad, meddyl- iais na byddai ycbydìg sylwadau fdy gwelir isori, yn anfuddiol, pe na bydriai iddynt ond cynhyrfu y Cyhpeddwr, neu rai o'r Gobebwyr medrys i gymmeryd y pwngc mewn llaw : a'r pwnge yw Moesgarwcíí, sef bod ymddygiad moesgar yh weddas i ddyn y bob gradd, ymhob gwlad, oes,<i sefyllfa Peth yw hwn ag sydd yn bryd- ferth ynrido ei hun, ac yn foddlon- gar a chymmeradwyol gan ereill. Mae tiriondeh, tawelwch, a chy- feillgarwch ymddygiad gwr moes- gar, yn dyblu gwerth pob gair a gweithred o'i eiddo. Öulì blaen- líàẃ, trystiog, baerllug, a meis- trolgar o siarad, ydyw yr arwydd sicrat o anfoesgarwch Gwrtb- ridywediariau byrbwyll, attaüad anamserol ar bersonau yn eu hym- ridyddanion, yn enweriigol hyn- afiaití, neu uwchaflaid ; chwerthin- iad uchel, gwingciadau, mingami- adau, a cbamystumiau cymhenllyd âír y corph, ydynt nid ÿn uriig o nátufiàetb isël ynüdynt eu hunain, ond ÿn, arwyddión naturiol o bu- naa-ddigonoldeb5 a haerl)ugrwydd. Maè^ö dfa egíür focfrhâgorjnawr ibẅng moesgarẅch a mpesoldeb, òbiegidpéth uupí â r ddeddfJpespl ydywî nẅesoldeb, adîammeu fpd pob* petb pý'n gróes i byny yn hëchod j'tínd niìt yẅ j>pb pêth sy'n •Ẁtt b'wÿn eb î fëpí a u ' m pesgar w c h 5Í1 'bebhöd,' er bbd tròse'ddîad o'Y Mm rhëolau hyny bob amser yn att- weddaidd. Llawér sy'n gwineyd ystumiae arnyut eu hunain, yn eu geiriau a'u bymddygiadau gan feddwl boá byny yn dra moesgar; ©od y mae moesgarwch yn beçb hollol wa- îianoì. Peth yw f)wn ag sy'n tarddu oddiar ostyngeidaYwya'd? synwyr, a mwyneidd-dra.. Pawb ag sy'n meddu 'r pethau hyn, y niaent yn *icr © fod yn hyfryd iddynt eu hunajn, açÿn,fod^h,§pl i bawb a fyddo yn e!u, çyfeîjlacb. Felly hefyd anfoesgarwch. sy'n, tarddu oddiar y pethau sy'o grpes i hyny; sef, balchder a bunaii, diffyg synwyr, ac anfwyneidd-dra. 'Y rhâi syd'd yn med^ii y.peitba^ !-byn, befyd, <.y maent, yn. fliiîdér iddynt eu hunaîn, açyn anbyfryrf i bawb sydd yn agps atjtynt -r Hefyd oberẃydd bpd ufaddriip^ î'r hyn syddyn orcbyniyuedig>yn y Bibl yn weddaidd i í)jJyn,:Ji»ae yu rhaid fod ymddygiad ^nipesgar yn weddaidd; -eanys dywed jjff, y$* gi ytbyr fel byu : " flboddw ch barcb J'r hwn y roae parcb yn ddýledi^s, a bpddbäèd pob ftO ei gymm,y(iog yn yrhyn sydd dda et adeilada^th." Maellaweryn,tBÇ$d- wl nad yw moesgarweh ddinTÌ.0u4 balçhder yn unig; oud çypibarwa y dyn baícb a'r dyn moesgar a'u gilydd : y maeyn ofynol edrycb p^ fpdd y sjafadwn â'r dyn baJcb hun- Böoj ; çpd y maer 'r dyn nioesg«r# pherwydd ei ostylngeiddrwydd» yn hawdd «yned, ajttp i ỳnid,dyddÄa âg-ef.