Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

; , - ŵwal p tttfcgfcfrtotfi** ItHIF. 54.] MEHEFIN, 1831. [Cyf. V. BYWGRAFFÍAD V DIWEDOÂR IVXr. CâXEfi HA2L2LIS EDMUHDS, Myfyriwr yn Athrofa Caerodor. " It is now past j we have closed his eyes, and hear'i him breathe the groan of expiratirm. At thé íiçht of his last cotirlict, 1 felt a sensation ncver known to rae before, a confusion of passions, an awful stillness of sorrow, a gloomy terror without a name. The thöuglits that entered my soul were too stronr \n be direrted, and too piercing to be endurrd. But such riolence caonot be lasting, ttie storm suhsided iu a short time, I wcpt, retired, and grew cooler." Db. JOHMSOH. Aml ydynt y rhybuddion a adseiniant yn ein clustia::, mai dynion ydym oll a symndir trwy ddyrnod t'arwol angau i t'yd o dragywyddol sylwedd. Yn mhlith yr amrytaí a gawsom o bryd i bryd, ni bn yr un yn fwy annysgwyledig nag oedd sym- ndiad gwrthddrych y Cotìant hwn. Ónd doethach fyddai i ni ymostwng yn wyneb j yr ornchwyliaeth yma, gan ystyried mai i "Llaw. yr Arglẃydd, yr hwn sydd a'i ffyrdd yn y mor, a'i Iwybrau yn y dyfroedd i dyfnion, awnaeth hyn." Mr. C. H. Edmunds ydoedd fab henaf y Parch. James Edmunds, Caerphili, a gweinidog y Bedyddwyr yn Methesda, Swydd Fynwy. Yr oedd yn hanedig, o ochr teuln ei fam, o Iwyth o bregethwyr defnyddiol yn eu dydd a'ti cenhedlaetìi, y diweddar Barchedigion John Harris, a Morgan Harris, o Flaenaiiíiwent, a Caleb Harris, o Lanwenaith. Gwel "Hanes y Bedyddwyr," a "Grëal y Bedyddwjr," Cyf. 1. tudaì. 198. Ganwyd Mr. C. H. Edmnndfl yn Nghaer- phili, Awst 14eg, 1809. Dygwyd ef i fynu dan aden a gofal rhiaint ci efyddol,a rhodd- wyd iddobob manteision rheidiol er cyr- haedd gwybodaeth; yr hyn a ymarferodd Ryda diwydrwydd dibaid er yn blentyn. Pan yn dra ieuangc anfonwyd ef i'r Fen- ni, i dderbyn addysg dan ofal ei ewythr, Mr. Jenkins, lle y treuliodd yn agos i ddwy fiynedd. Yna dychwelodd adiefat ei riaint; ac ymddangosodd ynddo awydd neillduol i gyrhaedd pob math o wybod- «eth; ac ymhyfrydai l raddau helaeth mewn perorlaeth; at yr hyn yr offrymódd lawer o'i amser; ac nid ofer fii ei ym- ^rech a'i ddiwydrwydd, gan iddo gyr- oaedd «wybodaeth led gywir o'r gelfydd- Jdhòno. Ond gan y syniwyf y bydd ei eirian ef e» hun yn fwy cymmeradwy na dim a Cyf. V. allaf fi ei ysgrifenn, heb gÿmylu ei Gofiant teilwng; a chan mai efe ei hun a wyddai ei hanes oren, mi a ddyfynaf yr hyn a ganlyn o'i ddydd-lyfr. Yr wyf yn addef yn rhwydd nas dichon ei ddrych-feddyliau ymddangos gergwydd y daillenydd (îym- reig i gymmaint o fantais, oblegid ei fod wedi ei ysgrifenu yn yr iaith Saesoneg: ond nii a ymdrechaf beidio gwneud cam â'i waith wrth ei drosi idd y Cymraeg. ''Heddyw, Awst 14eg, 1828, cyrhaedd- ais y 18 mlwyddyn o'm hoedran; ac af ddiwodd y gylchwyl rlynyddol hon^ ym- drechaf gasglu fy meddyíiau crwydredig, i'rdyben i gymmeryd adolwg o'r hyn a basioiid o'm bywyd, o'r rhan ansyiwèddol o amser a dreuliais ar yr htirtr gorphwyll- og hwn o fywdeb—y byd. Gallaf ddy- wedyd gyda galar, ae oddiar brofiad, mal gwagedd yw mebyd ac ieuengctyd. Cyn- hyrfa fy nhristwch wi th ghnfod pa fodd yr oedd gwenwyn anwiredd yn dechreu gweithredu yn fy enaid er yn ieuangc; a'r modd yr yfais yn ddirgelaidd o ffyn- non fawr llygredigaeth. Wrth olrhain amryfal amgylchiadau fy mywyd hyd yr amser presennôl, y mae cotrestr maith o ddrygaua throseddau mwyaf rhyfygns yn dyfod l'm côf, dan ba rai y mae fy enaid llwythog yn griddfan (gobeithiwyf gyda gradd o deimlad o'i euogrwydd a i haiog- rwydd,) wrth feddwl fy mòd wedi pechu yn erbyn golenni natur a rheswm — yn erbyn datguddiad dwyföl, ac o dra dirmyg i orchymynion glân y Duw sanctaidd! Wrth gipdremio yn ol dros y ffbrdd a deithiais, a chofioyr hyn a gymmerodd le, yt ẃyf yn barod í ddolefain, O ! mor an- 8ylẁeddol yw y weledigaeth; ac mor wir yw y darluniad ysgrythyrol, fod dyn fel blodeityn y maes; y boreu y biodeua a<s y tyf, prydnawn y törrir cf ymaith ac y gwywa. 21