Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

<&vtal %} &t컫tolt»#r* Lìhif. 66.] MEHËFIN, 1832. [Cyp. VI. COFIANT MRS. IV2AÎR. LEWIS O LANWENAR.TH. Mair Lewis, gwrthddrych y Cofiant hwn, a anwyil yn mhlwyf Basaleg, swydd Fuiwy, Ebrill G, 1754. £i rhieni, Dafydd a Mair Sannders, oeddynt yn aelodau yn eglẁys y Bedyddwyr Neillduawl, syddyn cyfarfod yn Bethesda, yn y plwyf ac y swydd ncliotl. Cawsant y fraint o was- anaethu yr Arglwydd yn ffydtllon yn ei tlý, tra yn y byd. Yr oedd ei mam wedi dispyn oddiwith rai o weinidogion mwyaf enwog, duwiol, a llafurits y Bedyddwyr. Merch henaf üriffith Jones, am yr hwn y soi)irinorfynychyii"HaiiesyBedyddwyr," oedd hi; yntau oedd fab i Morgan John, neu Jones, yrhwn a fu ani amiai flynydd- au yn weinidawg tra derb. niol ac enwawg ar e»lwy8 y Bedyddwyr yn Abertawy. Bn ef farw yn 1730, yn 6Soed. Enw ei dad ef oedd John Morgan, yr hwn, fal y dywed awdwr"HanesyBedyddwyrynNghjiimi," tudal 317, oedd yn wr enwog a defiiydtiiol trwy amser yr erledigaeth, tiwy gadw'r cwrdd yn ei dŷ, cynghori, ac annog ereill. lìn ef farw ryw faint wedi 1700, yn9l oed. Barn yr awdwr parchus a llafuriis «chod oedd, niai tad John Mon.au oedtl Morgan Jonts, neu John ; yr hwn a eluid gan y Dr. Calamy yn aradwrgonest, niae yn dehyg, mewn ffordd o ddiystyrwch. Bu efynseren lled oleu fal gweinidawg, yn amser yr erledigaeth, a barna Mr. Thomas, 'iiai tebyg iawn ei fod ef yn wr tra d\sg- e«"ig. Mae lle i feddwl ei fod yntau yn fab i Jenkin Jones. Yr oeddynt ill dan yn gyfoesol â'r dyn rhyfedd, duwiol, a glew hwnw, Mr. Vavasor Powell, gwei iddawg y Bedyddwyr, ac a fuont gyfranog y° yr erledigaethau ac y dyoddefiadau creulon, ag oeddynt yn canlyn dysg- yblion Mab Duw yn yr amserau hyuy. Cyp. VI. Ond i ddychwelyd atwrthddrychy Cof- iint hwn, y r hon a ymdiiysgleiriodd gym- inaiiityii llawn ag nn o ei henafiaid mewn ywir dduwioldeb a mwyi eidd-dra. Mae yn deby« i \r Arglwydd ymwcled â hi, yn ffordd ei ras, yn foreu, ac o ganlyniad, cafai y fraint o ddwyn yr iau, a chofio ei Chreawdwr yn nyddiau ei hienengctyd. Yn 17G8, bedyddiwyd hi gan Evan David, gweinidawg Btthesda, pan oedd yn 14 mlwydil oed. Yroedd hyn 17 mlynedd wetli sefydliad Mr. E. 13. yn yr egiwys uchod. Yroesld hyn yn amser pan nad oedd y Bedyddwyr yn lliosog iawn yn Nghyiniu «t beth yut yn awr. Dywed \!r. J. Thomas, (H. B. tntlal. 254—5) fod ygweinidawgnchodyu wrduwiol, llafurns, a diwyd yn y weinîdogaeth, ond nad oedd y llwyddiant a ddytnuiiai ar ei waith. Os oedtl y rhai oll a fedyddiai efe yn gyffelyb i Mi.ir Lewis; ac os cawsant y fraint, drwy ras, i rodio er gogoniant yr efengyl, gan barl.au yn ff. ddlon hyd y diwedd, mawr, yn ddios, y wei orfoledd cyn hyn, gael cyfarfod â hwynt yn y lle niae y y saint yn gorphwys oddiwrth eu llaf'nr ac eu llttdded, ac yn derchafu, niewn niolawd diddarfod a pherffaith, ihinwedd «waed Crist. Ac os na ychwanegwyd llawer at yr eglwys dan ei weinidogaëth ef, ychwan- egwyd rhai ag oedtlynt Isr:»eliaid yn wir yn y rhai nid oedd dwyll. Yr oedd gan Dafydd a Mair Saundeis bedwar o blant; Gwilyin, Mair, Rachel, a Dafydd. Yr hyn a ganlyn sydd gyfieithiad o ran o lythyr oddiwith y Parch. Josh. Lewis, gynt "weinidawg y Bedyddwyr yn Ngbas- gweut, ag sydd yn rhoi ychydig hanes am Gwilym, y mab hynaf:—"Gwilyni oedd yr henaf, ac ymddengys iddo j n ei ddydd- 21