Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

€H*ttll p &?ìsi}ìsìimn\ Rh'if. 08.] AWST, 1832. [Cyf. VI. COFIANT 3ME5L. JONÄTHAN KVGHES, AROLYGYDD A PHRIF ATHRAW YN YSGOL SABBATHOL Y CEFN MAWR, SWYOD DDINBYCH. Mynedolion, yn teithio yn gyflym yn ngherbyd aiuser i clragywyddoldeb, yw holl hii lygredig -\dda; a marwolaeth sydd bob niynyd yn agosàu attom. Blynydd- au,dyddiau, a mynydau Dwyfol amynedd, a redant yn gyflym heibio; ac mor fyr yw y fynedfa o'r byd hwn i'r annherfynoi artref, ac mor frau yw edau fain y bywyd dynol, fel y gall yr anffawd lleiaf fod yn ddinystrydd angeuol i'n trosglwyddo i'r bythol fyd, a'r myrddiynau o ffyrdd sydd gau angau i wysio pawb i ddyffryn tywyll marwolaeth. Angau a wna y llanastr erch- yllaf trwy freniniaethau y bydysawd.— Gan yr angau dû y mae byddinoedd Uiosog ac arfog i annelu eu saethau marwol at bawb o'r hil ddynol, hcnac ieuaingc,tlawd a chyfoethog, da adrwg, duwiolac annnw iol,y gwrolaf, a'rdewiaf; poboed ynmhob amgylchiad ar derfynau amser a ymchwel- ir ar ciliad llygad i ddystawrwydd y bedd. Trwy üaniatâad Dwyfol, y brenin dych- rynllyd hwn weithiau a chwyi nella eisaeth- au mor gyflyma'r fellten; yn ddisymmwth efe a fwrw frenhinoedd oddiar eu gorsedd- fáau ; ty wysogion ardderchog yn nghanol dysgleirdeî) amserol; gweinidogion duw- iol, diaconiaid defnyddiol, ac athrawon Hafurus, a dry i derfynau Uygredigaeth. Y nodiadauuchod a godantyn briodol oddiar fynediad disymmwth gwrthddrych y Cof- iant hwn i borth marwoldeb. Mr. Jonathan Hughes a anwyd yn yr Acerfair, plwyf Ruabon, swydd Dinbych. Mewn perthynasi'r rhan foreuol o'i fywyd, nid oes genyf ond ychydig o wybodaeth gywir; oud tra thebygol, ar anuai gyfrif- on, iddo dreuliaw llawer iawn o'i amser goreu yn hollol estronol i ymarweddìad Cristionogol. Cyfrifid ef y pryd hwn yn tra rhagori ar ei gyd-oeswyr mewn ofer- gampiau a chwareuon pechadurus. Er bod pregethu yn fynych arhyd y cymmyd- ogaethau, etto mawr oedd tywyllwch y tiigolion, a phechod yn dra blodeuog a rhwysgfawr yn cael ei gofleidio yn mhlith Cyf, VI. poh oedran. Pan oedd o gylch 10 oed, aeth i YsgolSabbathol a gynnelid mewn lle a elwid Churela, gan eglwys y Treínyddion Caifinaidd, yn Llangollen,ac ymlunodd yn gysson gyda y gwaith: daeth yu fuan yn nodedig yn mhlith hoü feibion yr Ysgol Sabbathol o bai th ei gynnydd cyflym mewu dysgeidiaeth ysgrythyrol, a'i waith yn trysori rhanau o'r datgnddiad Dwyfol yn ei gof, a'u hadrodd gydahyawdledd. Dy- wedid yn siadarn iddo ddysgu allan y ben- nod gyntaf o Luc ar un boieu Sabbath, a'i hadrodd yn gyhoeddus yn yr Ysgol am 10 o'r gloch. Daeth hefyd yn drahynod am eiffraethineb i atteb gofyniadau wrth hol- wyddori yr Ysgol Un tro gofynodd y Parch.-----yr holiad canlynol i'r Ysgol- heigion, sef, Yn mha sefyllfa y creodd Duwddyn? Methodd paẁb ei atteb, a dystawrwydd oedd tiwy yr hollle am ych- ydigamser; a chan na wyddai Jonathau yn gywir pa fodd i iawn eiiioyr attebiad, dywedodd yn uchel, i glywedigaeth pawb, " Mai yn noethlymun y creodd Duw ddyn !! " Ac wrth ganfod y fath wroldeb ynddo, aethsônam dano i leoedd pellenig, a daeth yu dra adnabyddns efo y Parch. T. Charles, B. A. o'r Baia. Cyfrifai y dysgawdwr hwnw ef yn rhagori ar bawb trwy yr holl Ysgolion Sabbathol yn mhob man. Cynnygwyd ei roddi mewn sefyllfa uchel yn y byd hwn; ond gwrthododd: ac mae yn dra thebygol fod Rhagluniaeth yu gweithredu mewn doethineb yn hyn. Yn y flwyddyn 1314 bu llwyddiant mawr ar Eglwys y Bedyddwyr yn y Cefn Mawr. Er bod J. Hughes yu caru bod yn mhlitli yr enwad uchod oCjiistionogion, gwelodd nad oedd eu barn mewn perrhynas i'r or- dinhàd o Fedydd yn gyson à gair Duw; ymadawodd o'r Ysgol; daeth i'r Cefo Mawr i wrando ar y diweddar Barch. E. Evans, o Gaerludd, sylfaenydd Eglwys y Cefn Mawr, ac yn athraw defnyddiol yn yr Ysgol Sabbathol; a'r dydd cyntafyn y flwyddyn 1815 cafodd ei fedyddio ar broff- 28