Cylchgronau Cymru

<£rral g ìàtìnẁìfmm\ Rhif. 43.] GORPHENHAF, 1830. [Cyf. IV. BYWGRAFFIAD IT PASLCH£2>%Ci X>AVID RS3S, O FFH.OGOI., Stoydd Benfro. PARCH. DAYID REES ydoedd fab henáf Mr.Thomas Rèes, Pentrèf- If'an,yn agos i Drefdraeth, Dyfed. Yr oedd ei dad a'i t'ani yn aelodau yn Nghilfowir j a gwasanaethodd ei dad Swydd Diacon yn ffyddlon amryw tìynyddau yn yr Eglwys Jiòno, hyd oni orplienodd ei daith a'i ẁaith yn y rhan filwrus o'r Eglwys, a hedeg adref i'c rhan orfoleddus. Bu ei rieni yn dra ymdrechol a defnyddiol i ddwyn yn inlaen achos y Bedyddwyr ỳn Nhrefdraeth, yr hwn a ddygid yn mlaen, am amryw flynyddau, trwy gyd- làfur Gweinidogion Cilfowir a Llangloffan. David Rees a anwyd yn Mhentref-Ifan, yn y flwyddyn 1758. Am ei fabandod a'i ieuengctyd ni chrybwyllafnemawr yn bre- sennol. Ef'e a ddychwelwyd trwy ras i gofio ei Greawdwr yn nyddiau ei ieuengc- tyd: proffesodd íFydd ŷn Nghrist, a bcd- yddiwyd ef yn Mlaenyẃaun, gerllaw Llan- dudoch, pan yr oedd o gylch deunaẅ oed. Nid hir y bu efe heb gael galẁad i arfer ei ddoniau fel pregethwr, yr hyn a Wnaeth er boddlonrwydd niawr i'r Eglwys: ac er nad oedd ei ddawn ymadroddi yr hyn a gyt'iifid yr amser hyny yn boblogaidd, yr oetld, ef hyny, yh dra efengylaidd; a chynnyddodd bennydd mewn efengyleidd- j rwydd, a phoblogrwydd. , Pan oedd tna dwy ar hugain oed, cym- iherodd ei dad fferm helaeth iddo o'r enw Ffrogol, o gylch chwech milltir i Hwl- ffordd; ac yn ganlynol piiododd yn fnan â Miss Ann Harries, o'r Tŷ-gwyn, yn mhlwyf Nefefn; a threulîasant wéddill eu dyddiau ynò, Yma hef'yd y darf'u iddynt Jewyrchu megis goleuadau yn y byd: yr oedd eu llwybr fel y goleuni, yn llcwyr- Cyf. IV- chu fwyfwy hyd ganol dydd. Y mac ardal Ffrogol gan mwyaf yn Saeson, ac fel ardaloedd Seis'nig ereill Dyfed, yr ydoedd yn llawn o ddygn dywyllwch, ae anwybodaeth o Dduw. Ond bu dyfodiad y Brawd David Rees i'w plith, yn fendith annhraethol iddynt. Gan mai Cymro geu- edig oedd efe, ac heb gael ond dysg cyff- redin, nid oedd ar y cyntaf yn gallu llefaru nemawr, neu ddim wrth y Saeson yn eu hiaith eu hunain. Ond er hyny, yr oedd ei í'uchedd sanctaidd yn ei gymmer- adwyo ef', i bawb a'i adwaenai, fel dyn duwiol iawn, ac un yn dymuno gwir les amserol a thiagywyddol pawb o'i gyd- greaduriaid: ac f'e barhaodd y tyb hwn am dano, a chynnyddodd hyd ddydd ei farwolaeth. Pa fodd bynag, yr oedd cyflwr truenus ei gymmydogion yn gwasgu cymmaintarei feddwl, felyr ymroddodd â'i holl egni, i ddysgu yr iaith Saesoneg, ac, er yr anfanteision oedd ganddo oddiwrth ei alwad, fel tyddjnwr, nid hir y bu heb ddyfbd yn alluog i lefaru yn ddealladwy a defnyddiol yn yr iaith hòno. Rhyfedd gymmaint yr ymdrechodd, ac y teithiodd, i gyhoeddiyr Efengyl i'rSaeson tylodion, a llwyddodd Duw er lafur. Nid oedd efe fel y rhai a gyrchant, yn benaf, i dai y cyfoethogion, ond cyrchai, amlaf, i fwthau y tylodion, Jle y pregethai efe Grist croeshoeliedig, gyda chymmaint o hyfryd- wch a phe bnasai yn nihahis brenin. Yn awr, fe ellid dywedyd, Y bobl oedd yn eisteddmewn tywyllwch, a welodd oleuni mawr ; i'r rhai yn mro a chysgod angeu, cyfododd goleuni iddynt. Yr oedd cfe yn hynod o dosturiol a chymmwyuasgar i'r cleifîon tylodion o bob 2ô