Cylchgronau Cymru

TRYSORFA RHYFEDDODAU, Rhif. 7.] MEDÍ, 1833. [Cyf. I. RHYBDI^ (PAHHAl) O TU DALEN 169.) ftîAEcyfreithian Lloegr yndirprwyo yr anrhaethol fendith o Ryddid i'r gwaelaf ddeiliad ; mae y cardotyn yn ddiogel tra pery yn ddiniwed tnag at ei gyd-ddinasyddion : bydded ei ym- ârweddiad mor ddihir ag y «nyno, mae aìlan o afael y gyfraith ddynol tra ceidw ei ddrygioni iddo ei hun. Ac hefyd, yn rhoddi y fraint i bob trigian- ydd i wrthod ei garo, ac i holi yn llys- oedd cyfiawnder am nniondeb o'r saT- had: bydded ei wrtbwynebydd yn ŵrllên,0 bydded yn ŵr Ueyg.f nid oes wahaniaeth : mae iawn farn a chyf- iawnder i'w cael,yn haelheb werthiad, yn gyflawn heb wad, ac yn chwai heb oed.f Maent yn sicrhau i ddyn ddN rwystr fwynhad o'i fywyd, ei aelodau, ei gorff, ei iechyd a'i eirda ; nid oes gan farchog yn Lloegr awdurdod i niweidio cardotyn yn nn o'r rhar hyn heb achos. Nid oes nn dyn mor dy- lawd anghenus, nad ydyw'r gyfraith yn erchi iddo ei angenrheidiol gyfreidiau oddiwrth ei uwchraddolion. Nid oes nemawr flynyddWdd er pan oedd cyf ♦ raith yn ngwlad y Pwyl, (Póland,) yu caniatau dihenyddu y tylodion afiach- «s, a'r henaint diallu, raegys rhwystrus frychau y llywodraetb. Mae ein cyf- reithiau wedi ein gwneathuryn wahan- ol o ran Rhyddid, oddiwrth holl annos- parthdir Ewropa (Continmt qf Ew ™pe;)tnaent yn gydnnol fi deddfau Duw ac anian ; fe'u cyfrodedd*weuwyd o •Gwŷr Llên, the Clergy. fLleygion, the Latty. tChwai, heb oed, Bpeedily, without delay. dostnri achyfiawnder ; hyn a barodcf fod Rhyddid wedi ei ddyfn blann yn ein calonan, ac wedi ci lwyr wreiddio yn éin hymserchiadau. Mor werthfawr ydyw mwynaw Ryddid ! (Personal Liberty) pa fen- dith y mae ein cymwys gyfreitbiau yn 8icrhau i ni, nid yn unig o febyd i fedd; ond cyn ein geni hefyd; canys ni chaniatteir dihenýddor un drosedd- wraig feîchiog, fe a'i hachlesir dan gysgod Rhyddid hyd oni chaffo esgor. Pe byddai y'ngallu rhai o'r prif- swyddogion garcharu yn arglwydd- iaethol, pwy bynag a ddymunent,.ein cyflwr fyddai druenus. Rhyfeddwn pa fodd y gallodd Ffraingc sefyll cyhýd tàn y cyfryw lywodraeth ; mae yn ddiamau cu bod yn ceintachus ddadwrdd, gan genfigenu wrtb Ryddid Prydain: fe allai fod y dydd yn dyfod, y pryd y cenfigena Lloegr wrth ryddid Ffraingc : ond gweddiwn na byddo achos. Fe gaiff trigianydd Prydain ne^id ei gyfanneddfa, a symnd ei diigfan pan chwenycho, i'r cyfryw le a ddy- mnno heb rwystr na charchariad; oddieithr ar achos cyfreithlon, Mae hawl gan bob Bryttwn i aros yn ei wlad cyhyd ag a ddymuno, ac i fyned o honi pan ewyllysio; er y geill y brenhin yru ei orcbymyn, ne exeat regnwn, i wahardd mynediad ei ddeil- iaid i barthan pellenig beb ei genad: ond nid yw hyn un amser yndigwydd, ond naill ai i warafun mynediad dyn- ion celfyddgar, neu pan fyddo am- benaeth bradwriaeth. Nid oes gallu daearol ond awdurdod 2 C