Cylchgronau Cymru

GWYLIEDYDD; st.t, . ^ÝLCHGRAWN CYMREIG- ÌONAWR, 10-24. BÚCIÍEDDAU ENWOGION YR EGLẄYS. * Pe Uosgent, tifu pe distrywient fi, ni wnai liynny nnd Ursliad hychnn iddỳnt; *' Canys pan f'yddwyi' fi marw, yr liunl a'r lloer, a'r sér, a'r dwl'r, a'r lílii, i'e, y ccrrig " liet'yd, a amiìdiffyneut yr achos hwn yn eu lierüyii cyn y daifyddai y gwirionedd." Or. KonEKT Baiines. HANES ESGOB LÄTIMEÍÍ. X AN deilyngodd yr Arglwydd, ó'i dirionaf radlonrwydd, fendithio liryd- aÌTí Fawr â Diwygiad crefyddol, efe ä gyfododd hefyd offerynau cyfaddas i bwysfawrogrwydd ac angenion yr ara- ser—-gwyr odiaeth, yn rhagori mewn dysgeidiaeth a gwroldeb, a pbob cyn- neddfau ddwiol. Gan y cyfryw, b'ych- an ìawn oedd dio'ddef cíoesau a blin- derau cyffredin y byd, neu ddirmyg a difenwad eu gwrthwynebwyr: parod oeddynt bob amser i wynebu y pawl marwol, ac yno eu llosgi yn ulw dros efengyl ein Harglwydd ni Jesu Grist. Credent yn ddiysgog, beth bynnag a ddigwyddai iddynt eu hunain yn y byd líwn, na wrthodai Duw mo'i achos, ac na adawai i byrth uffern ffynnu yn ei erbyn. Dangosai ffydd iddynt wawr o ddydd amgenach yn torri ar y deyrnas, ac amseroedd go- didoccach, pryd y gwaredid y trigol- ioìi rhag c.oel-grefydd Pabyddiaeth, ac y pregethid yr efengyl gyda phob hyfder, yn ddiwahardd, ac yn ddilwgr. Yr arwydd-eiriau a etholasom i'r IONawb, 1824. Blich-draefhiad presenẃol, oeddyní gred ddiysgog, nid yr Ysgrífenydd. yn unig, eithr ei gyd-ddiwygwyr ítef- yd yn gyffredinol. Er mai gwaéliou y cyfnfent eú hunain, gẁyddent eu bod yn alluog trwy ncrth JJuw i fwrẃ i lawr gestyll Pabyddiaeth, a phob ìneddwl uchel a ymgyfodasai yri erbyn crefydd bur a dihalogedig. Os can- iattáid iddynt ddiangfa, rhag cleddyf yr edidiẃr, treulient eu bywyd yn ffyddlon ar achos eu Duw. Os dygid hwynt allan i'w llosgi, mòr rhyfeddol yr effeithiai eu gwroldeb duẅiol ar yr edrychwyr, fel y Cyfodai lluaws mawr o ddisgybtion o'u hol yn awyddus î lafurio yn yr un ẅinllan, ac i dystio' cyffelyb broffes dda hyd angau. P« gẁeddüs fyddai ymffrostio, da y gallai Eglwys Loegr ymffrostio yn ei de- clireuad. Ni bu unrhyw bfaid aralt o bobl yn fwy ëofn a llafurus yn erbyn ofergoelión Pabaidd: cyd-gyssylltwyd ei meini hi â gwaed merthyron, a goruwch-adeilädwyd hi ar sail yr Apostolion a'r Prophwydi, ac Iesu Grist ei hun yn ben-congl-faen. Nid yw yn gyttunol âg amcan y