Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

CYHOEDDIAD MISOL Y BOBL RHIF. XXXII. CYFROL III. TACHWEDD, 1878. PRIS CEINIOG. Y PAROH. ROWLAND WILLIAMS (hwfa mòn). YLLA ar y darlun hwn, ddarllenydd. Dyma bortread cywir a ffyddlawn o un o'r pregethwyr mwyaf poblog- aidd, yn gystal ag un o'r beirdd mwyaf athrylithgar, a fedd Cymru. Darlun ydyw o " Fardd y pum' cadair" enw yr hwn fu yn britho y newyddiaduron, ac yn cael ei seinio gan filoedd o dafodau yn ddilynol i'r Eistedd- fod ddiweddar yn Birkenhead. Ac wedi clywed cy- maint o son am dano, diamheu genyf yr hoffai Huaws o ddarllenwyr, y rhai ni chawaant gyfìeusdra i'w adnabod, choleddai ei rieni unrhyw uchelgais amgen na gwneyd gweithiwr cyffredin ohono, ac felly rhwymwyd ef yn egwyddorwas gyda saer coed o'r enw John Evans, yn y pentref uchod. Faint o archwaeth oedd ganddo at yr alwedigaeth hon, neu faint oawen oedd ynddo at drin y llif a'r fwyell, nid yw'n hysbys. Y peth nesif o bwys yn ei hanes yw ei fod yn dechreu pregethu gyda'r Annibynwyr yn Symyrna, Llangcfni; ac yn ddilynol, ei fyntdiad i Athioía y Bab, lle y treuliodd y tymhor arferol. Ordeiniwyd ef i waith y weinid- ogaeth yn Bagillt yn 1851, ac wedi llafur a llwyddiant am bum Y PARCH. ROWLAND WILLIAMS (HWFA MoN). gaelgwybodychydig o fanylion ei yrfa lafurus a llwyddiannus. Glanwyd Hwfa Môn mewn tyddyn o'r enw Pen y Graig, yn mhlwyf Trefdraeth, Môn,oddeutu y nwyddyn 1823. Enwau ei dad a'i fam oeddynt Robert a Grace Williams. Pan oedd y bachgen Rowland tua saith òed symudodd ei rieni o Ben y Graig i dyddyn yn.Rhostrehwfa, yn agos i Langefni, yn mha le y gwelir gwreiddyn y bardd—enw a ddaeth wedi hyny mor adnabyddus. Nis gwn pa mor addawol ydoedd y bachgen ar y pryd ; ond, modd bynag, ni mlynedd, symudodd oddiyno i Brymbo a Gwrecsam. Yn y flwyddyn 1862 symudodd drachefn i Bethesda, ac yn o'af i Lun- dain yn 1867, Ue yr erys hyd yma yn fawr ei barch gan bobl ei ofal, yn gystal a chan Gymry y Brifddinas yn gyffredinol. Er i symudiadau Mr. Williams fod braidd yn aml, gellir sylwi eu bod oll o'i ddewisiad ef eihun, ac oll ar i fyny yn hytrachnag iwaered. Fel Dyn a Chyfaill y mae Mr. Williams, yn ddiddadl, gyda'r hynaAV8af a phuraf y gellir byth ei gyfarfod. Y mae ei natur