Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y DiWYGlWH. Rhif.275.] AWST, I85a [Cyf. XXII Y STRlKES Mr. Gol.,—Derbyniais dri Thra>-thawd ar y íestyn uchod. Compos Mentis a ddarlunia nchlysuron ac efleithiau y Strticus yn fanwl a grymus dros ben—pe yr ymgymerai yr awdwr ag ail ysgrifeiiu.eí Draethawd, gan ddiwygio cyfansoddiad y brawddegau, byddai yn deilwng o gael ei argraflu. Mae rhagoriaethau yn Nhraethawd Sem, yn neillduol yn y rhan sydd yn esbonio masnach rydd mewn llafur, yn gystal ag mewn nwyddau. Oml eiddo Carwr Uniondeb yw y gorau. Mae Traetbawd Carwr Uniondeb yn dilyn y Slri/ees i'w taoll gysylltiadau. Hyderwyf y gwua les mawr. Ydwyf, Mr. Ool. yr eiddoch yn pywir, Sirhowy, Mai 20/eii, 1858. Noah Stephbns. Gair Saesonaeg yw Strihe am sefyll allan am bris; neu, feì y dywedir mewn rhai manau, seiyll i maes; ond yn awr arferir y gau- Strihes mor aml a sefyll i maes. Mae Strike ynyr ystyr byn yn golygu taro allan, neu taroyn erbyn—troi allan o'r gwaith—taro yn erbyn gormes, annegwch, a gorfaeliad y meistr, neu unrhyw berson neu ddosbarth a dybir fod yn ymddwyn yn annghyfiawn trwy wasgu a threisio ereill. Mae Strihe o ran yregwyddor yn beth a gydnabyddir yn ngwahanol gylch- oedd cymdeithas, o'r bendefigaeth hyd y dosbarth gweithiol. Gwnaeth y Baron- iaid Strike yn amser y brenin John yn erbyn awdurdod ac hawliau gormodol y goron a'r orsedd, a chafwyd y Freintlen Fawr (Magna Charta)—a dyma sylfaen rhyddid a chyfansoddiad ein gwlad. Lawer gwaith wedi hyn gwelwyd gwahanoì ddosbeirtb. yn ymuno mewn Strike yn erbyn deddfau gorthrymus a drwg, nes y llwyddwyd i'w diddymu. Trwy beth tebyg i hyn y cafwyd Deddf y Goddefiad, a mwy o ryddid crefyddol. Gwnaed Strihe yn erbyn y Gaeth-fasnaeh nes y llwydd- wyd i gael y caeth yn rhydd ; a thrwy yr egwyddor o Strike y cafwyd y Diwygiad Seneddol. Nid oedd y Cynghrair i ddiddymu Deddfau yr Yd ddim yn amgen na Strike yn erbyn y deddfau gorfaelus hyny; a betti yw Protestaniaeth ond gwrth- dystiad a Strike yn erbyn Uygredigaeth a thwyll Eglwys llhufain, a honiadau y Pabau. Bu yr holl Strikes hyn yu llwyddiamis, ac edrychir amynt gyda gradd o lawenydd ac ymffrost, am y credir eu bod wedi bod o fendith annhraethol i'n gwlad. Dylid ystyried dau beth cyn gwneud Strike; sef fod y daioni a ddeiilia oddiwrtho yn gorbwyso pob anfantais a cholled a geir wrth ei dd'wyn yn y blaen, ac nas gellir cael y daioni hwnw ond trwy y fath foddion a Strike. Undeb dynion at waith da sydd ganmoladwy. Wrth ymuno yn eibyn llygredigaeth y Babaeth, yr effeithiwyd y Diwygiad crefyddol mwyaf wedi dyddiau yr Apostolion—yr oedd y lles yn gor- bwyso yr holl anfantais a'r golled a gafwyd yn yr ymdrech. Yr oedd y daioni a'r Ues a effeithiwyd wrth dori cadwynau gormes, a rhyddhau y caeth, yn gorbwyso P°h anfan'tais, acyndâl am yr ymdrech a'r llafura fu ercael yr amcan i ben; ac nid oedd un llwybr gwell a niwy digolled yn ymddangus trwy ba un y gellid effeithio hyn. Y mae Strikes ar y gorau yn bethau annymunol ynddynt eu hunain, ac yn pen colled ac annghyfleusdra; eto mewn enghrefftiau tebyg i'r rhai a nodwyd, y ^if/11 anSenrheidiol i symud ymaith orthrwm, a diddymu drygau, a phuro awyr- v K íoes01 a gyhidol cymdeithas, a dwyn yn y blaen ddiwygiadau. Mae Slrikes yn bethau naturiol i wlad rydd, ond nis gelhr eu goddef rnewn gwlad orthrymus a t aeth; oblegyd peryglant heddwch cymdeithas, ac arweiniant i chwyldroad a ineríysg. Mae pob Strike yn tybied fod rhyw ddrwg yn bodoli, a bod y drwg wnw yn ddigon mawr a phwysig i wneuthur Strike i'w- symud ymaith. Sefyíl v an- &vî i *' neu wneud Strike, yw anghytundeb rhwng»meistri a gweithwyr am }J)ris ddylai y blaenaf ei roddi i'r olaf. Mae sefyll allan, yn beth lled gyffredin arfe^rîw nartüau on gwiad, yn enwedig yn y gweithiau glô môr; ac y raae'r ^ enaa hwn o derfynu-dadleuon yn peri colled mawr i feistri a gweithwyr. Gallai u oes gan y gweithwyr un cynllun i amddiffyn eu hunain yn well na hwn; eithr