Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

T CERDDOR CYMREIG: Cilîifira.toft itisol AT WASANAETH CERDDORIAETH YN MYSG CENEDL Y CYMRY; CYHOEDDEDIG DAN NAWDD PRIF GERDDORIOH, CORAU, AC UNDEBAU CERDDOROL Y GENEDL. Rhip. 113. GORPHENAF 1, 1870. Pris 2g.—gydcìr post, 3e. HYSBYSIAD. Ni argreffir o'r Cerddor ond nifer digonol i gyflenwi archebion y Dosbarthwyr. Ni byddwn o hyn allan yn alluog ond i gyflenwi y Gerddoriaeth yn unig fel olrifynau. AT Elir GOHEBWYE. Byddwn ddiulchgar os bydd i bob gohebiaeth i'r Cei'Ddor gaeleihanfon i ni, i fod mewn llaw ar neu cyn yr 20fed o'r tnis, yn syml fel hyn:—Rev. J. Roberts, Fron, Gamawon. Y OYNWYSIAD. TUDAL. BeIRNIADAETH ElSTEDDFOD PONTYPRIDD .......... 49 Undeb Cerddorol Dirwestol Ardodwy___ .. 51 Beethoven.................... ........................... 52 Eisteddfod Caernarfon ............................. 52 G,WVL GeRDDOROL CyMANFA DlRWESTOL GWENT a morganwg.......................................... 53 Eisteddfod Gerddorol Abertawe.................. 54 BwRDD Y GOLYGYDD .....,........................... 54 Amrywion........................................... ..... 54 Cronicl Cerddorol...................................... 54 weled yn y drych yr hen " Jenny " yn amlwg. Y mud- iad six-eight ydyw y goreu o'r holl gyfansoddiad; ond drwg genyf ddweyd mai cyffredin iawn ydyw y cyfan- soddiad drwyddo. Yr ail yw Golyddan. Pe byddai i law haiarnaidd cyf- raith wladol ymaflyd yn ngíiorn gwddf y gwalch hwn, gwnelid cyfìawnder ag ef. Dichon y byddai hyn yn foes-wers i len-ysbeilwyr yn y dyfodol. Canig fuddugol " Y Lloer," a gyhoeddwyd yn rhifyn cyntaf o'r Eistedd- fod" gan John Thomas, Blaenanerch, ydyw enaid canig y brawd yma, ac y mae ar yr un geiriau, ond mewn cy w- air gwahanol. Ër mwyn bod yn sicr yn hyn, anfonais y rhifyn sydd yn cynwys y ganig grybwylledig, a BEIRNIADAETÍI EISTEDDFOD PONTYPRIDD, MAI 2, 1870. Anwyl Bwyllgor a Chyff.illion.—Y mae aruaf of'n y bydd y feirniadaeth fechan hon, í'el llawer o feirniad- aetiiau ereill, dipyn yn ddifudd i'r ymgeiswyr, a hyny am i chwi roddi i mi mor lleied o amser er bod yn fwy addysgiadol i'r ymgeiswyr, yr hyn a ddylai fod un o brif amcanion beirniadaeth. Derbyniwyd i'r gystadleuaeth hon 12 o ganigau, pa rai a renir i ddan ddosbarth. Yn y cyntaf, neu'r gwaelaf, cawn Rimbault, Golyddan, Hori, Mab y Gan o Gymru, a Cymro o Forganwg, Yn yr ail ddosbarth, sef y goreu, y mae A, Sebastian, (yn G), Sebastian (yn C), Alpha Beta, Robert de Diable, Julian, ac Ap Iolo. Cyn dechreu, dymunaf ddweyd mai fy uuig amcan drwy y feirniadaeth hon fydd ceisio dwyn yr awdwyr a'u cyfansoddiadau i ddrych ffeithiau, lle y gallwn weled pobl a phethau fel ag j maent yn wirioneddol, yn stub- born facts. Sylwn yn mlaenaf ar ganig Rimbault. Yr wyth ban cyntaf o'r ganig hon, ydynt yr wyth ban cyntaf o'r hen Alaw Gymreig auwyi hono, " Jenny Jones." Nid oes eisiau newid ond ychydig nodau o'r alaw, yna cawn dyma hi yn awr yn edrych yn bur sarug yn ngwyneb y llall. Gadawn y brawd hwn yn awr rhyngddo ef a'i gydwybod. Y trydydd ydyw Hori. Ei destyn ydyw " Adar Man y Mynydd." Cyfansoddiad bychan a chyffredin ydyw hwn eto, ac ynddo nifer luosog o wallau, megys symud- iadaugwael, 5a«, &c. Y"n y ddau dudalen cyntaf nid oes tebygolrwydd i gânig ; mae'r cyfan yn nod am nod, yn fwy tebyg i Don Salm. Y mae yr awdwr heb gofio y gall y gwahanol leisiau megys ymgomio a'u gilydd—yr altos yn gofyn cwestiwn, a'r sopranos yn eu hateb, ac yna i'r tenors ofyn, a'r basses eu hateb hwythau, ac mai nid gweddus yw gwneud breninesau o'r sopranos, ac is-weis- ion o'r lleisiau ereill. Ond ar y geiriau " Mab y myn- ydd ydwyf finau," '&c, mae yma ymgais lled dda. Y mae yma eto nifer luosog o'wallau, pa räi a wel yr awdwr ar ei ysgrif. Y pedwerydd ydyw Mab y Gan o Gymru. Canig ddesgrifiadol sydd gan yr ymgeisydd hwn—" Y Milwr Clwyfèdig." Bu yn fwy llwyddianus mewn cynllunio canig nag y bu mewn dewis testyn i ganig; ac yn an- ffodus, mae cysgod canig arall yn amlwg mewn ambell fan yrt y ganig hyn, sef canig a elwir "Ar don o flaen gwyntoedd," &c. Y mae y coda yn lwmp noeth fel ag y mae yn "YDon." Nid wyf yn credu i'r ymgeisydd hwn wneud hyn yn fwriadol, f'el y darf'u i'r brawd aral wneud. Y mae hyn yn dangos mor ofalus y dylai cyf- ansoddwyr fod pan yn ysgrifenu, rhag ysgrif'enu ambell frawddeg a glywsent, ac heb gofio hyny. Y mae hwn yn fwy uchelgeisiol na'i frodyr blaenorol; ond y mae geny y gorchwyl annymunol o ddweyd fod y cyfansoddiad hwn eto yn ddu o wallau, pa rai a welir ar yr ysgrif wed eu nodi allan. Os ieuanc ydyw Mab y Gan o Gymru, astudied gynghanedd a'r Canigau Saesonig am flwyddyn gyfan cyn cyfansoddi canig a chystadlu eto, ac ar ddi- wedd y flwyddyn lafurfawr hono eled at y gorchwyl o gyfansoddi canig arall, ac fe wel y bydd blwyddyn felly yn llawer mwy llesiol iddo na chystadlu mewn Eistedd- fodau. Peidied neb a chasglu oddiwrth hyn fy mod yn erbyn Eisteddfodau. Na, fy mam i ydyw ; ond yr wy yn credu fod llawer gormod o gystadlu a llawer rhy ych ydig o fyfyrio. Y pumed a'r olaf o'r dosbarth hwn ydyw Cymro Forganwg. " Y Dydd " ydyw testyn y ganig hon, ac