Cylchgronau Cymru

Y GBEAL. EBRILL, 1856. DEONGLIAETH.-EFUGYMÜ Y BEIBL, rhif xviii. HINA=Fel, nes, hyd onid. Y CYMHWYSIAD. Dybén áddysgiaeth yw galluogi dyn i ddysgu ei hun. Cymmaint a ddichon yr athraW ei wneuthur gydag unrhyw wyddoniaeth neu gelfyddyd, yw eyn- riysgaethu y dysgybl â rheolau neu eg- wyddorion cyntefîg y wyddoneg neu y gelfyddyd yr ymgymmera i'w dysgu. Os ydyw y ẁybódaeth o berthynas i un- rhyw geìfyddyd yn teilyngu ei galw yn wyddoriiaèth, mäe'n ddiau fod yr hon sydd a'i dyben i eglurò meddwl yr Ys- bryd yn yr Ysgrythyrau yn haeddu y eyfenwad hwnw; ac nid gormod, yn wir, fyddài ei gafw yn wyddor y gwyddorion, yr arbenîcaf a'r bwysicaf o honynt oll. Ond fel mae gwáetha'r modd, yn y rhan amlaf o'n hesboniadau, pwy fyth a fedd- yliai fod y fath beth a rheol neu egwydd- or yn perthyn i ddeongliaeth, gan mor ofalus y mae yr esboniwr yn eu cuddio 0 olwg y darllenýdd. Nid yw byth yn dywedyd y rheswm dros ei olygiadau neu ei ddéor.gliadau neillduol, na pha reoly vnaé yn eî chymhwyso. Nid oes neb yn dysgu yr un gelfyddyd arall fel »yn; ac nid yw yn rhyfeddod yn y byd iod y darllenydd yn gofyn, Beth yw hwn ? pan gyferfydd â rhyw dtrm neu eiriad- fleth perthynol i Ddéongliaeth Beibl- aidd; ac nid oes y gobaith lleiaf y daw «e byth i allu gwneyd heb esboniad, uynddyf°a y" esí>oniwr ei hun. Yn yr noll wybo^au a'r celfyddydaü, y mae un egwyddòr yn egluro lliaws o anhaws- Qerau a ffeithiau, yr un modd ag allwedd y" aS°rvd amryw ghoion. Felly y máe paagòlwg ar egwyddoríon DeongTiaeth, y mae uti yn gwasânaethu fel moddion i vw °i W^'° ymadroddion; a dyma «■ ä y,r yn 7* ydým yn ceisio ei ddángos yj13 Jwy gilydd 1 ddarllenwyr y Greal. edigfcfí^ 1 achos ».„ -J —»• «• (,«11 UHOtlUIIUII bLPybo.d yr ho11 ddychymygi ftí»« î Pa, bryd y bydd yJllM pon o íẁydd- iant,cwÿmp Ba1iiIon,aphethau cyfaniah. 0 fewn i bethau bychain, mewn ym- ddangosiad, me^ys y mae egwyddorion bob amser, y mae nerthoédd mawrion y Goruchaf yn gynnẁysedig—yma y mae cuddiad ei gryfder ef, neu ei nerthoedd cuddiedig. Mae y rheolau a'r nodiadau yn y ddau rifyn diweddaf, wedi eu bwriadu i eg- luro un o'r ffurfeiriau a ddefnyddir gan yi- ysgrifenwyr cyssegrlân i arwain i mewn eu dyfyniadau o Ysgrythyrau yr Hen Destament, nid amgèn y geirwedd " Fel y cyjlawnid." Ymae y mater hwn yn un na thalwyd ond ychydig sylw iddo gan ysgrifenwyr Cymreig hyd yma; ac o herwydd paham fe fydd y darllen- ydd gystal a chyd-ddwyn â ni tra fyddom yh gwneyd nodiad neu ddau ar y ffurf- eiriau dyfyniadol, a arferir gan ysgrifen- wyr y Testament Newydd yn gyffredinol, ac ar "Fely cyflatonid" yn neillduol. FFURFEIRIAU DYFYNIADOL Y TESTAMENT NEWYDD. Megysyr ysgrifenwyd, felly yr ysgrif- enwyd, ysgrífenwyd, ysgrifenedig yw, yn 01 yr hyn a ysgrifenwyd. Megys y dywedwyd, yn ol yr hyn a ddywedwyd, dywedwyd. Dywedwyd gan (wrth) y rhaìgynt. Dywed ỳr ysgrythyr, dywedodd yr ys~ gfythyr. befh gan hyny a ddywed yr ys- grythyr ? pafoddy mae yn ysgrifenedig? pa fodd yr ysgrifenicyd ? ontd yw yn ys- grifenedig ? 0 hencydd paham y mae efe yn dy- wedyd. Ö herwydd paham y cynnwysir yn yr ysgrythyr. Édrychwch pa beth a ddywedwyd. Pa fodd y darlleni ? Yr ysgrythyr yn rhagweled. A thrachefn y mae efe yn dywedyd, a thrachefn, ysgrifèhwyd drachefn, ac mewn lle arall y dywed efe, a thrachefn yigryth- yr arall a ddywed. Y gyfraith a ddywedodd. 10