Cylchgronau Cymru

HANESION CREFYDDOL, &c. MARWOÎ,fí.Sra 7 PAÄCH. CHRISTTylAS EVAWS. Ar foreu dydd Gwcner, yr 20fed o'r mis diweddaf, y Parch. Christmas Evans a oiphenodd ei yrfa ddaearol, y» nhŷ y Parch. Daniel Davies, Abertawv, yn 72 mlwydd oed. Treuliodd l'wy nâ hannercan mlyneddyn y Weinidogaeth yn mhlith y Bedyddẃyr, ansoddiad yn ymollwng er ys amrai flynyddoedd. Nos Lun ganlynol, wedi dychweiyd i'w orphwysfa, aflonyddwyd ef yn dra blin, gan (fel y tybid y pryd hwnw) y tàn iddŵf, (erysipelas.) Treuliodd y noson hono a'r dvdd canlynol mewn cyflwr trymaidd a chysg- lyd; ond dydd Mercher ymddangosai fod galluoedd ei feddwl yn cael eu hadferu i'w nerth newidiodd er gwaeth, ac arwyddion amlwg o berygl a ymddangosasant; a thrwy ei gyd syniad galwyd i mewn foneddig meddygol, û'r h'wn yr ymofynai yn daer, er gwybod pa bryd yr oedd yn meddwl y gallai ymaflyd yn ei waith, yr hyn a ddengys lwyr-ymosodiad ei enaid i wasauacth y Cyfryugwr. Yn y nos aeth yn llawe'r mwy claf, a rhwng un a dau o'r gloch galwodd ar Mr." Davies at ymyl ei wclv, pan y dywedodd ei fod brou ag ymadael; ac ymddaugosai yn eglur fod teimlad o fuddugoliaeth santaidd yn lledu dros ci enaid yu y rhagolvgiad o fwyuhau tragywyddol ogoniant. Llawen oedd ganddo ei fod wedi gwneu- thur Crist croeshoeliedig yn brif destun ei oes weinidogaethoî. Yna ymdrechodd gatiu, pan oedd y cnawd a'r galon yn pallu,— " Dyma'r wisg ddyseleirwen'olen, Guddia'm noctiinì by<1 y llawr." 0 hvny allan yr oedd yn trymhau yn raddol, nes i'r ysbryd, mewn modd digyffro a budd- ugoíiaethus gymmeryd ei ehcdfa i drigí'a Duw a'r Oeu, am bedwar o'r gloch y boreu. Ei ddiwedd oedd dangnefedd. " Dyma wr mawr wedi syrthio yn Israel!" Dechreuodd ei vrfa grefyddol yn ietianc. Bedyddwyd ef gan y Parch. Titnothy Thouias, Aberduar, yr hwn sydd yn awr yn byw yn Aberteifi, yn 81 mlwydd oed, ac yn dysgwyl beuuydd am awr ei ymtìdattodíad. Dechrëuodd Mr. Evaus bregethu pan yn 19 oed, a pharhaodd yn gan- wyll ddysclaer am 53 o flynyddoedd i losgi yu danbeidiawl, a lluoedd a rodiasant yu ei oieuni. Ni ehal'odd ddim' mauteision athrofaol; etto, drwy ddiwydrwydd personol, tiaeth i wybod ychydig atn y Roeg. Yr oedd o alluoedd cryfion,—o feddwltreiddgar ac hedegog, —yn anghymharol o ran ei amgyffredion dychymmygol,—ac ei reithyddiaeth yn rhwydd, nerthol, ac byawdl; a'r cymhwysderau rhagorol hyn a'i gwnaethant yn un o'r mwyat', os nid y mwyaf poblogaidd yn ei oes. Ymarferai radd o ddigrifwch yn ci bregethau, fel y gweíidgwênar wynebau ei wrandawwyr; ond mewu myuydyn, bron yn ddiarwybod idd- ynt, byddentyu wlyb gan ddagrau. Yr oeddganddo ddull hollol iddoeihun yu'pregethu. Croes Crist oedd ei ddewisol bwnc. Pa le byuag y cymmerai ci dcstun, arweintai y gyn- Dulleidfa i Galfaria. Diwyd a llafurus y treuliodd ei ddyddiau, a'r ysbrydgweitbgar oedd ynddo a wnaethiddo auturio i'r (iaith hirfaith drwy y Deheudir, i gasglu at ei dŷ eyiarfod yn Nghaernarfon. Gosodasai y ddyled hono yn llai'ur iddo ei hun i'w symud, a pbender- t'ynodd na orphwysai cyn cyrhaeddei amcan ; ond vn nghanol ei daith galwydef i dder- obr. " Da was da a ffyddlawn, dos i mewn í lawenydd dy Arglwydd !" byn ei wobr. Galarodil fy ysbryd pan çlywais y newydcl, O yru atfeirwon yr enwog lef.irydd ; A'r dagrau srisialairid a redent o'm llygaid, Pan glybutn droi Clnistmas yn ymbortli i bryfcd. GosonMiit i Gyiiiin a fn yn ei ririyrìdiau, A gwell ná'r gwin peraidd ei «oelhaiilrì biegethan; Y galon haiarnaiild a ddryllid yn fiwo, Wrth ddengar alhrawiaéth y doeth Giustmas Efan. Y CYFARFODYDD CENADOL, Perthynol i dair Cymmanfa Dile-Oilleuinol Cymru, a gynnelir y Jiwyddyn hon, yn y Utoedd canlynol:— Aberystwyth, Sabboth a Llun, Medi 16. 17. Pontrhydìeudigaid, Llun a Mawrth, Medi Penycoed, am 12; Aberduar, am 6, Mercher, Medil9. Capel Sion, am 10; Ebenezer, Llandyssil, am 2; Penybont, ara 6, Iau, Medi 20. Drefach, am 10, Gwener, Medi 21. Ca8tellnewydd,G wencr a Sadwrn, Medi 21,22. Pc'i clndwyri tnag adref mewn rerbyd eiigyluidd, I iiiio'ii y íclys l)èr anthein m folaidil ; 0 gyran y niwtcii, a gwae yr aniahvr.lt, Mae heddyw yn Ngìi.maau niewii dydtlan ddcd- wyridwch. Y Ciist a liregethodd i iìloedd yn felus, S\dd ytio'u gwcjiiyddli fuewn nn dl su<;oiHdrius; Yitiboitha'ii gysujiisai ff wjtliau para:iw\s, A gwlerirta at' ganmaw I ii Atglwydd yn Ljmlu-.ys. m»ii< '■■ iiju»u-.wit\n^-'a.uu^iiot.MJMi^iCT»MOLjjj»«ŵw»jLj3 Trcfdraeth, Mawrth, Med: 25. Tabor, am 10; Abergwaun, am 2 a 6, Merch- er, Medi 26. Llangloffau, ara 10; Felinganol, am 6, Iau, Medi 27. Bethlehem, Gwener, Medi 28. Hwlffordd, Sabboth a Llun, Medi 31), Hyd- ref 1. Aberdauglcddyf, Mawrth, Hydref 2. Penfro, atn 10; Gorsaf Peuí'ro, am 6, Merch- er, Hydref 3. Ffynnon, lau a Gwcuer, Hydrefd, 5. Arberth, Givener a Sadwrn, Hydref 5, 6. Aberteifi, Sabbotb a Llun^ Modi 23, 2À. ; Caerfyrddin, Sabboth a Llun, tìydref 7, 8.