Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

EJREN GOMEH RHIF. 83.] AWST, 1822. [llyfr V. COFIANT Y DIWEDDAR BARCIL BENIAMIN EFANS, TllEWEN, CEREDIGION. GrANWYD y dyn dnwiol, dysgedig, a defnyddiol hwn, o rieni orefyddol, gan y rliai y dygwyd ef i fyny yn y "ffordd y dylai rodio." GanwydenmabBEMAMiN yn Ffyn- wnAdder, yn mhlwyf Melinau,Dyfed, ary 23eddoChwefror,1740. Addysg- wyd ef yn y Saesneg gan ei fam, a darllenai y Bibl Seisnig pan nad oedd ond pump mlwydd oed. Yn nghylch yr amser hwn, datifonwyd ef i ysgol yn Nglandwr, lle y ca/odd ychydig wybodaetho ieithyddiaeth. Oddiyna symndwyd ef i ysgol yn Mwncton, lle y derbyuiodd egwyddorion dysgeid- iaeth lëenawl. Ar ol hyn, bu dros ryw gymaint o amser mewn ysgol arall yn Hwlflbrdd, â'r hon yr ym- adawodd pan oedd o gylch deg a phump oed. Derbyniasai Mr. Efans argraffiadau crefyddol er yu blentyn, ac ni fedrai roddi uu hanes'neillduol am amser ei ddychweliad. Pan oedd yn 23 oed^ derbyniwyd ef yn aelod yn Methel Moelgrof, dan ofal y Parch. D. Griff- iths, o Lechryd. Yr oedd yn ddef- nyddiol iawn yma trwy ei wybodaeth o heroriaeth. Ond gwelwyd cyn hir ei fod yn meddu doniau addas at y weinidogaeth, ac yn fuan ar ol ei dderbyniad i'r eglwys, auuogwyd ef i kr«gethn. M.TFR r, Pan oedd yn ymdeithio trwy For- 'ganwg, cymhellwyd ef gan y Parch. Lewys Rhys, yr hwn oedd bryd hynjr yn weinidog yn y Mynydd Bach, i ymweled â Gwynedd, ac i bregethn ar brawf i eglwys Llanuwchllyn. Hòff- wyd ei weinidogaeth yma yn fawr iawn, ac ar ol hyny sefydlodd yno. Tna diwedd y flwyddyn 1768, pri- odwyd ef â Miss Ann Lloyd, o Fryn- berian, gyda yr hon y bn yn cydfyw yn gysurus a dedwydd dros bumdeg- tair (53) blwyddyn. Urddwyd ef yn Llanuwchllyn yn 1769; llafuiiodd yno gyda Hawer o dderbyniad dros fwy nâ. cìeg-un (11) blwyddyn, a mynegodil yr efengyl yn amryw fànau lle .na phregethwyd hi o'r blaen. Yn yr ym- drechiadau hyn i wneuthur daioní, cyfarfu â pheth gwrthwynebiad. Cyn y gallai gael ysgrif-oddef i breg- ethu mewn tyddyndŷ, gerllaw Bermo, ♦ gorfu arno ỳru arch-ysgrifen at yr ynadon. Cafodd hyn yr effaith ddy- munedig o arddangos hawliiu yr Ym- neillduwyr, ac i leihau ysbryd erlidig- aeth yn y gymydogaeth. Er ei fod yn cael ei hoífi yn fawr gan yr eglwys yn Llanuwchllyn, ac yn gymeradwy iawn yn ywlad, gorfu ar Mr. E. ymadael oddiyno. Meddylid bod y tarth ac y uiwl a gyfodent o Lyn Tegyd ;n niwoidiol i ansawdd fi ÎQ