Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

ÖŸSGEDYDD CREFYDDOL. RHIF. 4.] EBRILL, 1823. [Cyf. II. HANES BYWYD DIẂEDDAR BARCHEDIG DOCTOR WILLIAMS, Âthraw Duwinyddol,Athrofa'rAnymddibynwÿr, ynRotherham}8wyddGaer-Efrawgi Mae Ènwógioh Eglwys Dduw ýn deilwng o barch deublyg oddiwrthym fel dysgawdwyr a chymwynaswyr dyn- olryw. O'r nodweddiad hwn, yh ddiau, hiae yn rhaid i ni ystyried y gwr hynodawl a gyflwynir i sylw y Cymiy, trwy gyfrwng y Dysgedydd, yh y Còfiatìt cahlynol. Cỳflawnodd, hid yn unig, ei swydd fel gweinidog yr efengyi, â iiwyddiant heillduol, bu hefyd yh blaenori dwy Athrofa (Ath- rofa Gwynedd,ac Athrofa Rotherham) o'r rhai y mae Ilawer o'n heglwysi wedi derbyri eu bugeiliaid; tra yr ydoedd, trwy ei amrywiol ỳsgrifen- iadau, yn gwneuthur sylweddol was- bnaeth i achos y gwiríonedd. Oddiaf ei fawr glod, a'i ornchel sefyllfa yn eglwys Dduw, rhesymol yw meddwl y gwnaethai llawer o'r rhai hyn a fuont dan ei ofal fel Athraw, letya syniadau dyrchafedig am ei alluoedd meddylgar, ac y cofleidient rai pethau perthynoî iddo ei hun, fel Duwinydd. Ÿu hyn o hanés mae cýnnorthwy y Cyfryw bersonau yn cael ei ddefnyddio; tra nidydymyn ystyried ein hunain, na neb árall, dah rwymau' i gydsyhio & phob peth ò'r eiddo Dr. Williams, ^Cahys un yw'ein Hathraw,sef Crist." Ganwyd y dyn clodfawr hwn Rhag. 14, 1750, yn Nglanclwyd, gerllaWDin- bych,Gwynedd. MabydoeddiThoraas, ac Aun Williams, y rhai oeddent ya meddianu rhyw gymaint o gyfoeth ò'r eiddynteu hunain, yn nghydathyddyn/ yrhwnaamaethent; acynbywmewn amgylcbîadaucysurus. Yr oedd ei dad a'i deulu yri ymlynwýr dìysgog wrtb, yr eglwys sefydledig; ac nid oedd ganddynt ond ychydig barch i'r rhaî hýny a yraneillduent oddiẃrth ei chy- mundeb. Sicr y w, nád oeddent yn prisio fawr mewn crefydd, oddigerth y fiurf o honi; a hoff oedd ganddynt fychanu a gwawdto y rhäi a fyddent a£ argraff cfefydd arnynt. Dian,- hefyd fod eu mab Edward yn Cyfran-. ogi o'f un teimladau anianol; ac, er na bu efioed yn ysgelef ei ýtnddygiad allanol, pell ydoedd ŵ fod dan Iywodr- aeth ofn yr ArglWydd, Amlygodd, pan yn iehanc iaWn, ei fod yn meddiannu doniau rhágorol— synwyr parod—a chynheddfau go- beithlawn. Arferai yn fynych ddifyru eî huh trwy gyfansoddi pennülìon Cymreig; rhai o honynt sydd mewn coffadwriaetb hyd heddyw. Gan ei fod ÿn èaru darllen, ac yn debyg i fod yn ysgòlhaig, amcanodd ei dad eî ddwyn i fymi i'r eglwys, ac i'r diben hẅnw, danfonodd ef i Lanelwy, er cael addysg Ilythyfegawî. Dýgwyd ef dan bwys argyhoeddiadaü crefydd- ol, pan oddeutn 18' oed, mewn canlyn- iad iddo glywed pregeth mewn bwth I gerllaw tŷ ei dad, gan un o bfegeth*