Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

. DYSGEDYDD CREFY D'DOL. Rhif. 12.] RHAGFYR, 1823. [Cyf. II. =#* HANES RHY.FEDD, A ysgrifenwyd gan nn ag oedd yn ymdcithio yn Lloegr Newydd yn yr America ügleddol, er mwyn sylwi ar ansawdd y wlad. Tra yr ydoedd fel hyn yn crwydro, cyfarfu ág annedd fechan daclus yn nghanol y coed— " Rhyfeddais, medd yr ymdeithydd, weled nid yn unig arwyddion bywyd, ond bwth bychau harddwych, a gardd drefnus, mewn lle mor anial; ond cofiais yn fuan mai preswylfa James Orwel, hanes yrhwn oeddwn wedi ei glywed yu ddiweddar, oedd yn rhaid ei fod. James Orwel, at breswylfa yr hwn yr oeddwn yn awryn nesu, a anwyd yn yr Alban. Daethai i'r wlad hon yn nghyleh pum deg mlynedd yn ol, mewn gobaith i ymgyfoethogi. Rhoes i fynu fasnachdy bychan yn agos i'r môr, ae wrth farchnatta ennillodd feddiannau go helaeth. Ond llosgwyd y pentref He yr ydoedd yn byw gan y gelyn jm nghyda'i holl feddiannau, yn y rhyfeldiweddar. Ergyd trwmoedd hwn i un a roddasai ei holl galon ar ei drysorau bydol, ac yr oedd yn drymach, am ei fod yn annisgwyliad- wy. Ymgysurai dros amser mewn gobaith y cai ei ad-dalu gan y llyw- odraeth ; ond yn hyn hefyd cafodd ei SÎpmi. Yn raddol daeth yu sarrug ei dymer, ac mcwn soriant wrth holl ddynolryw, symudodd, gyda'i wraig a phlentyn bychan i'r lle anial hwn. Treuliasaiymafwy nagugain mlynedd heb ncmawr o gyfeillach â'r byd, oddieithr ei fod yn myned nnwaith y» y pythefnos i bentref cymydogaethol i werthu y dysglau pren ag yr oedd yn eu gweithio gartref. Yn yr ysbajíJ yma yr oedd yn byw arno ei hnn, gan ddangos nad oedd yn chwenych cy- feillgarwch à neb. Ond yn nghylch tair blynedd yn ol bu farw ei wraig yn sydyn, heb fod yn glaf ond yehydig.o ddyddiau; adigwyddodd oddeutu yr uii pryd adfywiad mawr ar grefydd yn y pentref agosafato. Yr hen wr a wahoddodd y gweinidog i angladd ei wraig. Yindrechodd y gweinidog ar yr achlysur yma ei feddalhau, ac nid oes ond ychydig na wna eu calonau feddalhau i ryw raddau yn y fath am- gylchiad. Y gweiuidog yn raddol a ennillodd ei serch, ac yn fwy graddol ei sylw at bethau crefyddol. Yr oedd gan yr hen wr pan fu farw ei wraig unig ferch gydag ef, yn nghylcb pedair ar ddeg oed. Ei unig fab yn etifeddu tuedd anesmwyth ei dad, a adawsai ei gartref yn nghylch pymtheg oed, ac a aethai i'r môr. Yn yr adfywiad crefyddoly gweinidog duwiol a gafodd yrhyfrydwch o gyfrif Orwel a'i ferch yn ddeiliaid o waith gras, ac o lawen- hau wrth eu gweled yu dyfod i gorlau Iesu Grist. O'r amser hwn ymddang- hosai cyfacwidiad niawr yu muchedd yr hen wr. Yn lle gwagrodiana yn y coedydd ar y sabboth i nodi y preniau cymhwysaf i'w tori i lawr i wncuthur dysglau, âi yn gyson gyda'i ferch i'r eglwys ag oedd yn y peutref, 2 Y