Cylchgronau Cymru

DYSGEDYDD Rhif. 3.] MAWETH, 1824. [Cyf. III. YCHYDIG O HANES YH ENWOG JOHN BTJNYAN. GANWYD eS yn y flwyddyn 1628, yn Nhref Elstoa, Swydd Bedí'ord, o rì'eni i*el-radd; oblegid nid oedd ei dad oud Eurych. Yn ei ieuenctyd, ymroddodd yn airon i bob niath o am- ryfugedd. Trwy dyngu a rhegu gyda medrusrwydd a hyawdledd uffernoJ, daeth yn ílaenor ar fyddin y diafol yn yr ardal Ile yr ydoedd yn byw : ac yr oedd ei hyfder mewn aDnuwioldeb weithiau yn brawychu hyd yn nod ei gyfeillion mwyaf drygionus. Ym- dreehai â'i holl egni gadw yn mhell o'i ystyriaeth, pob meddyliau diFrifol aui Dduw a thragj wyddoldeb, ac ymgyu- ddeiriogai pan fyddai buchaidd sanct- aidd ereill yn peri iddo goíìo ani ofni Duw. Eto yr oedd puen neillduol, megys cysgod wrth ei scdlau, yu was- tad yn ei ddilyn, fel y byddai y diwr- nodau difyr a dreuliai, megys mewn paradwys ynfydion, yn cael eu caulyn â nosweitliiau o euogrwydd a dýcbryn, | felpeb'aasaiargyffiniauuffern. Megys i ddangos mawr galedwch y galon, yr hon yr oedd grus Duw i orchfygn ; yr eedd trugaieddau a gwaiedigaethau yn fynych yn cael eu cymysgii â dych- rynfâu. Dwy waith y gwaredwyd ef yn rhyfedd, pan mewn perygl mawro foddi.—Un waith pan yn filwr yn y rhyfelocdd càrtrefol, yr oedd wedi cael ei beunodi i fod ar y wyliadwr- iaeth, yn ngwarchaead Leicester ; ond milwr arall a ddeisyíìodd gael ei lé am y tro hwnw, yr hwn a saethwyd trwy ei ben; ac fel hyn achubwyd ei gyfaill euog rhag distryw. Yntau gyda*r atììiheimladrwydfil mwyaf> a aeth rhagddo yn ei yrfa annuwiol, gari ddiystyru tnigareddau ei Waredwr, ac ymgaledu yn ei byn dychrynfàn ei Farnwr. l^ii'odi fu yn íbddion i'w ddwyn i ryw radd o ystyriaeth am betliau crei'yddol. Phi'eni y wraig a ddewisodd, oeddynt yn cael eu hystyr- ied ya grefyddol. Yr oedd ci gwaddol yn uangos ar nnwaith ei thlodi mawr; ac hefyd nicr werthfawr yw pertbynas â rliai cret'yddol. Dau Iyfr crefyddol a adawyd iddi gan ei thad oedd eiholl waddol, sef "Ymarferiad duwioldeb" a ''Llwybr hyffoidü i'r nefoedd." Y par yma wedi pricdi, a ddarllenent y ddau lyí'r hyn gyda'u gilydd, yr byn a fu yu foddion i wueuthur diwygiad. nid bychan yn muchedd allanol y gwr. Yn ol bcd Uawer o argyhoeddiadauar ei feddwl, y rhai yn lle ei feddalbau, a'i soddent yn ddyfnach mewn an- obaith; tiwy annogaeth dyn tlawd, deciireuodd ddarllen gair Duw. Yn í'uan wedi hyu, y Saducead annuwiol a ddaeth yn l'harisead balch hunan- gytìawn. Ymfalchiai yn fawr yn ei' ddiwygiad a'i foesau da. Ond ar un amser, yn Nbref Bedford, dig- wyddodd iddo glywed dwy wraig diawd, wrtli ddrws eu tý, yn ym- ddyddan am bet'aancrefyddol. Gwran- dawodd arnynt yn astud, trayr oedd- ynt yn siarad am effeithiol ras Duw* yn ädgenhedla pechadur, ac yu ei ddwyn i ymwadu â'i gyfiawader ei hun, ac i orphwys yu unig ar Grist, yr. hwn yw diwedd y ddeddf er cytiawn»' der i bob un sydd yn credn. Yr oedd'- hyn yn beth' cwbl ddyeithr iddo.'