Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

DYSGEDYDD Rihf. 12.] RIIAGFYR, 1824. [Cyf. III. COFIANT Y DIWEDDAR BARCHEDIG HUGH PUGH, •'r BRITHDIR. MAB ydocdd i Robcrt a Mary Pugh o'r Perthi-HwydioD, Brithdir, y rhai ydynt hyd yma hcb derfynu eu perer- iiidod. Dechreuodd Hugh Pugh ei yrfa yn y byd yr 22ain o Tachwedd, 1779. Yr oedd mor wan yn ei cnedigaeth fel nad oedd fawr ddisgwyliad y byddai nemawr o amser yn fyw. Ni bu ei oes ond ber; ond tra y parhaodd ei dymor cafodd yr anrhyd- edd o fod yn hynod ddefnyddiol. Addfwynder, tiriondeb, a hawddgar- wch oeddynt nodweddiadau penaf ei gymeriad er yn blentyn. Trculiodd amryw o flynyddoedd ci icucnctyd niewn ysgol gyffredin yn Nolgcllan; ond pan o gylch tair-ar-ddeg oed, an- fonwyd ef i ysgol yn High-arcol, sir Amwythig, lle yr arhosodd dros llwyddyn. Pan yr ymadawodd o'r ysgol hon, yr ocdd yn deall Saesonaeg yn dda—yr oedd hefyd yn gyfarwydd iawn mewn rhifyddiacth, ac yn gryn hyddysg mcwn daearyddiaeth, hanes- yddiaeth, ac amrai ereill o ganghenau buddiolaf dysgeidiaeth. Pan ddychwclodd o'r ysgol nid ocdd nemawr arwyddton fod argraíiìadau crcfyddol wcdi cacl eu gwneuthur ar ei feddwl, er fod ei ymddygiad bob amser wedi bod yn weddus ac yn drcfnus. Yn mhen yohydig ar ol ei ddych- wcliad, aetli Pugh ieuanc gyda'i rieni i ffair yn Nolgellau: yno y cyfarfyddodd â rhai o'i hen gyfeillion, y rhai fuasent unwaith yn gyd-ysgol- heigion âg ef. Aeth gyda hwynt i dafarndý, ac arhosodd yn eu cyfeillach nes ydocdd yn rhywfaint o'r nos, ac yfodd, mae yn debyg, fwy nag a ddy- lasai, cr nad analluogodd ei hun i gerdded adref, cr ei bod yn Hed hwyr ar ei ddychweliad. Brawychodd a blinodd hyn ei rìeni yn fawr, rhag iddo droi allan yn ofer-ddyn. Ym- ddyddanasant âg ef yn nghylch ei ymddygiad gyda dwysdcr a difrifol- deb, a daeth yntau i ystyried yn sobr, ac i deiinlo yn bwysig, ei fod wedi ymddwyn yn ffol ac yn bechadurus, ac adduncdodd yn ddifrifol nad elai i'r fath gyfeillach byth mwy—a chafodd y fraint o dalu ei adduned i yr Ar- glwydd. Ar ol hyn yr oedd cyfncwidiad amlwg yn ganfyddadwy yn ei ym- ddygiad. Ymroddodd i dreulio Hawer o'i amscr inewn darllen a myfyrdod; 2y