Cylchgronau Cymru

Y DYSGEDYDD. Rhif. 208.] MAWRTH, 1839. [Cyf. XVIII. COFIANT BYR AM MR. ATHELSTAN OWEN, O'R GELLI, LLANBRYNMAIR. GANWYD ef yn y Gelli, IMehefin 25, yn y flwyddyn 17S3, a bu farw Ionawr 4, 1839, yn bymlheg mlwydd a deugain oed; a thyrfa luosog iawn o'i geraint a'i gydnabod a'i " dygasant i'w gladdu" ar y dydd Llun canlynol, ac a "wnaethant alar mawr am dano ef." Vr oedd hyd ddecìireuad y fiwyddyn olaf o'i fywyd wedi cael iechyd rhagorol; ond o g-ylch y pryd hwnw enynodd poen a de- direuodd casgliad yn ei ystlys ddehau, yr hwn er holl fedr y mcddygon goreu fedrid gael yn mhell ac yn agos, a gynnyddodd yn raddol, nes o'r diwedd, ar ol achosi llawer ingawl loes, y terfynodd einioes y dyoddefydd. Hir deimlir eu coiled gan y weddw a'r cìdau bleutyn a adawodd ar ol, oblegyd yr ocdd yn un hynod o bwyllog a thirion fel Priod, Tad, a Phentenlu. Yn yr Addoliad Teuluaidd arferai ddarllen Sylwadau Henry ar yr Adnodauaddygiddansylw, a theimlai fod hyny yn gymheiliadol i fyfyrdod ac yn adeiladol i'r profiad, trwy gynysgaeddu y meddwl â materion g-weddi ac à thestynau ymdrlyddan yn yr Ysgol Sabbothol a'rGym- deithas Grefyddol. Yroedd yn gyfaill gwresog ac yn gyng- horwr fíyddlawu i itíuenctyd ei gymmyd- ogaeth. Bu yn Ysgrifenydd y Plwyfam lawer blwyddyn, a thrwy grafì'u ar nod- wedd ac amgylehiadau amryw gymmydog- ion, yroedd wedi cael llawer cyfleiadnabod y prif achlysuron o angen a chyfyngder llawer teulu; ac, felly yr oedd yn awyddus iawn am i'w gyfeillion icuainc ofalus ysgoi pob lìwybr drwg, ac yn enwedig y pump canlynoì;—sc;)vrdod, gicastraff, baìchder, byrbuylldra, ac anniueirdcb.- ac oblegyd hyny bu yn annogaethol iawn i gychwyn- iad, ac o gryn gymhorth yn nygiad yn mlaen y ddwy Gymdeithas Gyfeillgar yn Uanbrynmair. Yr oedd yn barnu y gallai M'ydliadau o'r fath fod o les mawr i'w hael- odau a'u teuluoedd mewn amserau ohenaint a thrallod: arwyddodd meibion a mcrched ieuainc yr ardal eu teimlad o'u colled trwy wisgo eu galar-nodau cymdeithasaidd wrtlt eu hebrwng i'r bedd. Er nad ydoedd ytt un a ddywedai lawer, gwerthfawrogid ei gyfeillach yn fawr gan ei ddosbartha'i gydathrawon yu yr Ysgol Sab- bathol; a chan aelodau yr Eglwys yn eu gwahanol gymdeithasau. Gweinyddodd swydd Diacon yn yr Eglwys am lawer bìwyddyn—swydd yn gofyn cryn lawer o amser ac o sylw, gyda gradd helaetlt o bwyll ac addfwynder. Swydd anhawdd iawn ei llenwi mewn cyunulleidfa led luos- og, trwy fod, i raddau mwy neu lai, yu mhob cyunulleidfa felly, amrywiaethau ocdran ac archwaeth, a dichon weithiau wahaniaeth barn a theimiad. Bu ef yu hynod o ddiwyd a nianwl yn ei gylch swyddo!, fel un ystyriol o'i gyfrifoldeb i Ben yr Eglwys—fel un yn aincanu at les cyffredinol y gynnulleidfa—fel un yn awyddus am i'w wasanaeth fod yn gym- meradwy gan ei holl gydaelodau—ac fel un yn deall ac yn teimlo fod trefu a chysur Eglwysi yn ymddibynu cryn lawerar lafur, a gofal, a hunanymwadiad eu Diaconiaid. Gellid, a dylid, crybwyll yn mhellach fod Athelsían Owen yn Ddirwestwr cyson, ;t gwresog, a phenderfynol. Pan gychwyti- wyd y Gymdeithas yn Llanbrynmair, yr oedd ef fel Bragwr, yn ymwneyd á masnach ag yr oedd egwyddoriott Dirwest yn taro ar unwaith ytt ei herbyn. Nidoedd neb ond ei hun yn y plwyf yn bragu, ac felly nid oedd neb ond ei hun i dderbyn rhauau helaeth o arcithiau llymaf amddiííynwyr y Gyradeithas; a chan fod iaith gref a ràiniog yn cael ei mynych ddefnyddio, tiaturiol i'r rhai a feddyliodd ychydig am anian y galott ddynol, gasglu y buasai yn hawdd iawn i un, yn ei amgylchiad ef, dramgwyddo wrth Ddirwestwyr, ac oeri tuag atynt, a sefyll draw o'r cyfarfodydd, neu ynte ddyfod idd- ynt i ddal, mewn gwawd a gogan a chynen, ar bobgwall, gwcndid, neu gamgymmeriad, a welai neu a glywai:—oud nid felly y