Cylchgronau Cymru

Y8GEDYDD CREFYDDOL, &c. Rhif. J09.] IONAWR, 183! [Cyf. X. BYWSHAFFîAD MRS. IEWIS O FAOHYNLLETH. Hen arferiad sahtaidd yw coffàu ac ysgrifenu hanes bucheddau a gwcith- redoedd da dnwiolion. Maent trwy hyny yn trenlio dan fywyd defnyddiol yn ein byd ni, a'r diweddaf yn liwý ac yn helaethach ei effeithiau, fe ddichoh, na'r cyntaf. " Y cyfiawn," niedd y gwirionedd, '.' i'ydd b\ tli meYMi coffadwriaeth.—Coffadwriaeth y cyf- iawn sydd fondígedig." Nid oes amlieuaelh nad 3 w amlygiadau 0 rinweddau moesol yn mywyd plant Diiwyn y byd, yn llaẁermwy gwerth- fawr a liyfryd yn ei olwg cf na'i gorchestion naturiol niwyaf nerthol a gyflawnir, pa rai a gyfrifir yn fawr gan ddyuolion y byd hwn; ac y mae \n debyg mai bywyd llawn 0 siomcd- igaethau, cystuddiau, a gwasgfeuon yr amseroedd ydyw yr un goreu i roddi amlygrwydd o'r rhinweddau byny; ac hefyd mai teithio ar hyd y llwybr garw, yn iseldir tiodi, dilfyuf- iadau a gorthrymderau y bywyd hwn, yi- hyn sydd yn giocs i natnr, sydd yn fwyaf gwasanaethgar i gynnyddu gẁir rinweddau, a plieri iddynt flaguro; onite ni buasai yr Arglwydd yn arwain ci blant ar hyd y cyfryw un yn nihob oes o'r byd. Gan mai amlygiadan o'r rhinweddan hyn ydyw un 0 brif- amcanion yr Arglwydd yn llywydd- iaeth y byd, a'i holl drefniadau tuag at ei bobl, fe ddiclion hanes bywyd gwraig ynte, er mai hi yw y Ilestr gwanaf, fod yn gymhwysach gwrth- ddrych ysgrif yn y Dysgedydd Cre- fyddol nalianes bywyd y gorchestwyr enwocaf yn ngorchwylion natur: ac yn ddiau fod bywydau mcrched wedi, ac yn effcithio yn fawr ar ein byd nf, i'w wellhau neu ci waethygu. Ni wnant hyn un ffordd yn fwy na thrwy cti hymddygiadan: ac yn mhlith aniryw o ymddygiadau eraill, bydd eu gwaith yn magii i fyny eu plant yn eífeithio yn fawr ar y byd; Pan adroddir í'od yn Israel ryw ddyn yn hynod 0 dda neu ddrwg, dywedir mai hon a hon oedd ei fam ef, yr hyn a ddengys fod gan faman lawer iawn í wneyd cr dwyn dynion i fod yn dda a defnyddiol yn y byd, ncu yn ddrwg ac annefnyddiol. Mrs. Lewis, gwrthddrych yr han- esyn hwn. oedd unig ferch Mr. David Evans, Masnachwr, o'r dref hon, a ganwyd lii tna'r flwyddyn 1766. Ei mam hi oedd nn o'r rhai a ymunodd gyntaf â'r Annibynwyr yn Machyn- llcth. Priodwyd hi â Mr. Maurice Lewis, Masnachwr, pau yn Iled icuanc, a bu iddynt amrywoblant: liawer 0 honynt a fuont feirw gfvedi cyrhacdd dyddiau ieuenctyd, ac y mae pedwar 0 honynt yn aros hyd hcddyw, a cbwedi ymscfydlu mewa gwahanol fanau gyda'u teuluoedd eu Lunain. Er ei bod hi wedi ei chyfodi gan Ragluniaethyn uwch na'r cyffred- in 0 ran ei hamgylchiadau, eto nid oedd uwchlaw cyrhaedd gofìd a gorthrymder y bywyd hwn. Gadaw- wyd hi yn weddw er's amryw 0 flyn- yddau, yr hyn—yn ddiau—yn nghyda cholli amryw o'i phlant, a hyny yn yr amscr mwyaf hoffaidd a gobeithiol, 11 î allasai lai nag effeithio yn ddwys ar ei meddwl. Yn wyneb y pethau hyn cafodd y fraiut 0 ymostwng yn dawel