Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

a'r hwn yr tjnwyd "yr annibynwr." Hen Gyf.—839. CHWEFROR, 1892. Cyf. Newydd—239. WL\vìtxwavíli €îen0ì,îi Jom. GAN Y PARCII. II. M. EUGHES, LIYERPOOL. YSGRIF II. III.—PRIF WrTHDDADLEUON GWRTHODWYR AWDURAETn Ioan. Oyn ni i dd'ocl at y tystiolaethau allanól a mewnol sydd yn einharwain at yr awdwr, efallai mai priodol fyddai sylwi ar rai o'r prif wrthddadleuon a'r rhwystrau a dybia y beirniaid ymosodol sydd ar fforud y syniad cyffredin mai Ioan oedd yr awdwr. Nid ydym yn bwriadu rhoddi rhestr hirfaith o'r holl wrthwynebiadau sydd wedi cu codi, am y buasai hyny yn myned a mwy o le ac amser nag y buasai eich amynedd chwi, er cystal yw, yn ganiatau; ac nid oes angen ychwaith i ni cu nodi, erbod yn deg yn ein crynodeb, am fod y rhan fwyaf o honynt erbyn hyn wedi eu hateb yn derfynol, ac ni ddefnyddir hwy gan oreuon eingwrthwynebwjr. Sylwn yn unig ar yprif wrthddadleuon a gawn yn ngweithiau y beirniaid diweddaraf sydd wedi ysgrifenu ar y mater. Dyma'r gyntaf:— 1. Yr arwyddion sydd yn yr Efengyl fod yr awdwr wedi d'od dan ddylanwad diwylliaiit Groeg, ac yn hyâdysg yn ri liathronìaeth. Bn adeg pan y dywed- id fod yr awdwr weii beuthyca yu uniongyrchol o Philo ar athroniaeth y "Gair," (Logos), ac os Ioan oedd yr awdwr, mai prin yr oedd yn gyson â'i urddas fel apostol i Iesu Grist i fyned i weithiau athronydd Groegaidd i gasgln defnyddiau at ei Efengyl. Xi luiasai hyn, wrth gwrs, mor anghysm mewn Cristion diwylliedig perthynol i'r ail gannf, ond mewn apostol oedd y syniad yn annyoddefol. Ceisiò gosod yr amddiffynwyr ar gyrn dilemma, a thybiai yr ymosodwyr y caent beth difyrwch wrth eu gweledyn dewis. Ond ni ddewiswyd yr un, ynanffortunus iddynt hwy,eithr llithrodd yr amddiffyn- wyr i lawr i ddaear gadarn rhwng y cyrn. Ac y mae yn bur awgrymiadol erbyn hyn fod ffurf yr wrthddadl wedi newid cryn dipyn, sef fod arwydd- ion yn yrEfengyl fod yr awdwr wedi d'od dan ddylanwad diwylliant Groeg- aidd, ac nad ocs genym le i feddwl fod hyn yn gymhwysiadol at loan. Atebiad y rhan fwyaf o'r beirniaid goreu yn awr, megys Westcott, Reynolds, a Sanday, ydyw fod yr arwyddion hyn yn weiniaid o ran natur, ac yn ych- ydig o ran rhif, ac y gellid yn dcg cu hesbonio heb gymeryd Groeg a'i hathroniaeth i mewn ogwbl, fel y cawn sylwi yn y man. Ond cyn gwneud hyny, teg yw'nodi y deil rhai yn gryf fod y ffaith fodloan wedi ei ddwyn i fyny ynGalilea, lle yroeddy boblogaeth yn gymysg o Roegiaid ac Iuddewon,a dyl- anwad Groeg i wahanol gyfeiriadau yn cael eideimlo yn fwy yno nag yn un rhan o Palestina, wedi parotoi meddwl Ioan yn ei febyd i dderbyn argraff-