Cylchgronau Cymru

3^5 :*DGOFION AM Y DIWEDDAR BARCH. tfENRY REES, BRYNGWRAN, SIR FON, GYNT 0 GAERLLEON. GAN IOAN 4.NWYL, PONTYPRIDD. N yflwyddyn 1862, y gwelais gyntaf wrthddrvch hyn o ysgrif, yn Nghaerlleon, adeg ei ordeiniad yn weinidog cvntaf yr eglwys Annibynol Gymreig yn y ddinas hono. Ychydig sydd yn awr yn aros o'r rhai oedd yn bresenol yno y pryd hwnw, Iprin haner d^sin! ac nid oes un o'r gweinidogion a gymerent ran yn y cysegriad hwnw. Gymaint o gyfnewidiadau sydd yn cymeryd íle mewn ychydig flynyddau! Cyfyd llu o adgofion wrth edrych yn ol ar hyd-ddynt—cofion am lu o frodyr a chwiorydd, llawn o :zeì a chariad yn y gwaith da, John Ingman, John Dwies, a Wilham Evans, John Lewis, Gîyn Evans, a Iluaws eraill sydd yn codi o flaen y meddwj, y buaswn yn hoffi dweyd ychydig am danynt; ond nid dyma yr adeg, am íod genyt un mwy arbenig i'w osod gtr bron. Nid hir y buom ein dau heb ddyfod i adnabod ein gilyad, ac i ffurfìo cyfeillgarwch a barhaodd. Cu iawn oedd ef genyf fi, ac yr wyf yn credu ei fod yntau yn coleddu y teimladau goreu tuag ataf íìnau. Yn mhen oddeutu dwy flynedd ar ol ei sefydlu yn ein plíth, •dewisodd yr eglwys fi, pydag eraill, i wasanaethu swydd diacon; ac yr oedd hyny yn ei ddwyn ef a minau, o angenrheidrwydd, i agosach perthynas; ac nid wyf yn cofio, oad am y cydgord llawnat rhyngom yn ystod y 23ain mlyneda y bu yn porthi y praidd yn ein mysg— nac ar ol hyny; a phorthi y praidd y byddai et mewn gwir- ionedd—eu harwain ì'r porfeydd gwelltog, gerllaw y dyfroedd Jtawel. Efallai mai priodol fyddai i ni grybwyll, wrth lyned heibio, mai tnab ieuangat yr Hybarch William Rees, D.D., (Hiraethoç), oedd gwrthddrych yr adgofion hyn; a thybiat mai nid gormod fyddai dweyd ei fod yn fab teilwng o'i dad enwog; yr oedd ei dad yn falch o hono, a meddyliai yntan y byd o'i dad; eto, nis gallaf beidio a meddwl, nad mantais i gyd, bob amser, ydyw bod yn tab 1 dad enwog. Mae tuedd mewn rhai 1 fyned i feirniadu, ac i gymharu, ac i ddweyd—"Dydi o ddim cymaint dyn â'i dad," neu, "Fase fo ddim yn cael tawr o sylw, oni bai am ei dad," ac eraill, "DuH ac -oslef ei dad yn unig sydd ganddó, àc nid ei ddawn a'i tedr." Ond a yw yn deg cymharu hen ac ifanc? neu gyferbynu rhai wedi eu dwyn i tyny d n wahanol amgylchiadau? Beth bynag am íhyny, nid oes unrhyw amheuaeth parth galluoedd godidog gwr'thddrych ein hadgofion; a chofier mai adgofìon sydd genyf, ac nia dim mewn fEordd o gofiant—crybwyllion a allant fod o ddefnydd pan to cofiant yn cael ei ysgnfenu* * Y mae Cofiant a Phregethau Mr. Rees aewydd gmel ea cyhoeddi, fel y gwelir oddiwrth yr adolygiad eydd mewn cwrr arall o'r rhifyn hwn.—GOL.