Cylchgronau Cymru

U Cgfatíí %IfopÌ0< LLYFRAU Y BEIBL. SANT JÜDAS. y^f'PISTOL byr ydyw hwn, dim oud un bennod. Pwy oedd e I iTi awa"wr? Yr oll a ddywed yr awdwr am dano ei hon a \£_y welir yn yr adnod gyDtaf. "Judas, gwasanaethwr Iesu Grist, a brawd Iago." Mae yn eglur fod ei frawd yn dra adoabyddus yu yr Eglwys, yn fwy felly nag efe ei hun. A digon i'r Cristionogion oedd dweyd mai brawd Iago ydoedd. Os Sant Iago, esgob Jerusalem ydoedd, yr oedd yn Uanw lle pwysig, a phawb yn ei adwaen ym mheîl ac agos. Barna rhai fod genym hanes, yn yr EfeDgylau, am dri Judas, sef Judas Iscariot; Judas brawd Iago, mab Alphëus, yr hwu hefyd a elwir Lebbëus a Thadëus ; Judas brawd yr Arglwydd. "A Iago a Joses a Simon a Jndas ei frodyr ef." Barna ereill mai yr un oedd Judas brawd yr Arglwydd a Judas mab Alphëus, ac mai nid brodyr yn yr ystyr gyfyug o'r gair oeddynt, ond cefûderwyr. Dywedir drachefn am frodyr yr Arglwydd, am rai o honynt beth bynag, nad oeddynt yn credu ynddo. Mae hwn yn bwnc dyrys, a Uawer o ysgrifenu wedi bod aruo ym mhob oes, ac nid yw wedi ei benderfynu eto. Y dyb fwyaf gyffredin am awdwr yr epistol hwn, mai Judas yr Apostol ydoedd, brawd Iago, mab Alphëus, ond rhaid dweyd nad y w hyn yn eithaf amlwg. Holl eiriau Sant Judas a geir yu yr Efeng- ylau a welir yn Sant Ioan xiv. 22 : "Arglwydd, pa beth yw yr achos yr wyt ar fedr dy eglurhau dy hun i ni, ac nid i'r byd ?" Mae hen draddodiad aro dano iddo bregcthu Crist yn Judea, Galilea, Iduraea, Edessa a Mesopotamia, ac iddo gael ei ferthyru yn Persia. Efe a ysgrifenodd yr epistol at yr Eglwys yn gyffredinol, ac fe ddichon at yr Iuddewon eredinol yn neillduol. Ỳr oll a ddywed ydyw, "At y rhai a sancteiddiwyd gan Dduw Dad, ac a gadwyd yn Iesu Grist, ac a alwyd." Efe a ddadgan ei amcan wrth ysgi'ifena : " Gan eich annog i ym- 267—Mawrth, 1889.