Cylchgronau Cymru

YR YMWELYDD. Cyf. XXII.] IIYDREF, 1898. [Iüiif 10. Y DEUDDEG DISGYBL. (Parhad o tu dalen 132.; IAGO. 'AGO ydoedd fab Alpheus (neu Cleophas) ac i Mair ! ei wraig. yr hon oedd yn chwaer i íam yr lesu, neu, > fel y bernir yn gyffredin, yn gyfneither iddi. Aríerid yn mysg yr Iuddewon alw cyfniíherod yn chwiorydd, a chefndryd yn frodyr. Oddi ar yr ystyriaethau hyn, rnae'n debyg y gelwir Iago ynfrawd yr Arglwydd. Gelwir ef hefyd yn Iago leiaf i'w wahaniaethu oddi wrth Iago brawd Ioan; ac mewn hen hanesion Eglwysig gelwir ef yn Iago y Cyíiawn. Yn ystod ymgnawdoliad, a gweinidogaeth gyhoeddus yr Arglwydd Iesu, ni cheir dim mantais i wfbòd bcth oedd elfenau neillduol a gwahaniaethoi cymeriad Iago, gan nad oes yn yr Efengylau ond yn unig erybwylliad am ei enw. Mae yr enw hwn, fodd bynnag, wedi achlysuro dadleuon di-ddiwedd bron yn mysg Esbonwyr a Dysg- awdwyr ; a'r anhawsder a deimlir yn ei gylch ydyw,— gwybod ai yr un ydoedd "Iago lciaf"> à lago fab Alpheus (Math x. 3.), Iago brawd yr Arglwydd (Piíalh. xiii. 55.), Iago fab Mair (Math. xxvii. 56). Iago brawd Judas (Judas 1. :: a Luc vi. iò), a'r Iago a grybwyilir yn Äctau 12. 17, a Gal. ü. 9. 12). Wedi yr holl ysgrifenu ar y matter hwn, gellir dweyd fod baich y profion yn ffafr i ni gredu mai yr un oedd Iago leiaf â " brawd yr Arglwydd ", ac mai efe oedd awdwr yr Epistol sydd yn dwyn ei enw, oblegid yr oedd Iago, brawd Ioan, wedi ei ladd â. chleddyf gan Herod Act ii. 2. Ni wyddom ddim am Alpheus tad Iago, ac nid uwch- law amheuaeth rhai, y dywedir mai yr un ydoedd efe â Cleophas. A dywed rhai nad oes brofion digonoi dros