Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

G W E BI N W ÍL. Rhif II.] MAI, 1855. [Llyfe I. DIWYLLIAD Y MEDDWL. 5 Mae gan ddynyMẃí^—prif ran dyn Jw ei íeddwl—y meddwl yw y dyn. ^abell i'r meddwl yw y corph. Gwisg oresenol, yr enaid yw y "daearol dy o'r babell hon." Nid yw ein cyrph yn perthyn ddim llawer nes i ni na y gwlsgoedd; ond ein bod yn newid ein S^isgoedd yn amlach. Ý meddivl yw y Wn. Gwrteithio, a choethi, a gwella y Oieddwl, gan hyny, ydyw y prif beth y dylem fod yn ei gyích. Y mae y medd- vn gymwys i dderbyn addysg, a'r eymwysder naturiol sydd ynddo i hyny, fy^d yn gwahaniaethu rhyngddo a'r anifeiliaid a ddyfethir." " Yr hwn ^. . yh ein dysgu ni yn fwy nag ani- ejliaid y maes; ac yn ein gwneuthur yû ddoethach nag ehediaid yr awyr." Canys ei Dduw a'i hyfforddia meum synwyr ac a'i dysg ef." Creadur greddf W^ yr anifail; ac er pob addysg a hy- "ojddiad a roddir iddo, nis gellir ei gocu. uwclilaw ei linell fel y cyfryw. nd am ddyn, creadur addysg ydyw. lae cymwysder ynddo i dderbyn add- Ç&> a medr ganddo i'w chyfranu. Di- yüiad ac addysg sydd yn tynu allan y yn- Mae cael cnwd o'r ddaear fel rhe- 1 gyífredin yn ymddibynu ar y dra- «erth a gymerir i wrteithi'o ac i ac'hlesu. ae yn wir fod gwahaniaeth naturiol ^11 ûgronynau cyfansoddiad tiroedd ^ahanol wledydd. Mewo dyffrynoedd 5^eisioti ni raj^ on(j ag0r y CWysi a wtòflu yr had iddynt, na cheir cnydiau toreithiog leinw y pladuriau; tra ar lawer o lechweddi Jlwydion Cymru, er gwrteithio a thrwsio, digon prin fydd y cynyçch wedi hyny. Ondparhaer i'dynu o'r tiroedd brasaf heb roddi dim achles iddynt, ânt o'r diwedd yn wanach eu cynyrch na'r llechweddi llwydion sydd yn cael triniaeth reolaidd. Felly gwan- heir y meddyliau cryfaf trwy esgeulus- dra; a chryfheir y meddyliau gwanaf trwy driniaeth addas yn brydlawn. Yr ydym yn dyweyd hyn ar y ddeall- twriaeth fod gwahaniaeth gwreiddiol yn ngalluoedd meddyliol dynion. Mae yn wir fod yn anhawdd profl hyn, yn ddim pellach nag y mae yn profì ei hun. Bob amser y pethau sydîi yn ymddangos egluraf yw yr anhawddaf i'w profì. Mae y rheswm yn y gosodiad. Mae yn wir* ionedd hunan-brofedig. Ond gallwn ei gasglu ar dir tebygolrwydd, oblegid y mae amrywiaeth a graddoliaeth yn holl weithredoedd Duw. G-welir byn mewn natur. O'r isop a dŷf allan o'r pared hyd y dderwen dewfrig sydd yn estyn ei breichiau mawrion allan i ymladd â'r ystorm. O'r foel gwynfanus, hyd at y mynydd cribog ymddyrchafa i'r wybren gan wneyd y cwmwl yn obenydd i bwyso ei ben arno. O'r ffrwd fecnan groesir gan yr ŵyn, hyd yr afonydd mawrion dolenog a nofir gan long y marsiandwr, ac a ddyfrha y dyffrynoedd ëang ar ei glànau dros fìloedd o fìlldiroedd,