Cylchgronau Cymru

Y CENHADWR AMERICANAIDD. Cyf. 15r Rhif. 4. EBRILL, 1854. Rhif. oll 172 CYFARCHIAD AT GYFEILLION RHYDDID. CYFWNG F1íESEXOL ein gwlad. Ni bu y wlad lion yn ddiau yn y fath gyf- wng ag y mae ynddo yn awr er pan ffurfiwÿd y "Weriniaeth ac y cyhoeddodd ei Datganiad o Annibyniaeth. Cynygir yn y Gydgynghorfa i ffurfio cyfraith i droi tiriogaethau eang Eansas a Nebrasha, y rhai ynt yn awr mor rydd (er nad mor alluog) ag Ohio neu AYisconsin, neu Loegr Newydd ei hun, yn diriogaethau caeth- ion, gyda y bwriad o ff'urfio o honynt mewn amseroedd dyfudol dalaethau caethion,^. oesoli a chadarnhau y dreíhiant ftìaidd hon yn ein gwlad, trefniant sydd ar unwaith yn peryglu lieddwch ein gwlad, yn dwyn gwarth ar ein cymeriad gwladwriaethol ac yn ein gwneud yu destyn gwawd i genedloedd y ddaear. Mae y tiriogaethau hyn yn cynwys cymaint o dir ddeuddengwaith drosodd a thalaeth Ohio, cymaint ddengwaith a deugain a thalaeth Mass- achusetts, cymaint a'r oll o'r tair-ar-ddeg tal- aeth gwreiddiol pan ffurfiwyd ein Ilanniíiyu- iaeth, ac yn. agos gymaint a'r holl Dalactliau lìhyddion a berthynant i'r Undeb yn awr, ac eithrio Califfornia! Mae yn cynwys yr holl Avlad o gyffiniau gorllewinol Missouri, Iowa a Minesota, hyd benau uchaf y Mynyddoedd Creigiog gan daro ar Oregon, ac o'r Inclian Territory a JSTew Mexico, yn y De, y rhai ydynt eisoes yn agored i gaethiwed eu gorchuddio, hyd gyffm y tywysogaethau gogleddol Pryd- einig. Caniatau i'r ddosran fawr hon o'r Avlad fod yn wlad gaeth fyddai yn 'attalfa effeithiol ar rediad yn mlaen y ffrwd o ymfudiaeth o amaethwyr llon, celfyddydwyr ac eraill, sydd yn awr yn yindywallt i mewn i'r wlad hon o Ewrop a gwledydd eraill, ac o'r talaethau dwyreiniol tua'r "gorllewin pell," rhag cyrhaedd yn mhell- ach nag Iowa a Minesota. Byddai yr un peth a dweyd, a hyny gyda'r effeithiolrwydd mwy- af, uhyd yma yr ewch a dim yn mhellach"— dyma fiin bellaf carwyr rhyddid yn America! Oblegid pwy a anturiai ymfudo gyda ei anwyl- iaid i wlad ddu y caethiwed ? Ac felly, yn lle 10 > bod yr holl wvlad yna hyd drumiau uchaf y ^ Mynyddoedd Creigiog, a throstynt hyd y Mor i Tawelog, fel yn awr, yn wlad rydd ac yn faes | deniadol i'r miliynau a orthrymir yn yr hen ì fyd i ymfudo i'r newydd, i sefydlu cartrefleoedd ì cysurus iddynt eu hunain a'u hiliogaeth, bydd- ì ai llain anferth o wdad gaeth yn gorwedd rhyng- ì om a Chaliffornia ac Oregon, ac nid hir y bydd- ì ai dylanwad swynol y caethfeistri heb lwyddo > i droi y gwledydd hyny hefyd yn wledydd \ Caethion! Yn ddifrifol yr ydym yn gofyn ai \ nid fel yna y mae ymddangosiad pethau yn ì awr?—ac onid dyna rediad naturiol ffurfiad y \ uNébraskaBill?" > Yn awr beth a wneir ? A allwn ni, Gyrmy, s wneud rhyw beth ? Diau na ddylai dim gaeí s ei adael heh ci wneud a ellir ei wneud, mewn \ achos mor bwysig. Un peth sydd gyrhaedd- i adwy i ni oll, yn ddirgelaidd a chyhoedd, yd- \ y w offrymu gweddiau ac ymbiliau at yr Hwn \ sydd uwch na'r uchaf yn gwylied ac a wyr bob 5 peth. uPob peth sydd hosibl gyda Duw." \ Gall efe ddyrysu y cynghor eto, er mor agos \ ydyw i gael ei gwblhau. Keu fe all ei oddef \ dros dro, (dichon mai felly y gwna,) a defnydd- \ io yr amgylchiad i ddeftroi mwy o deimlad \ Cristionogol yn erbyn caethiwed ynddo ei hun \ fel pechod ffiaidd ac ysgeler, ac o du ei Iwyr > ddidd}Tiniad o'r tir, nes troi "cjmghor Ahito- > phel" yn hyn eto yn ffolineb, a phrysuro llwyr \ ddadymchweliad y drefniant gaetlifasnachol > trwy 'r wlad a'r byd. Un boneddwr yn y \ Gydgynghorfa, yr hwn sydd ei hun yn gaeth/. \ feistr ac }-n bleidiwr gwresog dros gaethiwed, > ond yn erbyn dilead y "Missouri Cömpromis&," > a rybuddia ei gyd-gaethfcistri, os pasio y lill ; hwn a wneir, y byddant mewn effaith yn seinio ■ cleath warrant caethiwed ei hun, gan na byddai dim cyfamod, nçu ddim grym mewn un cyfam- od mwyach rhwng De a Gogledd i amddiffyn bodolaeth oaethiwed mewn un dalaeth na thir- iogaeth, ac y deffroir teimlad (medd efe) yn y wlad digon gry mus i ddwyn yr holl gyfundraeth yr hon a garant mor fawr ac a bleidiant mor ^ wresog, i brysur ddinystr. Gobeithiwn nînau { os pasio y NebrasM Bill a wTneir, y daw y