Cylchgronau Cymru

Y EOÍHADTO ÄlEEíCÄMÍÖä; Otf. 25, Hhif. 6. MEHEFIN", 1864. Rhif. oll 2M. 18 nc Ijòr ctt t b o Ir ctetl). MARWOLAETH Y PARCH. ISAAC HAR- ' RIES, WYDDGRUC. Bu fajw yr hybarch batriareh duwiol Mr. Isaac Hareies, oddeutu chwarter wedi naw, nos Fercher, y 23ain Mawrtli, ymei ddeuddeg- fed flwyddyn a thriugain,—a chladdwyd ei ran farwol yn ol ei lien ddyniuniad oddimewn i barwydydd y capel y treuliodd y rban í'wyaf o ddeugain mlynedd. Cafodd gladdedigaetli ba»Tchus na bu eì gyffel- yb erioed o'r blaen yn f Wyddgrug. Ymgy- nullodd tyrfa luosog—J>ernir í'od oddeutu 600 wedi ymgynull ac wedi ymffurfio yn orymdaith bardd. Ond cyn cychwyn y corff, gweddiodd y Parch. R. Thomas, Rhjd, yn yr awyr agored, yn afaelgar, pwysig a difnfol. Yn arwain o flaen y corff yr oedd y gweinidogion a'r pregethwyr canlynol:—■-Pnrchedigion H. Pugh, Mostyn ; H E. Thomas, Birkenhead ; J. Daries, Abergele ; J. Jenlrins, Treflynon ; Roger Edwards, (T. C.,) Wyddgrug; T. Jones, (TWC, Glan Alun,) Wydd- grug; R. Evans, Greenfield ; W. Evans, Bagillt; W. Parry, ColwynwW. Warlow Harry, (Free Church Minister,) Mo3d ; H. Réese; Chester ; R. Thomas, Rhosymedre'; J. Grifiiths, Bwcle ; O. Evans, Wrexham ; J. Williams, Llanelwy ; E- Owens, Llanarmon ; H. Reese, Penuel; J. Tho- mas, Wern; a Meistri W. T. Thomas, (G. Gwenffrwd,) Lewil Everett, Thomas Jones, Bryn Gritììth ; David Hughes, a Peter Williams (T. W.); ac yna y diaconiaid—trachefn yr elor yn cael ei dwyn gan wyth o wyr ieuainc—ac oll.o'r rhai blaenaf yn nghyd a'r wyth byn yn g\vi|go híftbands ^esion, ac wèdi hyny y dyrfa faẁr o wyr a gwrEgedd oll yn eu du. ** ' . g Wedi gostwng y gweddillion marwol i r rsmüt cymerodd y gweinidogion canlynol ran yn y gwasanaeth:—Parch. S. Evans, Llandegla ; — Wìlliams Dinbych, Pugh Mostyn, Roberts North End Liverpool, Glan Alun, W. W. Harry, J. Griffiths* R. Edwa-rds, ac H. E. Thomas. Gan ei bod yn anmhosibl i roddi un desgrifiad o'r teimladau a gynyrchodd yr ergyd hwn i'r eglwys, i'r dref, ac i'r wlad, ymattabiaf wedi dyweyd fod yr olygfa ar y gwyddfodolion yn eu dagrau yn brawf o'n serch a'u hymìy nìad ynddo. Nid oedd Mr>Harries yn bregethwr "mawr," ond yr oedd yn ffyddlon a gpnest yn ëi swydd. í'el pregethwr. Nid oedd yn un o'r rhai mwyaf ffortunus yn newìsiad ei destynau bob amser,* ond yr oedd ei amcan yn dda—a gwnai ei oreu i gyrhaedd hyny. Ni byddem ni ei wrandawyr rheolaidd yn clywed ei beswch pan y byddai yà y pwlpid. Ond byddai dyeithriaid yn ymboeni wrth ei weled yn pesychu. Bu yn pesychu ám oddeutu haner canrif. Dywedodd wrthyf réd. blynyddau yn ol, pan yn ymgomio yn nghylch y peswch, ei fod wedi galw gyda meddyg nod^ edig o'r enwog yn Manchester, ac iddo ofyn i'r meddyg a oedd gobaith iddo gael ymWared ẃ peswch ? Dywedodd yntau ar ol ychydig ym- ddyddan mewn perthynas iddo, ei fod ef yn go- beithio y pesychai am lawer iawn o.. flynyddan,:, ac felly y bu : a phan aeth Mr. Harries i ffäelti pesychu a chael y fflemsen i fyny, aeth i ffaehi, byw. Dyn dìbriod neu " hen lanc" oedd Mr. Har^ ries. Yr oedd yn nodedig o'r gofalus o'i iechyd —byddai yn codi yn foreu ac yn ymolclii ei hoU gorff drosto â dwfr oer haf a gauaf— mynai ei brydiau yn rheolaidd a'i uwd yn ei ddull ef o'i gymeryd bob nos—a chymerai ei bibell yn rhe- olaidd byd ei ddydd diweddaf. Yroedd ganddo ei swm o bob pejjh fw gymeryd, ac nid oedd dim a'i hargyhoedcL0 i newid trwch y blewyti o'r bron ar ei fesur. Fy nghred i am dano er- ioed oedd y byddai farw fel y bu fyw» Treul- iodd fywyd gweithgar a llafurus. Bu yn cadw ysgol ddyddiol tra bu yn alluog i ymlwybro i'r Capel, a pharhaodd hyny hyd oddentu tair wj'thnos i*ddydd ei farwolaeth. Teil^r çolled fawr, yn y dref a'r wlad ar ei ol fel ysgolfeistr. ' Yr oedd yn ysgolhaig da, ond yr oedd ei iaith yn glogyrnaidd a Chym- reigtddd. Ni chlywais iddo erioed fod ẅedi |#egethu yn yr iaith Seasonig, ond gwn ei fodt r wedi gwrthod er cael e^ daer gymell. Yr oedd yn nodedig o'r haelionus. Ni byddai " achos " nac amgylchiad cyfyng byth yn dianc ei sylw. Yr oedd yn dda wrth bob achos- phawb mewn cyfyngder. Fel y dywedodd gweinidog parchus am dano—" brawd wedi' ei eni erbyn caledi oedd Mr. Harries." Yr oedd Mr. Harries yn un o fynychwyr LL drindod Wells. Byddai yn myned fr ffyhonatt