Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y CÈNHADWR AMERICANÂIDD. cyf. n. AWST, 1841. Rhif. 8. AM HAMAH GWILYM, Gwraig y Parch. B. W. Chidlaw, ITr hon a fn far w Meliefin 16eg, 1841; yn 36 oed. Merch ydoedd i Morgan ac EIizabeth Gwil- ym, teulu cyfrifol a chrefyddol, ac ymhlith sef- ydlwyr cyntaf ardal Paddy's Run, Ohio. Nid oedd dim neillduol yn ei mebyd, ond fel yr oedd yn cynyddu mewn oedran, dangosodd yn èi hymddygiadau duedd ymofyngar, ac ýsbryd meddylgar. Hoffai yn fawr neillduaeth oddi- wrth gwmni a difyrwch ieuengctyd, er mwyn Cael cyfle i ddarllen a myfyrio. Yr oedd ei chôf yn dda, a'i deall yn dreiddgar, a thrwy fod yn ddiwyd gyda moddion cynydd mewn gwybodaeth, daeth yn feddianol ar ddysg a fu yn addurn ac yn ddefnyddiol iddi yn y cylch y trodd ynddo tra parhaodd ei thymor. Yn ieuangc dechreuodd ymhyfrydu yn yr Ysgol Sabbothol, a pharhaodd felly nes dod yn gyfar- wydd yn Ngair y gwiriohedd ac yn egwyddor- îon y grefydd Gristionogol. Bu yn ddefnydd- iol fel athrawes, gan ymdrechu i wneuthur lles i'r cyfryw oedd dah ei gofal, gan " eü dysgu yn athrawiaeth yr Ârglẁyddl" Cyn ei bod yn ddeg oed dyoddefodd gystudd blin, ac yn yr amser hyn ymwelodd Duw a'i chyflwr, ac fel yr oèdd yn dweyd yn éi hafiechyd diweddaf, " Wrth' fyned i'r dirgel a cheisio gweddio yr oeddẁn wrth fy rribdd—Crist a'i waed yn anfeidrol ẁerthfawr i fy enaid euog ac aflan; dyma yr' amser y ce's wybod fod i mi Brynwr byw." Ar ol ei hadferiad oedodd i lwyr ymroddi ei hún i'r Arglwydd a'i waith hyd ei bod yn 19 oèd. Y pryd hyn ymwas- godd a'r dysgyblion, gan ymuno a'r eglwys Gynulleidfäol oedd yn yr ardal, a chafodd y fraint i fyw yn ddiafgyhoedd hyd gael myned- iad helaeth i'r eglwys fry. Yn ei chyfeillach gyffredin, yr oedd yn dueddol i fod yn anaml ei geiriau, ac yn hýttod o wyliadwrus i beidio ar- fer ymadroddioh ysgafn a segur. Yr oedd gwastadrwydd a'dìfrifoldeb rttawr yn ei holl ymarweddiad. Ychydig o djjyddiau cyn ei marwolaèth treuliodd ddiwrnocf gyda Mrs. M. J. un o'i chwiorydd crefyddol anwylaf affyrH- lon. Yn ol dychwelyd adref, dywedodd na threuliodd ddiwrnod mwy cysurus erioed—fod eu cyfeillach yn y byd arall—am grefydd ber- sonol—a breintiáu y Cristion, ac ý byddai yn rhaid ei chymeryd yno at Mrs. J. yn fuan eto; ond daeth cenad iddi fyned i ŵlad yr hedd cýn cael ei dymuniad. Y diwrnod hwnẃ bu y geiriau hyn yn felys iddi: " Da i mi gael fy nghystuddio, Dyma'm dygodd gynt yn ol: Da yw fy nghystuddio eto, I fy nghadw yn dy gôl; Nid yẃ'r groes, nac un loes, Ddim i mi ond tymhor oes." " Pa'm yr ofhaf gerydd cariad, Pa'm arswydaf wialen Tâd; Pa'm yr ofnaf gael fy nghlwyfo Gan y Cyfaill goreu gaod ? Caru mae, yn ddiau, Wrth geryddu ei anwyl rai." Mai 27ain, 1836, priododd y Parch. B. Ẁ. Chidlaw; ac yr oêdd iddi i olwg dÿnion, hir oes o gysur a defnyddioldeb yn ei theulu~-yr eglwys a'r gymydogaeth o'i blaen; ond tra yr oèdd hi eto'n ddydd, machludodd ei haul.— Fel ag yr oedd ei chyfeillioii yn dysgWyl iddi láwer o ddyddiau i íbd mewn parch yn ei chymydogaeth—i ddwyn i fynu ei phlant yn aíddysg ac athrawiaeth yr Arglwydd—ac i fod yn ymgeledd i achos Iesu Grist, cafodd ei chymeryd ymaith. Meddwl yr Argìwydd oedd ei galw ato ei hun, ac yn awr mao ei phriod galarus a'i ddwy ferch fach amddìfaid—tad a mam, a thair chwaer—eglwys anwyl, a chyn- ulleidfa iuosog mewn galar ar ei hóll Fel gwraig gweinidog yr efengyl yr oedd yn " onest, nid yn enllibaidd, yn sobr, yn fiyddlon ymhob pcth," yn gefnogateth barhaus, ac yn ymgeledd addas iddo yn holl waith y weinidog- aëth, ac ni bu cihymarweddiad yn achos lleiaf o dramgwydd i neb o bobl ei ofal. .Yr oedd llwyddiant yr achos yn anwyl ac-yn agos at o\ chalon; ei hyfrydwch oedd clywed am ddi- wygiadau crefyddol, ac nm lwydd ymhlith y Paganiaid. Yn ddiweddar, wrth ddarllcn yn y " Missionary Herald" am y deng mil o ddy- chweledigion yn ynysoedd y mor Taẁelog, yr oedd ei llawenydd a'i gobaith yn anrhaethol. Galwodd y gwaith bendigodig hyn yn flaen- ffrwyth y mil blynyddoedd, yn bräwf o ffydd-