Cylchgronau Cymru

Cyf. 30, lÎHIF. 10. HIDEEF, 18 6 9. líHIF. OLL, 858í ADGOFION AM LYMAN BEECHER. Llawer o enwogrwydd y teaîu Beecheraidd tìydd yn dyfod oddiwrth eu tad. Ei eiddo ei hun i gyd oedd ei eiddo yntau, ac mor wreìdd- iol ag oedd yn od. Eu clod hwy sydd lawer o hono yn eu llyfrau. Ei eiddo yntau sydd yn ys- grifenedig yn nglialonau dynion, ac ar y sefyd- liadau o wellhad ac o efengyleiddiad sydd yn hynodi yr oes hon. Fel pregethwr yr oedd mor boblogaidd, a thynai gynulleidfa mor fawr o wrandawyr, i'w amser ef, ag eiddo ei í'ab niwyaf, Henry Ward. Byddai addoldy Hanover Street, yr hwn oedd yn un helaeth, yn cael ei dỳn lenwi hyd eithaf ei gynwysiad tra y bodolai—yn neillduol ar nos Sabbothau. Ac nid oedd ei wrandawyryn cael eu gwneud i fynyychwaith o aelodaeth eglwys- ig lluosog, nac o boblogaeth achlysurol o bob parth o'r wlad, yn dyfbd i'r brifddinas ifymofyn elw neu bleser tymhorol. Bostoniaid oeddynt o'r tu allan i'w eglwys ei hun. Yr oeddynt yn Undodiaid, yn Anír'yddiaid, yn Ddiddimiaid, yn Babyddion, ac yn bobl ieuainc Gwelais yn aml y rhodfeydd a'r cyntedd o'i addoldy mor lawned fel nas gallai et'e wthio ei ffordd drwodd, a byddai raid iddo íÿned i'w bwlpud drwy yr ystafell ddariithio a'r grisiau y tu cef'u. Ac mae hyn yn dwyn i'm cof am ddygwyddiad a gymerodd lc un nos Sabboth. Byddai y Doctor yn arfer pregcthu dair gwaith bob Sabboth,* a dywedai yn fynych y buasai yn dda ganddo pe buasai dau o Sabboth- au yn yr wythnos. Tra gwahanol i lawer o bregethwyr ac aelodau eglwysig yn y dyddiau hyn, onite? Ar yr hwyr crybwylledig, blinwyd y Doctor gan y materion y bu yn siarad arnynt yn ystod y dydd, y rhai a ymrithient drwy ei ben yn barhaus. Y pwnc am yr hwyr oedd mewn sianel arall yn hollol, ac yn cael ei fwr- iadu i gyrhaedd dosbarth hollol wahanol i ei- ddo y boreu a'r prydnawn. Ei bwlpud ydoedd un o'r cìstiau uchel hen" ffasiwn hyny gyda drysan o bob ochr. Byddai ganddo bob amser l'awer o waith i'w wneud â'i bwyntel ar ei bre- geth ar ol myned i'r pwlpud. Brys-ysgrifenai fel am ei fywyd—gun rwng-linellu, crafu allan, chwanegu at a diwygio—í'el y dygwyddai weith- isui na byddai yn sylwi pan y byddai "gwasan- aelh y canu" wedi dart'od; a byddai raid i un 10 o'r diaconiaid ddringo grisiau uchel y pwlpud i'w adgofio; ac wed'yn weithiau anghofiai y Doctor pa ran a ddeuai yn nesaf, ac esgeulusai ran neu elai eilwaith dros ryw ran o'r gwas- anaeth. Ar yr hwyr y soniwyf am dano ni wnaeth y Doctor ei ymddangosiad goruwch canllaw y pwlpud pän ddarfyddai y gân. Aeth diacon i i'yuy i'w alw. Er ei syndod mawr cafodd y pwlpud yn wag—nid oedd cymaint a het ÿ pregethwr yno. Gan amneidio ar yr organydd, chwareuai hwnw ry w ddernyn i lenwi yr amser —ac yna canai y côr í'atli o anthem—ac yna disgwyliai y gynulleidfa rnewn distawrwydd anymarhous—ond y Doctor ni cheid ar y cyfyli Cyfaill i mi yr hwn a adwaenai y Doctor ya dda, a'i cyfarfyddodd yn mhen Ilanorer Street ar lairn red tuar Boston Gommon! Gan y gwyddai fod trais wedi cael ei fwgwth i'r eg- lwys a'i bugail gan y Pabyddion a'r gwirod- faelwyr, tybiudd í'y nghyíaill mai fi'oi yr oedd y Doctor oddiwrih y mob wrth yr addoldy, (obleg- id dydd y mobiau oedd hwnw,) a brysiodd i lawr i -weled a chynorthwyo. Wrth ganfod í'od pobpeth yn dawel eto yn bryderus, hysbysodd i'r diaconiaid pa le yr oedd wedi gweled y Doctor yn rhedeg. Pan wna6th Mr. Beecher ei ymddangosiad wrth y desc, ya dwymwridog ac yn pwfiio am ei anadl, yn hawdd y deallasom yr helynt. Yn debyg i locomoíitc, yr oed'd wedi ymddattod oddiwrth ei gerbydres y boreu a myned ar wib i weithio agerdd i fyny at gerbydres y nos. llysbyswyd ei destyn gyda llais udgorn, a daeth ei bregeth- arnom fel rhuthriad i'r frwydr. Enillodd Jlrs. Harriet I^eclier Stowe ei bri mawr, yn benaf, trwy ysgrifeniad " Uncle Tom's- Cabin." Ond bydd "Uncle Tom's Cabin"a'i awdures yn cael eu hanghöfîb, tra y bydd "Chwe Pregeth " ei thad " ar .Inghymedroldeb" yn cael eu darllen a'u gw< rthfawrogi yn fwy fwy. Darfu caethiwed, a darfu swyddogaeth " Uncle Tom " gydag ef, Ond anghymedroldeb' sydd yn parhau yn orlifeiriol ac yn orthrechol eto. Cyuwysai y " Chwe Pregeth " ei natur a'i feddygiuiaeth—ei godiad a'i gwympiad. Nid oes yr uu egwyddor newydd wedi cael eu dad- huddo er pan draethwyd y pregethau hyn; ac ni bydd 'angen bytu am un egwyddor newydŵ erbyn yr ymdreehfa ddiweddai' a'r fuddugŵ