Cylchgronau Cymru

CENHADWR ÁMERICANAIDD. Otf. 23, RniF. 9. MEDI, 1862, EniF. oll 273. BitdjîìraUfjoùcutf), COFIANT Y PABCÍI. THOS. SIIEPAED, TjN o'e IIEST BUEITASIAID. Caùwyd Thômas Shépaed yn Towcesíef, ger Nortbampton, Lloegr, Tacli. 5, 1605. Yr oedd ei dad, William Shepard, yn fasnachwf îlwycldianns, ac yn ddyn duwiol. Yr oedd ei fam liefyd yn ddynes dduwiol, yr hon a wedd- iodd lawer dros ei phlant, ae yn enwedig dros Thomas, y plentyn ieuangaf ac anwylaf. Ond er ei fawr golled, bu hi farw pan nad oedd ef ond pedair oed. Cafodd ei dad aiî wraig, ond ni chafodd ef ail fam, eithr llysfam arw a di- deimlad gafodd. Anfonwyd ef i'r ysgol at Gymro o'r enw Eice, yr hwn trwy ei driniaeth orthrymus, fu bfon diffodd pob awj^dd am ddysg yn ei feddwl. Pan yn ddeg oed, cymer- wyd ei dad yn glaf. Yntau yn rbagẃeled ei amddifadrẃydd, os collai ei dad, a weddiai yn daer am ei arbediad, ond er ei ddagrau a'i daerweddiau, bu farw ei dad. Gadawodd gan punt at fagn a meithrin Thomas bach. Bu Thomas am ŷchydig dnn ofal ei Iysfam; ond gan fod hono yn ei esgeuluso, cymerodd ei frawd Johii ato, ì'w ddwyn i fyny, a bn yn gá'fé'dîg íawn iddo. Daeth ysgolíeistr newydd ẁ IIW yf hẅîl a lwyddodd i ddeffroi awydd am ŵdysfeidiaeth yn ei féddẅl'. Yr ocdd yntau yn dysgu mor dda, nes bod yn barod i íÿned i'r brif-ysgol, cyn bod yn butotheg oed. Aeth i brif-ysgol Cambridge yn 1619. Ym- foddodd yn ddiwyd i ddysgu, ond bu am rai blynyddau yn tafoli rhwng pechod a chrefydd; weithiau yn ymladd ag argyhoeddiadau, ac weithiau yn ysgafn ac anystyriol: nes iddo o'r diwedd, ryw nos Sadwrn, yn nghwmni rhai efrydwyr Uygredig, yfed i ormodedd, a meddwi yn waradwyddus. Yn ol deffroi a dod ato ei hun bore y Sabboth, ciliodd mewn teimlad euog i'r meusydd o olwg pawb, a threnliodd y dydd mewn galar ac ymddarostyngiad ger bron Duw, o herwydd ei fywyd pechadurus. Ond nid oedd eto wedi cyrhaedd gwir hunan-ad- nabyddiaeth; nac wedí gweled holl guddiedig 25 dwyll ei galon. Bu gweinidogaeth Dr. Preston yn gymorth mawr iddo ddyfod i adnabod ei hun fel pechadur: ond bu am wyth mis cyn dyfod i fwynhad o heddwch cydwybod, ac o orfoledd yr iachawdwriaeth. Yn yr wyth mia hyny yr oedd ei dywyllwch a'i gyfyngder mor fawr, nes iddo unwaith agos iawn a phender- fynu rhoi terfyn ar ei einioes. Ond pan oedd yn fwyaf caled arno, fe benderfynodd wneud fel Crist yn yr ardd, sef gweddio yn ddyfal ar Dduw; a phryd hwnw cafodd orphwysdra i'w enaid. Bu fyw bywyd newydd o'r amser hwnw allan. Yn 1623 gfaddiodd ýtì B. A. Yn 1625 ymadawodd â'r brif ysgol;> ac yn 1627 graddiodd yn M. A. Yr oedd yn amsef lled dyẅylì a chyfyng ar' ddynion da o egẅyddorion Puritanaidd yr' amser hwnw. Yr oedd yn anhawdd iddyní gael lle yn úiî man. Trwy haeledd un Dr.- "Wilson, cafodd Mr. Shepard fyned yn ddarlith- ydd Earles-Colne yn Essex am dair blynedd, am dal o ddeg purt ar hugain y flwyddyn. Un dyn duwiol oedd yn y lle pan aeth efe yno; ond bu ef yn offeryn i ddychwelyd líawer at Dduw yn ystod ei ârosiad yn y lle. Pan ddaeth y tair blynedd i ben i symnd y ddarlith i le arall, tanscrifìoäd y bobl ddeugain punt y flwyddyn i Mr. Shepard, er mwyn cael gan- ddo aros yno yn mhellach. Ond yn mhen haner blwyddyn ataliwyd ef i weinidogaethu gydallawer o ddifriaeth â bj^gythion chwerwon gan Laud, yr hwn oedd - y prycl hwnw yn Esgob Llundain. Arosodd tua chwe mis yn mhellach yn Earles-Colne, a gan na oddefid iddo weiniclogaethu, treuliodd yr amser i fyfyrio ar drefn addoliad eglwysig, nes ei ar- gyhoeddi fwy-fwy o anysgrythyroldeb trefn addoliad Eglwys Loegr. Yn mhen chwe' mis daeth Laud ar ymweliad esgobol trwy y cym- ydogaethau, a phan ddeallodd fod Shepard yn aros yn Earles-Colne o hyd, rhoddes iddo orchymyn caeth i ymadael a'r 13e. Ychydig o ddyddiau ar ol hyny mewn Ile o'r enw Dun- more yií Esses, ni wnaeth ond prin dianc rhag cael ei ddal yn garcharor wrth orchymyn Laud. Yn y cyfyngder ymi, ,pan heb le i fyned, cafodd alwad i deulu Sir Eichard Darley q