Cylchgronau Cymru

Y DI DAN NAWDD CYMANFA DDIRWESTOL GWYNEDD. ARDYSTIAD CYMANFA DDIRWESTOL GWYNEDD. •'Yt wyf yn ymrwymo yn wirfoddol i Iwyr-ymwrthod â Gwlybyroedd Meddwawl; i beidio na rhoddi na chynyg y cyfryw i tieb arall; ac y'mhob modd i wrthsefyll yr aehosion a'r achlysuron o anghymedroldeb.' CYF. IV.] MEDI, 1843. [Rhif. XXXVIII. GWELEDIGAETH. Fel yr oeddwn ar fore tesog yn teithio o Ll-----------i D-----------; wrth fyned yn mlaen, gwelais dyrfa fawr o hobl wedi ym- gasglu at eu gilydd, y rhai oedd yn gwneyd i fyny wỳr, gwragedd, a phlant: a'r man lle yr oeddent oedd wrth dŷ ar fin y ffordd. Önd cyn cyraedd y lle, daeth baehgenyn bychan heibio i mi ; ac wedi ymddyddan ychydig âg ef, gofynais iddo, " Pa heth yw yr achos fod cymaint o hobl wedi ym- gynull at eu gilyddynyman acw ?" At- ebodd yntau gyda'r parodrwydd mwyaf, " Myned i gladdu yr hen Syr John y maent." " Felly yn wir," meddwn innau, " ydoedd ef yn sâl er's talni ?" " Ydoedd," meddai yntau, " er's pum' neu chwe' blyn- edd—ni wyddai neb pa un ai byw ai marw ydoedd yn aml." Gofynais drachefn, " O ba glefyd y bu farw ?" " Wel," meddai yntau, " y maent yn swnio drwy y wlad yn mhob man mai llewygu a ddarfu." Yna dechreuais synu a rhyfeddu, a gofyn i'r bachgen mewn modd sobr a difrifol, " Ai dyma y fath bobl oedd yn byw yn yr ardal hon ? gadael i'r truan lewygu, a chwithau yn ei alw yn Syr hefyd !—ch-wi a adewch i mi lewygu yn siwr ynte, gan eich bod yn gadael i'ch cymydogîon wneu- thur hyny." " Ha'." meddai v Whgen, " yr ydwyf yn deall na wyddocfcfrnor cyfan eto—ond yr hen Syr John Heidden ydyw y dyn : cymerwch galon, deuwch gyda ni." Erbyn hyn yr oeddwn yn barod i waeddi, " Haleliwia" yn y fan. Yna cerddais yn mlaen at y tŷ ; ac erbyn i mi gyraedd yno, yr oedd pawb yneu dillad a'u hiawn bwyll. Wedi i mi ymwrando ychydig, deallais fod- yno ryw hen bregethwr yn traddodi pregeth ar yr achlysur, ac yr oedd pawb yn gwrando yn astud a difrifol. Ar ddiwedd yr oedfa, canwyd emynau tebyg i'r rhai hyn :— Dyma'r dydd y cawn ni gladdu Brenin medü'dod, mae'u bur wir ; Ni ddaw mwyach i deyrnasu Dan un grònglwyd drwy ein tir : Mae ef wedi gwueyd galanas Yn mhob lle drwy'r deyrnas hon, Ac am hyny, ffwrdd ag efo 'N lân oddiar y ddaear groti. Ddirwestyddion llawen galon, Doeth a ffyddlou, lìaetli y dydd, Y cawn seiuio sain Hosaná, Heb fod neb a'u hrou yn brtidd; Am gnel gweled claddu iuídd'dod, A bod sobrwydd ya cael byw; Ac am hyn rhown fawl i'r lesu, Dyrchafwn giod yn euw ein Duw. Yn y fan yma gwelwn y presenolion yn dechreu myned yn finteioedd mawrion ar j hyd y ffordd : yn gyntaf, yr oedd pregeíh- wyr o bob enwad bob yn bedwar : yna teulu y Rechabiaid bob yn bedwar, yn nghyda band oj' music—yr oeddent yn hardd dros ben—yr oeddent wedi eu g-wisgo yn eu hysnodeuau gwynion, ac yn cario paltn- wydd o fuddugoliaeth': yn nesaf i hyny yr oedd yno blant beth ddirifedi, ac ambell un yn dywedyd mewn rhyw ffordd o wawd,— Anfonwn ef i anwn,--------er costio, A'i gastiau ui i'yawn. " Amen," meddai yr hen bobl, " felly y bo." Wedi hyny, yr oedd Syr John Heiclüen mewn rhyw hen bedrolfen, yn dwyn sylw pawb o'i amgylch. Yn ei ga«-