Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Rhif. T Dan Olygiaeth BERIAH GWYNFE EVANS. CYSTWYSIAD Cyf. L—Sadwrn, Taohwedd 27, 1880. Gwl&dys Ruffydd, gan y Golygydd.............................. 85 Yr Iaith Gymreig, gan Dewi Wyn o Essyllt.................. 87 Ymfudiaeth, gan Cymro Gwyllt.................................... 88 Merch yr Anialwch, gan Alaw Llynfell........................ 89 Chwedl Burmaidd......................................................... 90 Oriau Hamddenol gyda'r Ieuenctyd, gan Tomos y Gwas 91 Oddeutu'r Aelwyd.— Iechyd, gan W.G.S., Birchgrove................................ 92 Yr Adran Gerddorol, gau Alaw Ddu,— Y Wasg G-rddorol................................................... 93 Sylwadau Ymarferol ar Gerddoriaeth........................ 93 Tôn-Y Delyn Aur, gan J. Cledan Williams............... 94 Frederick Fawr o Prwsia a'r Milwr Ffrengig.................. 95 CONGL YR ADRODDWR- Y Llosg-Fynydd, gan Caeronwy................................. 5 Cystadleuaeth Khif. 4.................................................. 96 Cyfrinach y Beirdd— Cilfynydd a'r Pysgod................................................ 97 DlFYRION— Camsyniadau Gwrywod, gan Foneddes sydd wedi eu proti yn aml.........................J.................................. 93 Camsyniadau Benywod, gan Wr y Foneddes uchod...... 98 Y Nodiadur.................................................................. 9S Gwobrau CyfaillyrAelwyd ................................... 99 At eiu Gohebwyr............................................................ 99 Y FUN A HOFFAIS. Bun dawel 0 ben diwall,—wiw feinir, A fynwn. neb arall; Un dduwioí, gref 0 ddeall, Hoenus i gyd, dynes gall. Gwynfe. Ruys Dafis (Gwyjsfanfab.) Y LLYW. Llif asgell fyw ei hosgo—ar ol Uong Ydyw'r ílyw,—rhaid yno Wrth ei ryiii,—awdwr èi tliro, A'i rheolwr i hwylio. Brynfab. Y POST CARD. (büdduool.) Negesydd disêl y gawsom,—y cu Post Card dimai'n eiddom, A'n ddifeth heb y dreth drorn, I'r drysau a gair drosom. Porth Field. Trodynfab. GWLADYS RUFFYDD: y8t0ei hanesyddol am sefydliad cyntajt oristionogaeth yn mhrydain. Gan y Golygydd. Rhagymadrodd (Parhad). AE Tafleni Amseryddol y prif haneswyr, y Trioedd Hanesyddol, a'r Ysgrythyrau eu hunain, yn cydgordio yn mron yn hollol, gan ddangos fod Bran Fendigaid a'r Apostol Paul gyda'u gilydd yn Rhufain ar yr un pryd. Mae genym hefyd seiliau cedym—yn wir, gellir eu gal\v yn brofion diymwad—fod Paul a theulu yr hen Freniu Cymreig ar y telerau mwyaf cyfeillgar â'u gilydd. Betli, ynte, allai fod yn fwy naturiol, pan ystyriom ysbryd cenadol yr oes apostolaidd, nag i Paul ddanfon ceuadon i gartref ynysig ei gyfaill Bran, a bod y cenadon hyny yn cael eu hyrwyddo 3*11 eu gwaith, ac yn cael sicrhad o dderbyniad gwresawus yma trwy lythyrau a chymeradwyaethau oddiwrth Bran at ci hen gyfeilìion, ei berthynasau, a'i ddeiliaid ì Yn mhìith y cenadon apostolaidd a ddanfon- wyd i'r ynys hon. naill ai gau Paul, neu gan yr apostolion ereill o Jerusalem, neu dan arweiniad uniongyrchol yr Ysbryd Glan ei hun, gellir enwi amryw. Y blaenaf o honynt, yn ddiamheu, yw Arw}rstli Hen—Aristobulus. Mae pob tebygolrwydd fod hwn yn un o'r deg a thriugain dysgyblion. Yr oedd felly wedi bod dan addysg bersonol Syl- faenydd Mawr yr Eglwys, ein Harslwydd Iesu Grist ei hun, ac wedi hyny dan eiddo'r apostol- ion. Yr oedd felly trwy brofiad a helaethrwydd ei wybodaeth am egwyddorion yr efengyl yn neillduol gymhwys i'r maes eang hwn. Gan fod Paul yn RÌiuf. xvi. 10, yn anerch "yrhai sydd o deulu Aristobulus," heb anerch Aristobuíus ei hun, gallwn gasglu fod Arwystli ei huu yn ab- senol ar y pryd oddicartref, ac uid yw raewa un modd yn annhebyg mai yn Mhrydain yr oedd. Mae yn wTir fod rìiai haneswyr yn dweyd mai gyda Bran y daeth yma ; ond gall hyny olygu mai Bran à'i danfonodd tra yr oedd efe ei hun eto yn Rhufain. Dywedir hefyd mai tad-yn-