Cylchgronau Cymru

Y CYFAILL. Rhif. XXXIX.] MAWEIH, 18 4 1. [Cyf. IV. Butoîu%ìí'%íuttí)< AM YMOFYNIAD BHYDD, Gan y diweddar Barch. J. P. Dayies, gweinidog y Bedyddwyr yn Nhredegar, Swydd Fynwy. Dangoswn fod gan dcfyn hawl naturiol i farnu a chioilio drosto ei bun, ac amddiffyn ei hun, eifrodyr, ac ei ddaliadati ef a hwythau. Y dylai y crëadur addoli y Creawdwr sydd wirionedd hunan-dystiol ac anwadadwy; ac os felly, rhaid i Byny fod yn ol y goleuni a rodded iddo. Mae y ddyled hon yn rhoddi iddo hawl; oblegid y mrae gan bob dyn hawl i gyflawni ei ddyledswydd tuag at Dduw. Gwadu a fyddai yn amheuad o'r Awdurdod dwyfol. Addoìi Duw yw y ddyledswyddfoesolgyntaf,—ac nid un gallu nac awdurdod ar y ddaear a ddichon ddyddimu a throi hyny ymaith ; am hyny yr wyf yn credu fod hawl naturiol gan bob dyn, yn mhob oes, ac yn mhob gwlad, i addoli Duw yn ol y goleuni a gaf- odd, yn ddirwystr oddiwrth awdurdodau gwiadol riac eglwysig. Gwasanaeth rhesymol yw crefydd. ' Deuioch yr awr hon, ac ymresymion, medd yr Arg- Lwydd.' Esa. 1. 18. ' Peofwch bob peth.' Profwch yr ysbrydoedd,' yw geiriau yr Apostol- ion. Ni ddywedant,—Barnwch, a chondemniwch ' bob peth,' ac ' ysbrydoedd' pawb, eithr ' prof- wch' hwynt. Crefydd sydd yn waith o ddewisiad. ' Afynwch cbwithau hefyd fyned yrnaith,' medd Crist. Gadawodd hwynt at eu dewisiad ; ie, mwy na hyny, gosododd o'u blaen y groes drom a ddy- gent, os glynent wrth ei Achos ef. Dafnyddio trais at ddwyn crediniaeth o'r Efengyl, a fyddai yn ddirmyg iddi, gan ei gosod yn or-iseled a chy- feiîiornad a thwylí, gan arwyddo ei bod yn am- ddifad o resymau digonoì drosti ci hun. Rhydd- id i farnu drosom ein hunain sydd hawi naturiol oddiwrth ein Crëawdwr, heb ymddibynu dim ar ganiatád personau, cymdeithasau, cyughoriadau, a chymanfaoedd. Gwadu nad oes ganddom mo'r hawl hon mewn pethau crefyddol, yw gwadu ein cyfrifoldeb i'n Gwneuthurwr, gan nas gallwn fod yn gyfrifol i ateb dros ddaiiadau nad ydynt yn eiddom ni ein hunain. Y rhai a gymerant ein cyfrifoldeb oddiwrthym, raid fod yn atcbol drosom ger bron yr Arglwydd. Ond pe baent yn ddigon Cyf. IV. 9 byrbwyll i wneyd hyn, nid ydym ni yn ddigon gwan i ymddiried iddynt. Y Mawredd yn unîg yw Arglwydd cýdwybodau dynion, ac efe a'u rhyddhâodd oddiwrth athrawiaethau a gorchym- ynion dynion. ' Pwy wyt ti, yr hwn wyt yn barnu gwas un arall ? I'w arglwydd ei hun y mae efe yn sefyll neu yn syrthio.' ' Er gwerth y'ch pryn- wyd, na fyddwch weision dynion.'' Na fyddwch weision dynion, o ran eu mympwy, eu dychymyg- ion, eu hawdurdodiad cr-efyddol, ac eu llygredig- aëthau.—Rhuf. xiv. 4 ; Act. iv. 19, v. 29 ; 1 Cor. vii. 23. Y mae credu y fath athrawiaethau, ac ufyddhau i'r cyfryw orchymynion, yn bradychu ein rhyddid crefyddol. Col. ii. 20—23. Ac hefyd y neb a ofyno ffydd diymholiad, ac ufydd- dod ymostyngoi, sydd yn dinystrio rhyddid dyn, ac yn dymchwel rheswm o'i ìe. ' Nid am ein bod yn ARGT.WYDDIAETHU AR EICH FFYDD CHWI.' ' Nid fel rhai yn tra-ariíLwyddiaethu ar eti- feddiaeth Duw, ond gan fod yn siamplau i'r praidd.' 2 Cor. ii. 24 ; 1 Pedr v. 3. YR HEN WR A'I WYRES. (Parhad o du dal. 36.) ' Ie,' ychwanegai M------, ' ond aeth yn angbof- us arnoch chwi fod y duedd yma i dderbyn gras üuw, yn duedd wedi ei rhoddi iddynt gan Dduw V ' Yna pa fodd, yn ol y golygiadau yma, y gell- wch chwi wadu yr athrawiaeth o etholedigaeth? Gan fod Duw wedi rhoddi y duedd yma i rai, ac yn peidio ei rhoddi i eraill—gelìwch ddywedyd fod hyn hefyd yn anghyfiawn. Ond yn lle am- ddiffyn yr athrawiaeth o etholedigaeth yn y modd hyn o ymresymu, goddefwch i mi fod yn ddilynwr i Paui, gan ei fod wedi ei gynhyrfu gan Ysbryd y gwirionedd, ac i ystyried etholedigaeth yn weith- red benar-glwyddiaethol Duw penarglwyddiaeth- ol. Gallasem feddwl y buasai yr Apostol yn cyrchu at ryw gadwyn o resymau, raewn trefn i