Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y CYFAILL Rhif. LXXII.] RHAGFYR, 1843. [Cyf. VI. îSttcljtrracUjoîracífî- Cofiant Mrs. MARY JONES, Cineinnati. Bü farw, Awst lOfed, yn Cincinnati, Ohio, o'r Enynfa yn yr ysgyfaint, yn 74 mlwydd oed, Mary, gwraig y Parcb. Edward Jones, Gwein- idog o gyfundeb y Trefnyddion Calfinaidd, yn y lle uchod. Yr oedd y drengedig yn ferch i Mr. Robert Jones, pregethwr gyda'r un enwad crefyddol, genedigol o sîr Fôn; yr hwn a briodai ferch Tregarnedd, plwyf Llaniestyn, yn Arfon, ac yn ganlynoi a symudai o'i fro enedigol i'r gymyd- ogaeth hono i fyw. Spniai y drengedig yn fynych am ei mam fel gwraig hynod o dduwiol, a choffâi lawer o'i dywediadau crefyddol a syn- wyrol. Crybwyllai yn aml hefyd fe! y byddai teulu ei thaid a'i nain yn lletya yr hen bererin- ion, a fyddent yn awr ac eilwaith yn myned trwy y wlad i bregethu gair y bywyd, yn yr amscroedd erledigaethus hyny.—Un tro pan y daethai y Parch. Daniel Rowlands yno: Can gynted ag y clywai yr erlidwyram ei ddyfodiad, ymgasglasant ynghyd o amgylch y tý, gan lawn fwriadu mynu gwledd i'w nwydau cyth- reulig ar y ' Pengrwn,' y tro hwnw beth bynag. Cynnygiai rliai o'r cyfeillion dychrynedig oddi- mewn, wisgo Mr. R. mewn dillad benyw, gan obeithio y gallai felly ddianc o'u dwylaw. Ònd gwrthodai y gwr da unrhyw ddyfais o'r fath, a chan lawn ymddiried yn yr Arglwýdd, agorai y drws ac aeth allan i'w canol, a dechreuai ym- ddyddan â hwy dan y fath arddeliad grymus, fel y ffoísant o'i bresennoldeb mewn dychryn mawr. Yn fuan ar oi y tro hwn, symudai rhîeni gwrthddrych hyn o Gofiant, o sir Gaernarfon i blwyf Llanrhystyd, Ceredigion, i fyw, er mwyn cael llonyddwch oddiwrth yr erîedigaeth, ac hefyd fwynhau gweiuidogaeth werthfawr y Parch. D. Rowlands; ac yno diweddasant eu hoe8, gan ddy fal geisio gwlad well a hono yn un nefoì. Dcrbyniwyd Mary, eu merch uchod, « gyfundeb Egíwys Crist gan Mr. Rowlands, yn Llangoitho, île y bu yn aelod diwyd a ffydd- íon am flynyddoedd meithion. Mewn rhan ddilynol o'î hocs, yr oedd yn adnabyddus wrth yr enw Mary gwraig John Joncs', Trefaes, blaenor gyda'r Trefh. Calfinaidd yn Bethania, ger Llangeitho. Yn y flwyddyn 1818, symudai ei phriod a mthaa a 5 o blant o Gytnru i'r America, a sef- ydlaaant ya y ddinas hon, Bù ei phriod farw yn •uan ar ol eu dyfodiad yma; a mynych y soniai Cw. VI 23. am ei ymadawiad, fel un yn cael mynediad hel- aeth i mewn i lawenydd ei Arglwydd; yr hyn a barai lawer o gysur i'w meddwl hi a'i phlant yn eu galar ar ei ol. Yn ei thrallod dwys y pryd hyn, ymgysurai yn yr Arglwydd, ei hoff a'i sicr ymwared bob amser; ac yn fuan dech- reuodd gynnal cyfarfod gweddi yn ei thŷ yn yr iaith Gymraeg, ( y cyntaf oll yn Cincinnati.) Nid oedd ond ychydig o deuluoedd Cymreig yn y ddinas y pryd hyny, felly ni byddai yn aml dros ddau deulu yn eu cyfarfodydd, ond cynnyddodd pethau yn raddol, a chyn ei hym- adawiad, cafodd weled yr Achos a garai mór fawr, a golwg llawer mwy llewyrchus a blodeu- og arno. ( Gwel «Cyfailí,' Cyf, I. tu dal. 233.) Ni bu ei chystudd olaf dros naw diwrnod yn ei barhad, ond yr oedd yn fiin a Ilym iawn. Tra cbymylog ydoedd ar ei meddwl yn y dydd- iau blaenaf o hono, ond gweddiai yn daer, a dymunai ar ereiil weddio gyda hi am doriad gwawr; ac ymdrechai ganu y Uineîlau hyny— " Mae arnaf eísiau beunydd, Cyn fy medd, cyn fy medd, *' &c. Fel yr oedd yn nesu yn mlaen i'r Glyn, atebid ei gweddiau bìaenorol i raddau helaeth, goleuai lawer ar ei henaid, a chyda theimladau meddwl lled gysurus, ymdrechai ganu yr hen odl felus hono— "Mi gysgaf hùn yn dawel, Dros enyd yn y grafel," ŵc Coffài amryw ranau o'r Ysgrythyrau gydag effeithiau dwys iawn, yr hyn a roddai ar ddeail i ni, iddi fod yn ddigon doeth yn ei bywyd a'i hiechyd i chwiíio am Graig yn sylfaen. Unwaith dygwyddai i'w phriod fyned o'i gol- wg am fynud, gofynodd am dano, yr hwn a'i hatebodd ei fod gerllaw; yna dyẁedai, 'mai yn dda genyf eich bod yn agos, ' ac,' ychwart- egai gydag effaith ddwys, ' y mae Cyfaill a lŷn yn well na brawd.' Dro arall edrychai eì mcrch, Mrs. Rosser, a'i phriod arni dan wylo, wrth weled grym ei chystudd. Dywedai Mr. R. wrthi, 'fod yn ddrwg ganddo weled eichys- tudd mór drwm, ond efallai eich bod yn cael cymhorth gan yr Arglwydd i ymgynnal dan ei bwys.' Atebai, 'Ydwyf, ydwyf: trwyddo Ef gallaf bob peth.' Yn fuan gwedi hyn, rhoddai angeu «i ddymod olaf ar ei phabell, ac ehedai ei hysbryd, fel yr ydym yu Uawu hyderu, i dra- gywyddol ddedwyddwch. ' Dygwyddai y Parch. H. E. Rees, fod yn y