Cylchgronau Cymru

Of. XIX. GORPHENAF, 1856 Rhif. 223. Ämijrnìrntt u líuuspna.. m ÍLOESYDDIAETII YSGRYTIHEOÌ. PEXXOD LVII. [Parhad o du dal. 211.] YMDDENGYS na wnaeth y rhybudd difrifol | hwn o enau cennad Duw, y wyrth o j ddryllio yr allor yn ngwydd miloedd, gan law ! anweledig, na marwolaeth ddychrynllyd y prophwj'd, un argraff barhaus ar Jeroboam. Mae ef a'i ddeiliaid yn myned yn mlaen yn gyflym yn eu gyrfa beehadurus a dinj'strioi, ues i hyn fyned yu bechod yn erbyn iŷ Jero- boam i'w dori ymaith oddiar wyneb y ddaear. Nid oes genym nemawr o hanes Jeroboam ar olhynhyd y ddeunawfed fìwyddyn o'i deyrn- asiad, pan yr esgynodd Abiram orsedd Judah ar farwolaeth Rehòboam ei dad. Prin y gallesid dysgwyl i'r ddwy deyrnas hyn gydfyw yn hir heb amrafaelio â'u gilydd. Yr oedd teimladau drwg yn cael eu cadw yn y naill dŷ tuag at y llall yn barhaus, a ditfyg modd a chyfleusdra a'u cadwodd cyhyd heb fyned i guro eu gilydd ; ac o'r diwedd y niae rhyfel cynddeiiiog yn tori allan rhyngddynt. Mae Abiram yn casglu pedwar can' mil o wyr arfog i fyned yn erbyn Jeroboam, ac y mae Jeroboam yntau yn arwain wyth can'mil i'w gyfarfod ar y maes, pryd y mae un o'r brwydr- au mwyaf gwaedlyd a ymladdwyd erioed ar wyneb ein daear yn cymeryd lle rhyngddynt. Yr oedd rhifedi gwyr, a medrusrwydd milwr- aidd, o blaid brenin Israel, ond y mae presenol- deb offeiriaid, yr Arglwydd asain yr udgyrn •sanctaidd, yn calonogi gwyr Judah yn gymaint CYF. xrx. &2 ag yr oedd yn digaloni gwyr Israel. Mae brenin Judah hefyd yn gwneyd araeth filwrol gampus er effeithio ar y ddwy ochr. Yr oedd hou yn wirionedd ar y cyfan, ond yn gweddu yn bur ganoligiddo ef ag oedd ei hun- an nemawr gwell na mab ÍTebat. Mae yn wir fod addoliad yr Arglwydd yn cael ei gynnal yn gyson yn y deml, amiloedd o wiraddolwyr yn Judah, pryd yr oedd Israel wedi îlygru fel cenedl gydag addoliad y lloi. Canlyniadau y frwydr ddigyffelyb hon oedd i bum' can' mil o wyr Israel gael eu gadael yn gelaneddau meirwon ar wyneb y maes. Rhaid fod gwyr Judah yn gleddyfwyr medrus hefyd, i ollwng cymaint o waed mewn can lleied amser. Heblaw gwanhau teyrnas Israel yn ddirfawr, mae y frwydr hon yn tori calon ac ysbryd Jeroboam. Mae ei wroldeb a'i yni o hyn allaa yn ei adael yn llwyr. Diamheu fod euogrwydd cydwybod a theimlad poenus e wg Duw yn ei wasgu i lawr. Ychydig cyn hyn yr oedd wedi derbyn cennadwri arawydus y byddai i'w deulu gael eu Ilwyr ddinystrio, a hyny o enau yr un prophwyd ag oedd flynyddau yn 01 wedi ei eneinio yn frenin ar Israel. Der- byniasai y gennadwri hon ar Adeg hynod o gyfyng. Yr oedd ei fab Abiah, yr hwn oedd wr ieuanc rhagorol a gwir dduwiol, debygid, wedi syrthio yn glaf, pan y mae y tad pryder- us yn danfon ei wraìg, gan beri iddi ymddy- | eithrio, at y prophwyd, i ymofyn betli a ddeuai o'r bachgen. Mae hithau yn dychwelyd yn oi gyda'r newydd am y bachgen yn nghyda holl deulu Jeroboam, a holl genedl Isra-el. Gwel 2 Bren. xiv. Pau dododd y fam ei tliraed «r riniog ei thý, ar ei dychweliad, bu farw Abiah. Darfu i'r Arglwydd, nid yn gosb, ond o drugaredd ar y Uanc, ei symud ymaitì) o flaen drygfyd. Mae Jerobogm ya ymoliwog dan - bwy« ei