Cylchgronau Cymru

Y CYFAILL. Cvfrol XXVII. HYDREF, lHGJr. Rliifyw 332. PREGrETH, GAN Y PARCIÍ. JOSEPH E. DAYIES, HYDE PARÍC. I'A. BYWYD TRAGYWYDDOL Y SAINT A'I DDIOGELWCH. "A mùian ydwyf yn rhoddi itldyut fywyd tragy- vyddol; ac ni chyfrgollant byth.ac ni ddwg nub hwynt allan o'm llaw i."—Ioan x. 2á. Maio y geirian hyn wedi cael eu llefaru gan ein Harglwydd Iesu Grist ei bun wrth yr Iuddew- on yn y deml, mewn cyíeiriad at y saint, dan yr enwad " defaid." Yn adnod yr ail-ar-hug- ain, yr ydym yn darlleu fel hyn—" Ac yroedd y gysegr-ŵyl yn Jerusalem; a*r gauaf oedd hi." Mae yn debyg mai nid un o'r tair gẅyî fawr a orchymynodd yr Arglwydd eu cadw yn Jeru- salem oedd hon ; ond barna esbonwyr mai yr ŵyl hono a sefydlwyd gaa Judas Ma^cabeus oedd, (1 Mac. 4 : 52. 59 ) Yr oedd yn cael ei chadw. meddir, am wyth Diwruod bobblwydd- yn, yn m's Rhagfyr. Dyben ei sefydliad cynt- af oedd i lanhau ac adgysegni y deinl, wedi i Antiochus Epiphanus ei halogi, trwy aberthu mochyn yuddi. Ac yr ydym yn cael yn yr hanes gan Josephus fod yr ŵyl hon«yn cael ei chadw gyda bri mawr gan yr Iuddewon yn ei amser ef. Ac ar yr ŵyl hon yr oedd yr Iesu yn rbodio yn y deml yn mhorth Solomon. (adn. 23.) Am y porth hwu. gwel 1 Bren. t3 : 3. Dy- wedir gan haneswyr fod y porth hwn o ran ei adeiladwaith yu hardd dros ben, ac iddo gael ei ddiuystrio gan y Babiloniaid yn amser y caelh- gludiad i Babilon ; ond darfu i'r Iuddewon, wedi eu dychweliad o'r caethgludiad, arìeiladu un tebyg iddo, a'i alw ar yr un enw. A dywed rhai fod y Sanbedrim yn arfer ei.stedd yn y porth bwn i farnu aohosioa gwladol a chr"f yddol y genédl; a'u bod yu eistedd yno y tro hwn pan oedd yr Ieeu yn rhodio ynddo. A 19 pban oedd efe yn ihodio ynddo.daetb yr Iudd- ewon yn ei gylch mewn llid ato, a chan feddwl ei rwydo yn ei ymadrodd, gofynasant iddo, gan ddywedyd. • Pa byd yr wyt ti yn peri i ni am- heu ? Os tydi yw y Crist. dywed i ni yn eglur" —adn. 24. Ond efe a'u hatebodd hwy gan ddywedyd, "Mi a ddywedais i chwi, ac nid yd- ych yn credu." Yr oedd efe wedi dyweyd wrtbynt lawer gwaith mai efe oedd y Crist, oud ui fynent ei ddeall, a chredu ynddo. Yr oedd wedi dyweyd wrthynt mai efe oedd drws y defaid—goleuni y byd—y Bugail da—mai y Tad a'i hanfonodd. ac mai oddiwrth y Tad yr oedd wedi dyf'od. &c, ac yr oedd ei weithred- oedd yn cyd dys'iolaethu maî efe oedd y Mes- siah ; ond nid oeddent hwy yn credu, oblegid nid oeddent o'i ddefaid ef, fel yr oedd efe wedi dywedyd wrthynt. Yr oedd eì ddefaid ef yn gwrando ei iais, ac yr oedd yutau yn eu had- nabod hwy ; ac yr oeddent yn ei ganlyn ef; ac yr oedd efe " yn rhoddi iddynt fÿwyd tragy- wyddol," yr byu beth nad oedd gan yr Iudd- ewon yn pyffredinol o gwbl, na chan ei ddefaid ef cyn iddo eí ei roddi iddynt. Ac ni cbollaní eu hawl iddo, ac nis gall neb eu rhwystro i'w feddiannu yn gyflawn yn y diwedd. Mater y geiriau yw gosod allan mai rhodd rad Crist i bechadur yw hywyd tragywyddol. Ac mewn cyfeiriad at hyu ni a sylwn ar dri pheth: I. Bywyd tragywyddol. II. \lAI RHODD RASOL CfilST [ BECHADUR YW BYWYD TRMÌYWYDDOL. III. PARHAD Y SAINT MEWW' MWYNHAD 0"V BYWYD TRAGYWYDDOL. I. Bywyd tiìagywyddol,—Mae dau beth yn deilwng o'n sylw yn y fan hon : 1. Bywyd tragyiuyddol o ran yr egwyddor o hone. —Bywyd tragywyddol o ran yr egwyddor o hoDO ydyw anian fywiol, à gweithiol yu enaid dyn. yr hon a genedlir ynddo gan yr Ysbryd Glân yn yr adenedigaeth. Gras Crist yn yr enaîd yw bywyd tragywyddol. ac mae yn, oaal