Cylchgronau Cymru

Y CYFAILL. Cyfrol XXXIII. HYDREF, 1870. Rh.ify-11 405, PEEGETH, C-AN Y DIWEDDAE BASCH. HEÌÍEY EEES. "Canys y mae cariad Crist yn ein cymell ni, gan farnu o hon»m hyn; os bn un farw cẅs bawb, yna meirw oed l pawb: Ac efe a fu farw tìros bawb, fel na byddai i'r rhai byw fyw mwyach iddynt eu hun- ain, ond i'r hwn a fufarw drostynt, ac a gyfodwyd." —2 Cob. v. 14, 15. Y mae'r gwrthddrychau y bu Crist farw drostynt yn cael eu desgrifio yn yr Ysgryth- yrau trwy amrywiol ymadroddion. Weith- iau fe'u gosodir allan trwy ymadroddion ag sydd yn dangos eu bod wrth naturiaeth yn hollol fel eraill; weithíau trwy ymadroddion ag sydd yn eu gwahaniaethu oddiwrth eraill; a phryd arall fe'u desgrifìr trwy ymadrodd- ion ag sydd yn dangos eù bod yn cael eu gwneyd i fyny o bob math o bechaduriaid. Yn yr ystyr gyntaf dywedir i Grist farw dros yr annuwiol, dros ei elynion, dros bech- aduriaid, a thros yr annghyfiawn. Nid oes neb ar y ddaiar, nac yn uffern, gwaeth na phechaduriaid a gelynion Duw; ac nid oedd gwrthddrycbau y cariad, yr hwn y mae Duw yn £i ganmol, ddim amgen pan y bu Crist farw drostynt. Caru mewn gweithred a gwirionedd a ddarfu Duw, a bydd y weith- red a wnaeth yn canmol ei gariad byth. "Oblegid a nyni eto yn bechaduriaid, i Grist íarw drosom ni." Y mae'r enwau hyn ar y gwrthddrychau yn dangos eu bod wrth na- turiaeth yn hollol f el eraill. 2. Weithiau fe'u desgriflr drwy ymadrodd- ion sydd yn eu gwahaniaethu oddiwrth er- aill. Felly y dywedir i Grist farw dros y defaid. "Y Bugail da sydd yn rhoddi ei ein- ioes dros y defaid." Felly y dywedir iddo roddi ei einioes dros ei gyfeittion—iddo gara «i eglwys, a rhoddi ei hun drosti hi Dyroa ■enwau ar y gwrthddrychau ag syddyn eu gwahaniaethu oddiwrth eraill; defaid mewn cyferbyniad i'r geifr—cyfeillion mewn cyfer- byniad i elynion—eglwys mewn cyferbyniad i'r byd. 3. Weithiau fe'u desgrifir trwy ymadrodd- ion ag sydd yn dangos eu bod yn cael eu gwneyd i fyny o bob math o bechaduriaid, Felly y dywedir fod Crist wedi marw dro» bawb — profi marwoiaeth dros bob dyn— gwneuthur Iawrn dros bechodau yr îwll fyä. Y mae'r holl enwau hyn yn ddesgrifiad o'r un gwrthddrychau mewn gwahanol olygiad- au. Y desgrifiad cyntaf yn dangos beth oeddynt wrth naturiaeth, pechaduriaid, an- nghyfiawn, annuwiol, gelynion Duw; yr ail yn dangos y peth y maent yn cael eu gwneuth- ur trwy ras, cyfeillion, defaid, ac egíwys i Grìst; a'r trydydd yn dangos fod y rhai a wneir felly yn gorwedd yn mhlith pob gradd- au, pob cenedl, a piiob sefylifa o ddynion ar y ddaiar; pawb, yr hott fyd, a phob dyn. Nid oes uu genedl na bu Crist farw dros rai ya mhlith y genedl hono; nid oes un gradd o ddynion na bu Crist farw dros rai yn mysg y gradd hwnw ; a jjhan y gwnelo efe i fyny ei briodoledd—pan fyddo wedi casglu ei brynedigion yn nghyd, bydd rhai o bob llwyth, a chenedl, a phobl, ac iaith, yn canu y gân newydd, ''Teilwng wyt ti—oblegid ti a laddwyd, ac a'n prynaist ni i Dduw trwy dy waed." Yr oedd achos yr Argîwydd cyn dyfodiad Crist wedi ei gau er ys oesoedd yn mysg yr luddewon, a'r cenedloedd wedi eu gadaei i fyned yn eu ffyrdd eu hunain; ac o hir fwyn- hau eu breintiau, aeth yr Iuddewon y» feilchion, ac i dybied nad oedd ffafr ga» Dduw i neb ond iddyût hwy, nac iachawd- wriaeth y Messiah i berthyn i neb ond idd- ynt hwy yn unig. Yr oedd y dyb hon wedi gwreiddio yn ddofn iawn yn meddyliau dysg- yblion ac Apostolion Crist eu hunaiu; yr