Cylchgronau Cymru

Y CYFAILL. &à~) Cyírol XXXI. AWST, 1868. í&liifyn 389, ■rfontifol. GWEDDI AM ADFYWIAD CEEPTDDOL, " Dychwel, Arglwydd, pa hyd? ac edifarha o ran dy weision."—Salsi xc. 13. " Gweddi Moses gwr Daw" yw teitl y salm hon. Mae yn dra thebyg i'r hen a'r hybarch ddeddfwr Iuddewig ôi chyfansoddi wedi iddo gyrbaedd rbosydd Moab, pan yr oedd ei or- uchwyliaeth íel blaenor Israel ar derfynu, a'r awr yn ymyl iddo gael ei gasglu at dadau ei bobl. Yr oedd efe wedi gweled o bryd i bryd gyflawniad y ddedfryd drom a gyboedd- asai Duw, er ys deunaw mlynedd-ar-hugaín, ar y genedlaeth a ddaeth allan o'r Aipht, sef y byddent, gyda yr eithriad o Caleb a Josua, feirw yn yr anialwch, yn farn am eu hang- rhediniaeth a'u grwgnachrwydd, ac mai eu plant yn unig a fwynhaent wlad yr addewid. Erbyn byn, wrth droi yn ol mewn adgof at y bobl mewn oed, y cbwe' chan' mil, a mwy, a ddaetbant gydag ef o'r Aipht, mewn gobaith am fyned i Ganaan, mae yn eu cael agos oll, os nid yn gyian, wedi syrthio dan y farn a ddaeth o enau Duw, " Yn 3' diffeithwch bwn y cwymp eich celaneddau." Ac felly yn y salm arbenig bon, wele Moses yn dadlwytho ei deimladau dwysion mewn gweddi; a thra y mae ynddi yn galamadu uwch ben gwael- der a marwoldeb dyn, mae yn ymgysuro yn ngraslonrwydd, ffyddlondeb, a tbragywydd- oldeb Duw. Mae yn addefladyfod y farn ech- rydus ar y bobl yn gyfiawn: " Gosodaist ein hanwiredd ger dy fron—yn dy ddig y dyfeth- wyd ni." Ond y mae yn cofio mai y Jehofah, y Duw trugarog a graslawn, oedd Arglwydd Dduw Israel; a chan edrych ar y genedl fel eglwys i'r Goruchaf, mae efe, yn enw yr eg- lwyg, yn gofyn am iddo droi ei ddig oddiwrth ei bobl, amlygu ei drugaredd iddynt, eu llaw- enhau ar ol bir flynyddau 0 ddrygfyd, a go- sod ei brydferthwch gogoneddus arnynt. Ac un o'r erfyniau taerion yw gweddi y testjm. "Dychwel, Argiwyäâ." Na choíìa ein han- wireddau;, tro atom mewn maddeuant a thosturiaethau; dyro i ni brawf adnewyddol o'tb ffafr a'th ewyllys da; bydd mor amlwg gyda dy bobl sydd yn awr wrth yr lorddonen hon, yn eu cysuro a'u Uwyddo, ag y buost wrtb ac yn y Môr Coch gynt. "Pa hyd ?" Ai byth y digi wrthym ? a es- tyni cli dy soriant o genedlaeth hyd genedl- aeth ? Ai nid digon yr ymgrwydro a'r caled- fyd yn yr anialwch er's yn agos ddeugain mlynedd bellach ? Ai nid yw yr hen addew- id i Abraham am Ganaan i'w häd ar arllwys ei thrysor weithian ? "Dychwel, Arglwydd, pa hyd ?" Yn ol darlleniad Esgob Horsley, "Dy ddychweliad, 0 Arglwydd, pa bryd y bydd ?" Yr ydym yn dysgwyl gyda'r pryder a'r awydd mwyaf am i ti eto wneuthur ar- ddeliad o honom fel dy bobl o flaen wyneb yr holl ddaiar; yr ydym yn diffygio o biraeth am dy amlygiad grasusol: "pa bryd y bydd?'r uAc edifarhâ 0 ran dy weision^ neu, tuag at, neu, ermwyn, dy weision. Paid ag ym- ddwyn tuag at dy weision megys tuag at es- troniaid; gwel yn dda newid dy oruchwyl- iaeth tuag atom ; ein diwallu a'th drugaredd, ac nid ein ffrewyllu a'th wg. Ni a wyddom mai nid dyn yw Duw i edi- farhau; mae efe yn anfeidrol ddoeth a da, fel nad oes byth angen am iddo edifarhau fel dyn; ac y mae yn gweled j diwedd o'r de- chreuad, ac yn yr oll a wna yn angbyfnewid- iol. Ond y mae'r G-oruchaf, mewn yrnöstyng- iad at ein gwendid ni, yn llef aru am dano eí hun, ac yn gadael i ninau lef aru am dano, yn ol arfer a dull dyn, fel pe byddai ganddo an- wydau fel nyni. Pan lefarir am Dduw yn edifarhau, yr ydym i ddeall, nid fod nieddwl neu f wriad Duw wedi myned yn wahanol i'r hyn ydoedd o'r blaen, ond ei fod yn d.-mgos cyfnewidiad allanol 'yn ei ymddygiad a'i