Cylchgronau Cymru

Cyf. XVII. MAWRTH, 1854. Rhif. 195. FFTNNONAU GETSER €rartjriÿjitt ar laitrspatt. RHYFEDDODAU YNYS YR IA, (ÌCE- LAND). PETHAU hynotaf yn Ynys yr Iâ,yw ei mynyddoedd tanílyd a'i ffynnonau berwedig. Y rhai hyn sydd yn cael eu cyfrif yn mysg y rhyfeddodau eresaf yn yr ^pU ddaear, yn enwedig pan yr ystyrier fod *nys yr 14 0 ran q[ henw, ac o ran ei sefyllfa, al hausoddau awyrawl, yn peri i ni ei thyb- |ôQ yn wlad o'r oerni mwyaf llym, a'r anghyf- at>nedd-dra mwyaf anghysbell; a'i sefyllfayn ngnanol môr rtiewlíyd, ae amryw o'i mynydd- °edd yn orchuddedig gan eira oesawl. Eto, ttegys yn ymyi yr unrhyw, mae mynyddoedd ereili yn y rhai nid yw y tân braidd byth yn uiftodd; ac hefyd ffÿnnonau yn hwrlymu all- an ddyfroedd berwedig yn mron yn ddibaid. cyf. xvn. " 7 Un o'r mynyddoedd llosgedig hyn a elwir y Mynydd Brwmstan (Siüphnr Mnnn/mn), ac ' o'r tiwn y mae Syr G. S. Mackénzie yn rhoddi y desgrifiad canlynol:—Wrth esgyn y inyn- ydd hwn, dringasom àr hyd crimmeU guì uwchben ceunant dyfnseríh, o'r hwn y derch- afai cymylau o darth-fwg drewedig, yn gy- mysg'â ttiwrf pa un y clywem swn terfysglyd dwfr yn berwi ac yn ymdaenellu rhwng ag- enau y graig îslaw i ni. Y cwm hwn, a holl ochrau y mynyddoedd o'i amgylch, can bell- ed ag y galiem welecl, oeddent yn orehudd- iedig gan haenau o glai a brwmstan llwyd- wyn. Yr oedd yn dra pheryglus cerdded ar hyd yr unrhyw, rhag i'r grawen arwynebol dori danom a'n gollwng i'r poethder oddi- fewn, a rhag i'r dwfr berwedig ymdaenellu ar- nofh. Ac yr oedd^ y mygdarth mor ddudew fel yr oeddem yn fynycti yn colli golwg ar ein gilydd. Suddodd un goes i Mr. Bright i'r clai brwd, nes ei llosgi yn ofìdus. Can gynt- ed ag y torer y grawen frwmstanaidd, mae yr agerdd brwd un rhuthro allan yn ebrwydd; ac mewn llawer o fanau yr oedd y brwmstaa