Cylchgronau Cymru

Y DRYSOBFA. Rhif. cxxx.] HYDREF, 1841. [Llyfr XI. Y CYFAMOD NEWYDD. pREGETH A BREGETHWYD GAN Y PARCH. GRIi'l'ITH SOLOMON, LLAN- BEDROG, ARFON, YN NG HYMDEITHASFA CAERLLEON, 1839. «ond Jer. xxxi. 33. dyma'r cyfamod a wnaf fi â thŷ israel ar ol y dyddiau hvny, medd yr Ai-glwydd. Myfì a roddafíy nghyfraith °w mewn hwynt, ac a'i 'sgrifenaf hi yn fw calonan hwynt; ania fyddaf iddynt j*w.V yn Dduw, a hwythau a fÿddant yn b°bl i mi.'' An oedd dyn mewn sefyllfa ddedwydd yn Eden, fe ostyngodd Duw i fyned i pfamod âg ef; ond bỳr iawn a fu par- ad y cyfamod hwnw. Mae rhai yn änm nad arosodd dyn ynddo ddeng i rtloò\—ac ereill a farnant lawer llai J^hyny. |gi Öduw,yn ei drugaredd, ei adael yn Mae yn ddiameu hefyd na r yn y tywyllwch. Cyn pen hir irM ad ,v w^aiff vn cael ei irvh y wraig yn cael ei cawn yhoeddi f / a hyn yw cynwysiad corph yr ji^Ryl. Yn yr addewid hon gwelwn edfryd ar y gelyn, ac ymwared i'r sì i a ^y^y yn nghnawdoliad y Mes- àr ìi • ^r oedd ëaa Dduw gyfamod M } lvv ddatguddio yma, sef y cyfam- YraSywyddol. 0 e wnaeth Duw gyfamod â'i bobí yn a J*au boreuawl y byd—fe wnaeth gyf- 0 ,0^ â Noah,ac âg Abraham, ac ereill, cvf ^n y ^an yma ymae yQ §wneyd t.- í^od â'r gaethglud. Ac y mae yma hefyd yn addaw gwneuthur cyfamod tajf ^ nwy na'r cyfamod a wnaeth â'u Pern!1' ^r oedd llawer o bethau yn fyr **yn i'r cyfamod hwnw gynt wrth y n «T ^inai—fe allai ei fod yn dangos \ve? °edd dyn cyn syrthio» a'i sefyllfa am^ syrthio; ac y mae melldith y cyf- (ja toredig hwn yn sefyll ar bawb sy an •' -^c y mae yma yn dangos yr ■Ygenrheidrwydd o gyfamod newydd. r0(jç.°ea-d cyfamod Sinai yn annigonol i yijjj1 Dywyd, am na threfnwyd hyny °obl °IIac ° herwydd anffyddlondeb y tvn a ^n yr adnod ° flaen y tes- ^ > üywedir am y cyfamod hwD, "yr hwn fy nghyfamod a ddarfu iddynt hwy ei ddiddymu, er fy mod i yn briod idd- ynt, medd yr Arglwydd." Ond yn y cyfamod newydd fe grynhöwyd yr holl addewidion er dechreuad y byd. Nid oedd yr addewidion hyn wedi eu gwneyd yn gyfamod—yr oedd yr holl addewidion yn sicr, ond nid oeddynt yn gyfamod. Yn nghyfansoddiad y cyfamod new- ydd y mae graslonrwydd Duw yn dy- fod i'r golwg—diddymu y cyfamod y byddent hwy; ond y mae efe yn dy- wedyd yma y gwnelai efe gyfamod newydd â hwynt. Mae yma anfeidrol ddoethineb yn dyfod i'r amlwg hefyd—mae yma gyf- lawnder yn y man yr oedd ereill yn tori. Mae hwn yn gyfamod tragywyddol. Mae hollalluogrwydd hefyd wedi ym- rwymo i effeitbioli holl fendithion y cyfamod hwn. Mae maddeu pechodau yn ffrwyth gallu, yn gystal a ffrwyth graslonrwydd. Sylwai ar y ddau beth hyn:— 1. Rhoi y gyfraith o'u mewn. 2. Eu dwyn i berthynas gyfamodol. 1. Rhoi y gyfraith o'u mewn. (1.) Y gwrthddrychau y gweithredir arnynt yw y meddwl a'r galon. (2.) Dull yr oruchwyliaetb, Bhoi ac Ÿsgrifenu. (1.) Y gwrthddrychau y gweithredir arnynt—y meddwl a'r galon. Wrth y meddwl a'r galon y meddylir yr holl ddyn, holl alluoedd eneidiawl y dyn, y rhan ddeallawl a'r rhan serchiadawl o hono. "O'u mewn hwynt," yn ysbryd y dyn; " yn eu calonau," yn y rhan serchiadol: yr holl enaid a feddylir. Mae goruchwyliaeth y cyfamod yn cael ei ddwyn yn mlaen ar y rban ddyfnaf o'r dyn. Nid edwyn neb bethau dyn ond ysbryd dyn ag sydd ynddo. Fe allai fod y rhanau allanol yn effeithio