Cylchgronau Cymru

Y DRYSOEFA. Rhif. cxl.] AWST, 1842. [Llyfr XII. PREGETH ANGLADDOL l'r Parch. John Eltas, yr Jmna fufarw Mehefln 8, 1841, a draddodwyd gan Mr. Wn Roberts, Caergybi, yn Nghapel S'ion, yn y drefhóno, Mehefin 20,1841. 2 Ceon. 24. 16. A hwy a'i claddasant ef yn ninas Dafydd gyd a'r brenhinoedd; canys efe a wnelsai ddaioni yn Israel tu ag at Dduw, a'i dý." Y cyfiawn a fydd byth mewn coffadwr- 'aeth," Eu henwauydynt ysgrifenedig yn %fr y bywyd ; a'u coffadwriaeth fydd fen- "'gedig ar y ddaear, pryd y bydd eaw y "rygionus yn pydru. Eu gweithredoedd da a H eanlyn hwynt i'r nefoedd, ac nid ang- hofir ar y ddaeareu ffyddlondeb dros Dduw, fyd genhedlaeth a chenhedlaeth. Annogir ni yn y gair i feddwl am ein "laenoriaid, y rhai a draethasant i ni air "ttw, i ddilyn eu ffydd, gan ystyried diwedd ^l hymarweddiad hwy. Y mae y ffydd a "regethasant yn werthi'wphregefhu wedi eu claddu; eu hymarweddiad sanctaidd ar y "daear yn deilwng o'i dilyn genym; a'u jhwedd dedwydd yn galw am ein hystyr- Jaeth ddwysaf; oblegid diwedd y perffaith *r uniawn yw tangnefedd; a diwedd y "rwyth o sancteiddrwydd yw bywyd tragy- ẅyddol. Y mae rhai dynion enwog gyd âg achos Duw yn marw, nas gellir peidio Swneuthur coffa am danynt ar ol eu hymad- ?wiad, oblegid y mae ambell un yn debyg ]awn i'r apostol Pedr, yn gwneuthur eu °?eq yn ei fywyd, ar allu o honom bob am- Ser wedi ei ymadawiad wneuthur coffa am y Pethaa a lefarodd. Ond etto, dylem briod- °u pob enwogrwydd, a defnyddioldeb,o eiddo Pawb i ras Duw, oblegid pwy a wnaeth J"agor rhyngddynt hwy ag ereill; a pha ■^th oedd ganddynt ar nas derbyniasant. ^an hyny cyflwynwn y gogoniant i ras i, Uw» J"r hwn sydd yn codi y tlawd o'r ^wch, ac yn dyrchafu yr anghonus o'r doruen cjan eu gosod gvda phendefigion ei °obl. > Bithaf naturiol i bawb a ddarlleno eiriau y testan yw, gofyn pwy yw yr ef y çyfeirir ato ? A pha ddaioni a wnelsai yn Israel tu aS at Ddu* a'i aỳ. Y person y cyfeirir ato y w Jehoiada; offeiriad call a duwiol, yr hwn a olynodd Azari'ah, ac a olynwyd gan ei fab Zechariah. Tra thebyg yw, ei fod yn archoffeiriad, er na ddywedir hyny yn bennodol. Etto gallem farnu oddiwrth y gwahaniaeth a wneid rhyngddo ag offeiriaid eraill, ac oddiwrth ei awdurdod yn ngwasanaeth y cyssegr ei fod yn archoffeiriad. Ganwyd ef yn amser Solomon, a chafodd fyw dan deyrnasiad chwech o frenhinoedd Juda yn olynol, (beb son am lywodraeth drawsfeddiannol Atha- liah) sef Rehoboaro, Abiah, Asa,Jehosaphat, Jehoram, ac Ahaziah. Yn nesaf, pa ddaioni a wnelsai yn Israel, tu ag at Dduw a'i dŷ? Yma dylem ateb I tri gofyniad, sef, yn 1. Pa ddaioni a wnel- sai yn Israel ? 2. Pa ddaioni a wnelsai tu ag Dduw ? 3. Pa ddaioni a wnelsai tu ag dŷ Dduw? Ond yn gyntaf, y daioni a wnelsai yn Israel. Yma y mae y gair Israel yn myned am deyrnas Juda yn unig. 1. Achubodd fywyd Joas rhag creulonder Athaliah. Mam oedd Athaiiah i Ahaziah, a nain i Joas. Yr oedd y wraigddrygionus hon mor awyddus am y frenhiniaeth, f'el y lladdodd yr holl hâd brenhinol, oddieithr Joas; a diameu y buasai wedi eiladd yntau oni bae i wraijçjehoiada eiguddio,fel nàchaí'- odd afael arno. Barna rhai, iddi osod plent- yn marw yn ngorweddle Joas, i'r diben i symmud pob ammhenaeth o feddwl Atha- liah, ynghylch ei dynged. Cadwodd Je- hoiada y tywysog ieuanc am chwe blynedd. Cuddiodd ef hyd nes y byddai yn addas i ymddangos yn gyhoeddùs, a hyd nes y byddai y genedl wedì blino ar ly wodraetli orthrymus a gwaedlyd Athaliah. "Gosododd • ef yn frenhin gyda dirgelwch, a chyflymder rhyfeddol; yr hyn oedd yn dangos ei fod yn ŵr o synwyr cryf. LÎaddwyd Athaiiah, a chafodd y wlad lonyddwch oddiwrth eí chreulonder a'i gorthrwm. Ar yr achlysur hẁn yr oedd tvwvsogion y cannoedd, y Lef-