Cylchgronau Cymru

Cnícbgntton ÜJtsoí at hntsartitrijj febòürtadlj a gitròbonbwílj (Sgmmcj. DAN OLYGÌAETH DEWI ALAW A D. EMLYN EYANS, CYHOEDDEDIG AR Y CYNTAF O EOB MIS. Ehif 10. MEHEFIN 1, 1873. Pris ADOLYGIAD Aberth Moliant.- Casgliad o Emynau, Tônau a Salm-odlau. Yr Emynau o dan olygiaeth y Parchn. Wm Rees, D.D., a Wm. Ambrose; y Tônau &c., o dan eiddo Meìstri J. Ambrose Lloyd a E. Rees. Liverpool: Wm. Jones, 45, Grey Street. Yn un o'n rhifynau blaenorol darí'u i ni Avneud nodiad i'r perwyl a ganlyn ;—sef fod gan y Cymry sail i ymfalch'io yn eu Hen Alawon, ynghyda'u Cas- gliadau o honynt, yn neiìlduol felly yn yr adran gysegredig; y mae'n bleser genym fod ymdclangosiad y Casgliad nuwydd hwn, yn gwirio'r honiad uchod i raddau mor eang. Nid oes yr un enw yn fwy adnabyddus i gerddorion Cymru nag eiddo awdwr y '"Groeswen/ a'r 'c Wydd- grug," y ''Blodeuyn Olaf " a " Gweddi Habbacuc,,' &c«. cydnabyddir ef fel un o'r Emyn-Dôn gyfansodd- wyr blaenaf—os nad y biaenaf—a í'eddwn, o ganlyniad mae'n. naturiol fod cryn ddisgwyìiad wrth, ac am, y Casgliad hir-addawedig hwn. Nid yw enw Mr. E. Rees mor adnabyddus, ond deallwn ei fod yn gerddor gorphenedig ; ac y mae enwau y Golygwyr Barddonol, yn sicrwydd lied dda am ragoriaeth yr adran hono. Fel ag yr awgrymwyd eisioes, mae'r hysbysiad am y gwaith wedi bod o fiaen y cyhoedd—os cofìwn yn iawn—am rai blynyddau, ac nid ydym yn meddwl fod yr hir-oediad hwn wedi bod ond er daioni. Ymgymer- iad pwysig yw gwneud Casgliad teilwng, gorphenol, a gweddol gyflawn o Eniynau aThônau. ac y maegenym eisioes esiamplau galarus o'r bonglerwch a gynyrcbir drwy orfrysder a diofatwch, Er fod yn y llyfr hwn rai pethau nas gallwn eu cymeradwyo, ni fydd genym ar y cyfan ond y gaiimoliaeth fwyaf drylwyr, a hyuy nid oddiar unrhyw deimladau personol ac allanol» ond yn unig oddiar haeddiant cyfreithlawn y Casgliad ei hun. 0 ran argraff, papur, a rhwymiad, nid yn rhwydd y gellir ei lânach a'i berffeithiach. Mae y Tônau mewn Short score, &lv Emynau perthynol iddynt ar y tudalenau gyferbyniol. Dyma yn ein barn ni, yr unig ddull agyferfydd ag anghenion addoliad cyhoeddus yn ei sefyllfa bresenol; ond anghytuuwn yn hollol a'r modd y lleolir y mesurau,mae cynllun y Parch. S.R. o'i rhifo mor syml a synwyrol, fel nas gallwn ddirnad pahara na ddefnyddir hi i'w dyben pellaf— sef dechreu gyda Mesur 1, ac yna yn mlaen yn rhifyddol gyda 2, 3, &c. fel ag y gwneir yn y "Llyfr Tônau ac Emynau" ; o ddilyn y drefn olaf mae dylyniad y mesurau mor dref- nas, fel mae prin angenrhaid mynegai mesuroi o gwbl Nis gallwn hefyd gymeradwyo yr hyn sydd yn bod yn un o"ffasinau" y dyddiau hyn, ac y mae'n ddrwg gen- ym fod Casgliad o'r fath wedi ei mabwysiadu—sef gadael allan yr arwyddion amserol ar ddechreu'r Tônau, Yr ydym yn sicr na enillir dim drwy hyn, ac yn credu y gallwn broîi ya nes yn mlaen y collir cryn lawer. Hynodir y Rhagymadrodd gan ei fyrdra c'anmol- adwy ; cynwysa'r oll ag sydd eisieu mewn peth o'r fath, a dim o'r hyn a berthyna yn briodol i Draethawd, nag ychwaith yr hyn a allai'r maleisus ei alw yn gantydd- iaeth. Traetha y Golygwyr eu gobaith y bydd i '" Gantörion Cymreig, o bob enwad crefyddoW'* roes- awi'r llyfr ; felly tybiwn sad yw wedi ei gyfíwyno i'r u.n sect na chredo neillduol p bobl; yr ydym ni yn mawr hoffi'r safon lydan hon," Forferms offatih let graceless zealots fiffht," ond y mae'n ddiamheuol genym y bydd i'r lì'aith weithredu yn erbyn llwyddianty Casgliad ar y cychwyn—am ei lwyddiant dylynol nid oes ynom y potrusder lleiaf.