Cylchgronau Cymru

RFA: &8lcjjgraton gtoí st ksummi^ Cirbtarriaeijj tt §tótommei|r tëpu%. ____________CYHOEDDEDIG ÂR Y CYNTAF O BOB MIS. Ehif 66 CYF. VI. Pris 2r* ORIEL Y PRÎP FEISTRI. BEETHOYEN. Penod VII. Yr oecld Graf Waldstein yn un o noddwyr gwr esocaf Beethoven. Gwahodclai ef yn aml i'w dy, lle yr oedd offeryn cerdd rhagorol, yn nghyd a líyfrgell gerddorol boh amser at ei wasanaeth; yr hyn a fu o fawr ddefnydd iddo tuag at wrteithio ac eangu ei wybodaeth yn y gclfyddyd. Yn wir, o dan ei arolygiaeth, yr oedd talent Ludwig yn ymdd adblygu yn fwy fwy bob dydd. Yr oedd yntau yn rhoddi boddhad neullduol i'r Count, weithiau chwareuai waith yr hen feistri; bryd arall rhoddai ollyngfa i»w athrylith ei hun mewn gwahanol ddulliau ac amrywiaethau, yr hyn oedd yn difyru ac yn cyn. hyrfu edmygedd pawb öedd yn ei gly wed. Nid yn anaml y byddai rhyw farddoniaeth brudd neu chwareus yn cymeryd me ddiant o feddwl ein harwr» a chlywid ei lais yn tori allan mewn cordiau chwyddedig neu amrywiaethau anwada]. Yn y loddest-wyl ganlynol i gysegriad athrofa Bonn, digwyddodd i'r pendefigion ddymuno cael performiad o falad yn y Uys er anrhy dedd y gwledd- dymhor, Count Waldsteiu, cyfiawniadau pa un sydd wedi ew nodi yn barod, a ysgrifenodd y plot, yr hwn hefyd gyda chynorthwy celfyddydwr o Aix-Ia Chapel a drefnodd y golygfeydd. Beethoven oedd i ymgymeryd a'r ran gerddorol. Llwyddodd y darn y tu hwnt i'r disgwyliadau, ac fel cyfansoddiad gwreiddiol, gwnaeth gynhwrf nid bychan. Er fod yr holl waith trwy ddymuniad Beethoven wedi ei olygu gan Waldstein, nid oedd cynorthwy y cyf- ansoddwr ieuanc yn anhysbys i'r cyhoedd. Ond os oedd ei ran bwysig ef yn y gwaith wedi enill idd0 glod yr hollij bobl urddasol, dygodd arno ychwaneg O genfigen a fchasineb y rhai hyny o'i gydgerddorion uad oeddent wedi anghofìo yr etholiad o lanc mor ieuanc i'r swydd o organydd. Ni fu hyn yn hir cyn arddagos ei hun. Yr oedcl yn ddigon hysbys fod Beethoven yr amser hwn yn gosod llawer o reolau cyntaf cerdd- oriaeth o'r neulldu yn rhai o'i gyfansoddiadau. Dechreuodd y diwygiadau beiddgar hyn yn ei ddyddiau boreuol; ac yn aml pan eisteddai wrth yr organ, tarawai res o gordiau dilynnl. pa rai a gyfrifai aclodau y cor yn hollol wallus ac a feirniedid gyda'r Hynidra eithaf. Modd bynag ni chymerai yr organydd ei arwain ganddynt, ond efe a ddilynai y llwybr mcwn celfyddyd a dorodcl allan iddo ei hun. LTn diwrnod eisteddai yn y capel wrth ei offeryn, a tharawodd amryw o bumau dilynol, y rhai fel y gwyddis sydcl yn gorwedd o dan esgymundod pob meistr mewn peroriaeth. Y canwr Keller, yr hwn a safai yn nesaf ato a waeddodd, "Gwallus, gwallus ? V "Beth sydd wallus?'' gofynai Beethoven. "Chwai-euasoch cldau bumau llawn'' oedd yr atebiad, " ac mae y rhai hyn yn waharddedig." "Gwir, gwir, nid ydynt yn oddefor'-ychwanegai ereill ,o'r cantorion. Ail chwareuodd Beethoven yr un peth, gan droi at Iiies a gofyn "onid yw yn swnìo yn dda.'' Trwy eu cysylltu fel yna, mae yr effaith yn rhagorol" oedd yr atebiad; "er hyny, mae pumau dilynol yn waharddedig gan rcolau cyntaf peroriaeth." "Wrth gwrs, nid ydynt yn oddefol" ychwanegai Keller "onid wyf newydd ddweyd felly?'' Codocld y rhai ereill eu lleisiau o'r newydd. "Wel ynte, o hyn allan" gwaeddai y Uanc, gydai lygaid yn gwreichioni, a chan daflu yn ol ei wallt cudynog, "yr wyf fi yn eu godclef." "Yr ydych yn greadur anniwygidwy hollol'* gwrthatebai Keller, gj'dag edrychiad o ddygasedd. " Ond nid ydych yn deall dim yn nghylch y pwnc mewn dadl!" gwaeddai Beethoven. " Beth—Fi yn anwybodus mewn pwynt o'r fath!'' ebai y canwr yn ddigofus. "Yr wyf yu deall y pwnc cystal ag unrhyw un; ac os nad wyf i ymddisgleirio yn fy sefyllfa trwy ffurfio ysgol newydd mewn peroriaeth, yr wyf o leiaf yn hyddysg yn y rheolau sydd yn barocl yn cael eu cydnabod. Ond yr wyf bob amser yn sicr o'm rhan, yn sicrach feallai nag ydych chwi ar eich rhan. Mae yn wir nad wyf fi yn gosod fy hun allan ond yn unig fel canwr, ac am hyn, yr wyf yn ymfalchio