Cylchgronau Cymru

Y GERDDORFA: CYHOEDDEDIG AR Y CYNTAP O BOB MIS, Ehif 83 CYF. VII. Pris 2e ORIEL Y PRIF PEISTRI. BEETHOVEN. Parhad. Dechreuodd y Çuartet. Daeth Pizaro yn mlaen i lofruddto Florestan, adyna Lenora—gwraig Florestan —yn rhuthro yn ralaen gyda gwaedd dry wanol, safai rhwng ei phriod a'r llofmdd. " Pizaro" eb« hi! rhaid i ti wanu y fynwes hon yn gyntaf. "Aroswch!'' eba Beethoven. ''Yr ydyeh yn ymoll- wngilawr; ac nid taflu eich hun. A ydych yn galw hyn yna yn ymgais i screchain? Nid yw amgen na sibrw liad gwybedyn. Gwnawoh g/nyg eto." "Gwaeth nag erioed. Rhaid ichwi ddychrynu'r bob!; gwnewch iddynt deimlo fel pe byddai ty yn cwympo arnynt.'' Yr oedd pob cynyg ychwanegol a wnai yr eaeth.i geisio canu y frawddeg y cyfeirir ati, yn myned yn wanach, wanach ac yn waeth waeth." Cododd tymer wyllt Beethoven yn awr i'w phwynt uchaf, a gwaeddai allan, Mam'selle yr ydychi' yn llofruddio fy holl opera. Mewn mynyd fel hon, rhaid i chwi deimlo, a rhoddi arwyddion o nwydau dig >fus. Ewch yn mlaen. Ewch yn mlaen. At y diwedd wel dewch yn ol at y frawddeg hon." Treiglai ffrwd o ddagrau o lygaid y gantroes ieuanc, & thorai chwys droi wyneb Umlauf's, Plygai Frau Schroeder ei n vpcyn yn dýn yn ei llaw. Ysgydwai pawb eu penau. Yn awr wele Pizaro yn taflu Lenora yinaith. "Gafael!" gwaeddai Roco, Yna daeth ati anobeithiol ddewrder, a thorodd allan i waeddi: "Yn gyntaf lladd ei wraig" Fflachiai tân o lygaid Béethoyen, a dechreuai ddangos digofaint. "Aroswch, aroswch. ebe fe 'Ac oes yma un yn teimlo blewyn o'i wajlt yn sefyll? Pan oedd Milder yn eyflawni y rhan yraa, yr oedd yn sicr o wneud i wallt pawb i sefyll. Fy opera, fy opera dylawd! Mdlle Schroeder, a oes rhywbeth ynoch heb law nodau? 'Yn gyotaf lladd ei wraig.' Yma dylai pobpeth o'ch cylch fflamio a llosgi rhaid i'ch llygaid saethu fflamiau. Nid yn unig cenwch ond actiwch hefyd; mynwch daerni, nerth, cyffrowch— gwaecldwch allan mewn ystorui o ddioddefaint.;' "Ond, fy anwyl Beethoven,'' ebe Umlauf, "yr f ydych yn rhy gynhyrfus, Dewedais wrthych yn gyntaf oll nid oes 'genym ddewisiad. Pa beth a wnawn nos y foru os"—"Fy mhylentyn! ' gwaeddai Frau Schroeder gan ruthro ar y chwareufa, "Dwr!" Cododd Floresta yr eaeth lewygol yn ei freichiau. Rhedai murmur isel trwy y cynulliad, a chymerodd Umlauf galon. Symudodd yn gyflym at y ,maestro, a dywedaî, yn ddigon uchel i bawb i'w glywed: " Beethoyen, ni wna hyn y tro. Y mae yn fynyd o brawf fwyaf yu fy mywyd, ond rhaid i mi ddyweyd wrthych nad yw yn bosibl caniatâu i chwi i arwain yr opera foru. Mae'r gorddorfa a'r cantorion wedí Hwyr golli eu tyraerau. G>velwch yn mha aefyllfa mae Schroeder ac------" " Mae hyn yna yn hollol ddigonol," atebai Beethoven, gyda chwerthiniad gwatwarllyd, gan blygu ei got am dano throi y collar fyny yn uchel. "ni freuddwydiais i am ddyfod y foru. Cefais d iigon heddyw—rawy na dig«>n. Tebyg na welaf y fath fonglereid iwch eto; aç yr wyf yn tostnrio wrth yr Ymerodres. Yr wyf yn dymuno i chwi ddyddda." . , . \ Gadawodd y Gerddorfa gy la brasgamau cyflym. Amgylchynwyd Umlauf: diolchent iddo am ei wroldèb. Pan agorold Wilhelmine ei llygaid sicrhaodd iddi mai efe ei hun a fyddai yn arwain y dydd canlynol, ac na byddai i Beethoyen gael dyfod ar unrhyw gyfrif. Rholdodd ei llaw yn ei law, a daeth gwre-s dros ej.g.wyneb gwyn " Yr wyf yn diolch i chwi," ebe hi yn ddistaw. Yn wir rni a wnaf fy rhan foru mor dda ag y meclraf. Nis gallaf wneud dim o dan ei arweiniad ef Yr wyf yn dychrynu gan yr olwg sydd ar ei lygaid ofnadwy." * * * * Daeth y llys ymerodrol i'w boxes, Dechreuodd yr omrture. Pan ymddangosodd Wilhelmne ar y chwareufa tafiodd ei g;ilwg gyntaf ar y gerddorfa. Nid oedd Beethoven yno mewn gwirionedd, ac o herwj^ld hyny gallasai uchel chwerthin gan orfoleld. C >d )dd gymeradwyatb i'r uchelion yn y aira "Gobaith" a